Waarom zijn gorilla’s ernstig bedreigd? 

De mens en de gorilla delen dezelfde voorouder. En nog steeds zijn wij voor 98 procent genetisch identiek aan de gorilla. Toch lijkt deze band niet echt sterk. Gorilla’s zijn ernstig bedreigd, en dat is voor een groot deel aan ons te danken.

Soorten gorilla’s

Er zijn twee soorten gorilla’s in het wild: de westelijke gorilla en de oostelijke gorilla. Beide soorten zijn ernstig bedreigd. Een diersoort wordt gekenmerkt als ‘ernstig bedreigd’ wanneer de populatie verminderd is met 80 tot 90%, er minder dan 250 in het wild over zijn of er een 50% afname in de populatie is binnen drie generaties. De westelijke gorilla is opgesplitst in westelijke laagland- en Cross Rivergorilla’s. De ondersoorten van de oostelijke gorilla zijn oostelijke laagland- en berggorilla’s.

De westelijke gorilla’s

Cross Rivergorilla’s zijn het ernstigst bedreigd, met nog maar zo’n 250 in het wild. Van de westelijke laaglandgorilla’s zijn er naar schatting meer dan 300.000. Omdat de dieren zich langzaam voortplanten, groeit de populatie niet snel.

De oostelijke gorilla’s

Oostelijke laaglandgorilla’s, ook bekend als de gorilla’s van Grauer, zagen hun populatie met 77% dalen tussen 1996 en 2016. Volgens schattingen leven er nu minder dan 3800 in het wild. Er leven nu 1069 berggorilla’s in het wild. Deze dieren zijn nog steeds bedreigd, maar het is een grote verbetering ten opzichte van de 240 die over waren in de jaren 80. Dankzij intensieve bescherming kon de soort zich langzaam weer opbouwen.

Stroperij

Het grootste probleem voor zowel de westelijke als de oostelijke gorilla’s is stroperij. Het vangen, vermoorden en consumeren van gorilla’s is illegaal, maar dat weerhoudt de illegale handel in ‘bushmeat’ er niet van om te stropen. Vaak zijn gorilla’s niet eens het beoogde doelwit, maar komen ze vast te zitten in vallen die bedoeld zijn voor andere wilde dieren. Stropers kunnen steeds makkelijker dichte bossen in en uit komen door wegen die aangelegd worden voor de houtkap en mijnindustrie.

Ziekten

Vooral voor de westelijke laaglandgorilla’s zijn ziekten een grote oorzaak voor de daling van de populatie, volgens de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur (IUCN). Het ebolavirus heeft de populatie sinds de jaren tachtig erg aangetast. Langzaam herstelt de populatie in beschermde gebieden, maar volgens onderzoek duurt een volledig herstel nog tussen de 75 en 130 jaar. En dit lukt alleen als de stroperij stopt, iets wat de IUCN een onwaarschijnlijk scenario vindt. Voor de Cross River- en oostelijke gorilla’s zijn ziektes die van mens op dier overgaan een groot probleem. Berggorilla’s kunnen zelfs doodgaan aan verkoudheid.

Gorilla’s en chimpansees bedreigd door menselijke ziektes

Verlies en versnippering van leefgebied

Verlies aan leefgebied is voor veel dieren een probleem, waaronder de gorilla’s. Palmolieplantages en mijnbouw zijn vooral voor westelijke laaglandgorilla’s een probleem. Dit is niet alleen omdat de plantages het leefgebied kleiner maken, maar ook omdat er wegen dwars door het bos worden aangelegd. Hierdoor versnippert het habitat verder, en raken gorilla’s geïsoleerd.

Oostelijke en Cross Rivergorilla’s verliezen veel gebied door de uitbreiding van dorpen, landbouwgrond en weilanden. Tussen 1995 en 2010 verloren de Cross Rivergorilla’s zo’n 60% van hun leefgebied. Ook de illegale houtkap is een probleem voor de oostelijke en Cross Rivergorilla’s.

Ecotoerisme

Een nieuw soort toerisme zorgt ervoor dat gorilla’s voor de lokale bevolking levend meer waard zijn dan dood. Toeristen mogen op een afstand gorilla’s bekijken in het wild. De opbrengsten gaan naar de lokale bevolking. Door het coronavirus ligt dit helemaal stil, waardoor onder veel deskundigen en betrokkenen de angst bestaat dat het snel weer achteruit gaat met de gorilla’s. Zonder toerisme lopen de dorpen geld mis, waardoor het steeds aantrekkelijker wordt om de illegaliteit in te gaan.

Wat kunnen wij doen?

Er zijn ook dingen die wij kunnen doen, zoals het recyclen van oude mobieltjes en andere elektronica. Bij het mijnen wordt vooral gezocht naar metalen die later verwerkt worden in mobieltjes. Als we zoveel mogelijk recyclen, daalt de vraag naar meer metaal.

Hoe je mobiele telefoon de gorilla bedreigt

Een andere manier om te helpen is producten met palmolie zoveel mogelijk te vermijden. Palmolie zit verwerkt in veel producten die wij dagelijks gebruiken, van koekjes en notenpasta tot zeep en deodorant. De gebruikte palmolie of palmvet is zelden duurzaam geproduceerd.

Bronnen:

• Treehugger
• WWF
• Gorilla facts
• The Guardian

©AnimalsToday Sophie Jongma