De vooraanstaande Nederlandse primatoloog en bioloog Frans de Waal is op zaterdag 16 maart op 75-jarige leeftijd overleden in zijn woonplaats Atlanta (VS). Dankzij zijn onderzoek naar primatengemeenschappen weten we dat apen en mensen veel op elkaar lijken.

Frans de Waal
Primatoloog Frans de Waal overleden | Foto: screenshot video Youtube

De Waal besteed zijn leven aan het onderzoeken van het gedrag van mensapen. Hij startte zijn onderzoek in de jaren 70, toen hij chimpansees observeerde in Burger’s Zoo Arnhem. Bij deze groep apen zag hij erg op menselijk lijkend gedrag. Zijn conclusies waren revolutionair, aangezien dieren toen nog niet gezien werden als wezens met gevoel en een bewustzijn. Zijn bevindingen publiceerde hij in het boek Chimpanseepolitiek (1982), wat onze manier van kijken naar het gedrag van apen veranderde. In 1981 verhuisde hij naar de Verenigde Staten, waar hij in 1991 hoogleraar werd aan de Emory University in Atlanta, Georgia. In 2013 werd hij ook hoogleraar aan de Universiteit Utrecht.

Chimpansees en bonobo's herkennen elkaar
Foto : publiek domein

Onderzoek Frans de Waal

In zijn carrière deed hij onder meer onderzoek naar empathie, conflictbeheersing, verzoening en moraliteit binnen primatengemeenschappen. Ook toonde hij samen met andere wetenschappers aan dat olifanten over zelfbewustzijn beschikken. Dit onderzoek werd gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift PNAS.

In VPRO Tegenlicht legde hij uit waarom de mens niet anders is dan een mensaap:

“We denken wel dat we iets anders zijn maar we zijn in feite mensapen.”

Bekijk hier hoe Frans de Waal keek naar mens en dier:

Mens en dier

In 2007 werd hij opgenomen in de lijst van meest invloedrijke personen van Time Magazine. En in juni 2018 ontving hij de NAT Award, van het Museum voor Natuurwetenschappen van Barcelona. Een prijs voor mensen of instellingen die referentiepunten zijn door hun manier van kijken naar de natuur. De Waal werd specifiek geprezen voor zijn visie met betrekking tot de evolutie van dierlijk gedrag door het vaststellen van een parallel tussen het gedrag van primaten en mensen in aspecten als empathie, moraal en rechtvaardigheid.

Dankzij zijn onderzoek bracht Frans de Waal mens en dier dichter bij elkaar. Zijn bijzondere kijk op dieren richtte zich vooral op de overeenkomsten in plaats van de verschillen. Over zijn werk zei hij het volgende in 2014:

 “Ik heb de apen een beetje omhoog gebracht, en de mensen een beetje naar beneden.”

Bronnen:

Chimpansee pronkt op mensachtige wijze met voorwerp: Moeder kijk! Een blaadje!

Alle dieren kennen emoties

Chimpansees en bonobo’s herkennen elkaar jaren later nog

©AnimalsToday.nl Estefania Pampin Zuidmeer