De meeste mensen hebben een hekel aan wespen. Natuurlijk omdat ze pijnlijk kunnen steken en op een terrasje hinderlijk om je hoofd zoemen. Maar net als bijen is de wesp belangrijk als bestuiver, vooral in de nazomer, wanneer ze geen larven hoeven te voeden met dierlijk eiwit.

wesp
Een hout grazende wesp | Foto: publiek domein

Wespachtigen (Vespoidea) worden ook wel omschreven als superfamilie. Daarbinnen komen 10 families voor met maar liefst 24.000 beschreven soorten. Weinigen weten dat ook mieren tot één van die families behoren. In Nederland en België is de gewone wesp (Vespula vulgaris) het meest bekend; de geel-zwart gestreepte wesp die gevreesd wordt door zijn steek, waardoor velen in paniek raken wanneer ze er een zien en meteen beginnen te meppen. De gewone wesp is een ‘papierwesp’, omdat ze hun nesten maken van houtpulp. Deze pulp maken ze door hout te ‘grazen’ waarna ze de houtvezels met hun kaken fijnmalen tot een soort papier-maché.

wesp
Een ‘papieren’ wespennest | Foto: publiek domein

Wespen kunnen solitair leven, maar de gewone wesp leeft met meerdere soortgenoten in een nest. Daar brengen ze hun larven groot, die vooral gevoed worden met vermalen insecten of levende prooi. Zo vangen wespen vliegen en muggen, maar ook een spin of bij wordt niet versmaad. Sommige soorten zijn echte specialisten en richten zich op maar één soort prooi, andere wespensoorten zijn vegetariër en eten enkel plantaardig materiaal.

wesp
Wespen zijn net als bijen bestuivers | Foto: publiek domein

Zoetigheid

In de vroege zomer zijn de gewone wespen niet zo zichtbaar. Ze voeden dan hun jongen, die op hun beurt een zoete vloeistof afscheiden waar de volwassen dieren zich weer mee voeden. Dit is ook de reden dat ze met name in augustus geïnteresseerd zijn in zoetigheid. De larven zijn dan inmiddels volwassen, waardoor de wespen op zoek gaan naar andere zoete maaltijden. Dit kan een glas limonade zijn, maar net zo lief een rotte appel of de nectar van een bloem. Daarom zijn wespen in de nazomer net zo belangrijk als bijen en vlinders bij de bestuiving van bloeiende gewassen.

wesp
De zo gevreesde angel van de gewone wesp | Foto: Rasbak/Wikipedia

Hinderlijk

Een van de redenen dat ze mensen opzoeken en als hinderlijk ervaren worden is dat wij tijdens een mooie nazomerdag transpireren. Als vleeseters ruiken de wespen ons en gaan op onderzoek uit of we misschien eetbaar zijn. Maar ook parfum en deodorant kunnen ervoor zorgen dat ze ons opzoeken. Want wie naar bloemen ruikt zou wel eens een bron van nectar kunnen zijn.

De steek van een wesp is erg pijnlijk, en daarna verliest de wesp zijn angel niet. Wespen zijn van nature niet agressief, ze steken eigenlijk alleen maar wanneer ze in de knel komen of een prooi willen verlammen. Wanneer een wesp uit zichzelf steekt is dat niet omdat hij boosaardig is, maar denkt hij echt dat je een lekker hapje bent.

wesp
Wespen zijn dol op fruit | Foto: publiek domein

Hoornaars

De afgelopen jaren komen er steeds vaker paniekerige meldingen over nesten van hoornaars, of paardenwespen (Vespa crabro). Deze zijn donkerder van kleur en een stuk groter dan de gewone wesp. De steek van een hoornaar is extra pijnlijk, maar het gevaar ervan wordt sterk overdreven. Net als bij de gewone wesp is het opletten voor mensen die allergisch reageren op insectensteken, en ook voor baby’s en kleine kinderen is het oppassen. Maar een gezonde volwassene zal er hooguit een paar dagen last van hebben, maar er verder niets aan overhouden.

wesp
Hoornaar of paardenwesp  | Foto: publiek domein

Wetenschappelijk onderzoek

Naar verhouding is er weinig onderzoek gedaan naar wespen, zeker als je het vergelijkt met bijen. Maar een groep Britse wetenschappers van University College Londen en de universiteit van Gloucestershire gaat de komende jaren uitgebreid aan de slag met de wesp. Onbekend is onbemind, en we hopen dan ook dat naarmate er meer bekend is over deze boeiende en nuttige dieren dat de angst ervoor wat wegebt.

En tot slot nog een tip: een wesp die irritant om je hoofd zoemt krijg je niet weg door ernaar te wapperen met je handen. De beste truc is om naar de zoemer te blazen, want ze hebben een hekel aan wind.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Bart van Riel