Dos WinkelAls je “gezond oud wilt worden” moet je vis eten. Houd je niet van vis dan moet je zeker visoliecapsules slikken…

De laatst jaren wordt deze boodschap steeds vaker gehoord. Merkwaardig, want Europa laat bij monde van Eurocommissaris Visserij Maria Damanaki met klem weten dat de visbestanden zo ernstig bedreigd zijn, dat zeer dringend het Algemeen Visserij Beleid (Common Fisheries Pollicy/CFP)  herzien moet worden. 80% van alle visbestanden is zwaar overbevist en voor de Europese visbestanden is dit zelfs 88%. 30% is zo zwaar overbevist dat het de vraag is of deze visbestanden zich nog kunnen herstellen.

Sea First Foundation (www.seafirstfoundation.org ), organiseerde eerder dit jaar “De Oceanenweek” aan de Universiteit van Gent (www.oceanenweek.be). Deze succesvolle week werd afgesloten met een debat waaraan onder andere vertegenwoordigers van VLIZ (Vlaams Instituut voor de Zee) en het ILVO (Instituut voor Landbouw en Visserij Onderzoek) deelnamen, maar ook de visindustrie was vertegenwoordigd door mevrouw Siska Bourgeois van Marine Harvest Pieters, onderdeel van ’s werelds grootste seafood concern. Op de vraag waarom vis zo gezond is antwoordde zij: “vanwege de belangrijke eiwitten en vetten”. Dit is het antwoord dat men meestal krijgt als men wil aantonen waarom vis eten zo belangrijk is. Er is echter al heel wat onderzoek gedaan naar de eiwitverhoudingen (dierlijk versus plantaardig) bij de Europese bevolking. In Nederland werd dit onderzoek door de overheid gesubsidieerd. De conclusie van dit onderzoek van Prof. Harry Aiking (Vrije Universiteit Amsterdam) is alarmerend. Hij schrijft: “In Nederland en België eten we onnodig veel eiwit, 70% meer dan we nodig hebben: 60% is dierlijk eiwit en 10% plantaardig. Een derde minder, een derde vervangen door plantaardig eiwit en een derde door scharreleiwit zou een goed idee zijn, voor milieu, dierenwelzijn en niet te vergeten onze eigen gezondheid. Hebben we dan geen vlees of vis nodig? Welnee, die Omega-3 is een hype. Als je gevarieerd eet kom je in de Westerse wereld geen enkele voedingsstof tekort. Daarentegen krijg je gemakkelijk te veel calorieën binnen, vooral via dierlijke producten. Een dringende transitie van dierlijke naar plantaardige eiwitten is noodzakelijk!

Wanneer dit onderzoek correct geïnterpreteerd wordt, dan betekent het dat het stimuleren van het consumeren van meer vis (en dat geldt natuurlijk ook voor vlees) eigenlijk gelijk staat met het ongezonder maken van de mens, want te veel dierlijke eiwitten brengt heel wat gezondheidsrisico´s met zich mee.

Dan nog de vetten: Omega-3 (Alfalinoleenzuur) zit in vis in de vorm van EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur) maar wordt door vis niet zelf gemaakt. Vissen krijgen deze belangrijke (essentiële) vetzuren binnen via hun voedsel. EPA en DHA zijn namelijk plantaardig en zitten in verschillende soorten plantaardig plankton (eencellige planktonalgen). Deze algen worden inmiddels (op nu nog te kleine schaal) gekweekt en zijn te koop. Het is dus niet nodig om vis te consumeren als het over eiwitten en essentiële vetzuren gaat.

Er zijn ook nog heel wat andere redenen om geen vis en visolie te consumeren:

In de eerste plaats de mondiale overbevissing en de gigantische bijvangsten: wereldwijd gaat ruim 40 miljard kilo vis en andere zeedieren – waaronder dolfijnen en andere kleine walvisachtigen, zeeschildpadden en vooral veel vissoorten die men niet mag of wil vangen – dood terug overboord. Zou deze slachting in de bovenwaternatuur gebeuren, dan zou de hele wereld op zijn kop staan, maar wat er onderwater gebeurt is uit het oog en (dus) ook uit het hart. Van alle roofvissen is nog maar zo´n 10% over. Als de vangst op bijvoorbeeld blauwvintonijn doorgaat zoals dat nu gebeurt, is de soort binnen enkele jaren uitgestorven.

Het goede nieuws
Zeewier is de groente van de toekomst. Verschillende soorten zeewier bevatten eiwitten die plantaardig zijn, maar op dierlijke eiwitten lijken. Met deze eiwitten hoopt men bij voldoende kweek het visvoer dat nu nog voor het grootste deel uit wilde vis bestaat (jaarlijks wordt bijna 40 miljard kilo vis gevangen  alleen om kweekvis, varkens, kippen en pelsdieren te eten te geven) te vervangen door voedsel afkomstig uit zeewier en algen. De Wageningen Universiteit is onlangs begonnen met een proef zeewierboerderij in de Oosterschelde en verwacht prachtige resultaten. Niet alleen kunnen we veel gezondere eiwitten en vetten uit algen en zeewier winnen, maar we kunnen zeewier uitstekend als visvervangers gebruiken. Op 5 juni 2011 werd het eerste visvervangende kookboek ter wereld tijdens World Ocean day in Antwerpen gepresenteerd: NON*FISH*A*LI*CIOUS. Dit boek biedt iedereen die de boodschap van minder of geen vis (meer) eten een fantastisch alternatief: recepten met de smaak van de zee, maar zonder vis en andere zeedieren.

Dos Winkel
Oprichter Sea First Foundation