Vijf zeedieren die lijden onder zwerfafval in zee 

Vogels met magen vol plastic, schildpadden verstrikt in netten, we kennen de foto’s allemaal. Zwerfafval in zee is een wereldwijd probleem van enorme omvang. Maar weet jij welke dieren het hardst worden getroffen door dit afval?

Exacte cijfers zijn er niet, maar geschat wordt dat zo’n 100 miljoen zeedieren jaarlijks slachtoffer worden van rondzwervend afval in zee. Vaak eten zij het afval op of raken erin verstrikt. Het meeste van dit afval bereikt de zee via rivieren vanuit veel verschillende stedelijke bronnen. Plastic is een van de grootste bronnen van afval in zee. Op dit moment komt er zoveel plastic in de zee terecht, dat onderzoekers hebben gesteld dat er in zelfs 2050 meer plastic in de oceanen zal zijn dan vissen.

Hardst getroffen dieren
Zo’n 700 verschillende diersoorten worden getroffen door afval dat is verloren of gedumpt in zee. Maar welke dieren worden er nou het meest geraakt door zwerfafval in zee?

Zeeschildpadden
Zeeschildpadden zijn een van de diersoorten die het hardst worden getroffen door zwerfafval. Vergeleken met ander afval, eten zij vooral veel plastic. Vaak zien zij plastic, bijvoorbeeld plastic zakjes, aan voor kwallen en proberen het op te eten. Meer dan de helft van de zeeschildpadden heeft weleens plastic gegeten, stellen onderzoekers van de Universiteit van Queensland. Het eten van plastic blokkeert de spijsvertering of doorboort de darmwand, wat leidt tot de dood van de dieren. Ook kunnen ze vergiftigd worden door de chemicaliën die er in het plastic zitten. Daarnaast kunnen de schildpadden verhongeren, omdat het eten van plastic ze een vol gevoel geeft.

Het aantal getroffen zeeschildpadden neemt enorm toe. Zo berichtte PiepVandaag eerder dat groene zeeschildpadden wel twee keer zoveel plastic binnenkrijgen als 25 jaar geleden. Plastic afval speelt dan ook een grote rol in de sterke daling van de populaties zeeschildpadden.

Zeehonden en zeeleeuwen
Zeehonden en zeeleeuwen worden naast schildpadden hard getroffen door zwerfafval in zee. Deze nieuwsgierige en speelse dieren vermaken zich graag door het spelen met plastic netten of verpakking, met als gevolg dat ze vast komen te zitten in het afval met bijvoorbeeld hun nek. Ook door het duiken naar voedsel kunnen ze verstrikt komen zitten in verpakkingen en ander afval. Dit beperkt de bewegingen van het dier en zal het dier uiteindelijk doden door verhongering, uitputting of infecties van diepe wonden gemaakt door de afknellingen van het afval.

Zeevogels
Ook zeevogels zoals albatrossen, meeuwen en pinguïns, worden beïnvloed door zwerfafval. Net als andere dieren zien deze dieren plastic in de oceaan aan voor voedsel. Stukjes kunststof zijn bijvoorbeeld vaak fel van kleur en vallen daarom extra op in het water. Hierdoor zijn ze aanlokkelijk voor zeevogels om op te pikken. Ook krijgen vogels microplastics binnen door het eten van bijvoorbeeld vissen die het plastic voor voedsel aanzien.

Een van zeevogels die het hardst wordt getroffen door vervuiling in zee is de laysanalbatros, die voorkomt in het noordelijke deel van de Grote Oceaan. Wanneer de albatros in de zee duikt om vissen of ander voedsel te vangen, gebruiken ze hun bek om over het wateroppervlakte te scheren. Hierdoor pikken ze plastic en ander afval op. 98 procent van deze albatrossen heeft dan ook een vorm van plastic afval ingeslikt, wat de spijsvertering blokkeert of ingewanden doorboort. Een choquerend hoog aantal!

Vissen
Vissen zijn waarschijnlijk een van de meest bekende dieren die lijden onder zwerfafval. Plastic deeltjes blijken heel aanlokkelijk voor vissen om te eten en onderzoekers stellen zelfs dat sommige baby vissen liever plastic eten dan hun eigen voedsel.

Plastic blijkt ook enorme negatieve effecten te hebben op het sterftecijfer van vissen. Zo bleek een studie naar baarzen aan te tonen dat de dieren niet alleen minder snel worden en in hun groei worden beperkt. Ook worden de vissen dommer, doordat ze bijvoorbeeld hun vermogen om roofdieren te ruiken zijn verloren. Al deze plastic etende baarzen bleken zelfs te zijn gedood door roofdieren binnen 24 uur.

Walvissen en dolfijnen
Ook walvissen en dolfijnen zien afval vaak ten onrechte aan voor voedsel. Daarnaast geldt voor de walvis dat, net zoals bij de laysanalbatros, de bek vaak zo groot is dat het dier per ongeluk afval oppikt.

Een aantal jaar geleden spoelde er een dode potvis aan in Spanje. Het dier was gestorven door afval dat de maag blokkeerde. In de maag van het dier werden onder andere plastic zakken, een kleerhanger, een ijsbreker, 9 meter touw, 2 stukken tuinslang, 2 bloempotten en stukken matras gevonden. Eerder schreef PiepVandaag hier een artikel over. In Duitsland werden in de magen van andere aangespoelde potvissen zelfs auto onderdelen gevonden.

Help de zeedieren!
De verschrikkelijke verhalen van dieren die lijden onder zwerfafval zijn natuurlijk ontzettend verdrietig. Gelukkig zijn er dingen die jij zelf kunt doen om zwerfafval te verminderen. Zo is het ontzettend belangrijk om je afval goed op te ruimen en niet te laten rondslingeren of achter te laten. Beperk je eigen afval door bijvoorbeeld niet onnodig gebruik te maken van plastic: gebruik geen rietjes, gebruik je eigen boodschappentas, koop een hervulbare waterfles en laat geen ballonnen op. Zet je afval daarnaast niet naast volle vuilnisbakken of papierbakken, maar neem het mee naar huis.

Bronnen: Seeturtles, Washington Post, One Green Planet, Woodshole Oceanographic Institution, National Geographic, Independent, Milieu Centraal ©PiepVandaag.nl Nadine van Wissen