Nog nooit waren er zoveel branden in het Amazonegebied als dit jaar. Volgens satellietbeelden zijn er tussen januari en augustus 72.800 brandhaarden geteld in het Amazonegebied. Dit is 83% meer dan in 2018. En het is pas augustus! Wereldwijd is er grote verontwaardiging voor het feit dat er momenteel al langer dan twee weken grote branden het Amazoneregenwoud en al haar leven aan het vernietigen zijn en er nauwelijks tot geen aandacht is geweest vanuit de media. Op sociale media delen bezorgde burgers  van over de hele wereld beelden van het brandende woud met de hashtags #PrayfortheAmazon en #Amazonfires. Het Amazonegebied is de groene longen van onze planeet en essentieel voor de toekomst van alles wat leeft.  

Amazonewoud
Het Amazonewoud staat in brand | Foto: Estefania Pampin Zuidmeer /AnimalsToday.nl

Bolsonaro

De branden vinden vooral plaats in Brazilië. Het Amazonegebied bevindt zich voor 60% in dit land. Een groot deel van de branden is vrijwel zeker aangestoken. De bosbranden vinden voornamelijk plaats in natte gebieden, waar er weinig kans is op het uitbreken van branden op een natuurlijke manier. Door het laten verbranden van bosgebieden kunnen deze makkelijker beschikbaar worden gemaakt voor economische doeleinden zoals het verbouwen van soja en mijnbouwactiviteiten.

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro wil meer landbouw en houtkap in het Amazonegebied toestaan waardoor de ontbossing van het regenwoud toeneemt. Ook wil Bolsonaro meer vergunningen afgeven aan de mijnsector. Hij beschouwt het gebied niet als een vitaal orgaan van de aarde maar als een gebied dat economisch uitgebuit moet worden. Dit doel zette hij hoog op de politieke agenda. Met zijn beleid wordt voorspeld dat de ontbossing van het Amazonewoud zal verdrievoudigen. Wetenschappers en internationale leiders maken zich ernstig zorgen en onlangs besloten Noorwegen en Duitsland hun financiële steun te stoppen aan een fonds om het Amazonegebied te beschermen. Bolsonaro reageerde met de volgende woorden:

“Is Noorwegen niet dat land dat walvissen doodt in het Noordpoolgebied? Hou dat geld maar en help Angela Merkel met het aanleggen van bossen in Duitsland.”

toekan
Toekan | Foto: Pixabay

Inheemse bevolkingsgroepen

Ook de inheemse bewoners van het Amazonegebied in Brazilië maken zich ernstig zorgen. Bolsonaro deed al eerder stevige uitspraken over de inheemse bewoners van de Amazone:

“Het is een schande dat de Braziliaanse cavalerie niet zo efficiënt was als die van de Amerikanen, die hun indianen uitroeiden.”

Niet alleen zien zij dat hun leefgebied en alles wat erin leeft bedreigd wordt, ook is hun toekomst en het voortbestaan van hun leefwijze onzeker. Ewerton Marubo, leider van een inheemse groep uit de Javari vallei in Brazilië, een gebied net zo groot als Portugal dat de grootste concentratie van nog niet gecontacteerde inheemse stammen huisvest, vertelde de Internationale krant The Guardian:

“We bevinden ons in een situatie van groot gevaar. [Bolsonaro] bewijst de grootste vijand te zijn van de inheemse bevolkingsgroepen.”

Samen met andere leiders probeert Marubo naar manieren te zoeken om hun leefgebied te beschermen. De Javari Vallei (gecreëerd in 1998 om de inheemse bevolkingsgroepen te beschermen) heeft al lange tijd te maken met indringers die de veelvuldige natuurlijke bronnen willen uitbuiten.

inheemse stammen
Foto: Pixabay

Kevin Mayoruna, leider van de Matsés stam in de Javari Vallei:

“De droom van de huidige regering is om de inheemse bevolkingsgroepen uit te roeien zodat ze ons land kunnen innemen.”

Marcos Mayoruna, een andere leider van de Matsés, ziet dat de inheemse stammen door de autoriteiten gedwongen worden uit hun leefgebied te vertrekken. Dit gebeurt door hen gezondheidszorg en onderwijs te ontnemen en ze niet te beschermen tegen het binnendringen van hun leefgebied door buitenstaanders. Mayoruna:

“Hij denkt alleen aan geld. Hij denkt alleen aan ontbossing… Het bos is er niet alleen voor ons, de inheemse bevolkingsgroepen. Het is er voor iedereen.”

Mayoruna is bezorgd over de impact van de opwarming van de aarde als de bossen van Javari voorgoed verdwijnen. En die dreiging is er niet alleen in de Javari Vallei, maar ook in andere regio’s in het Amazonegebied waar inheemse bevolkingsgroepen leven. Bolsonaro vergeleek de inheemse bevolkingsgroepen met dieren in dierentuinen en gaf aan geen vierkante centimeter land beschikbaar te stellen voor deze groepen. Met zijn uitspraken beweegt hij mensen ertoe om het Amazonewoud binnen te dringen. Door zijn herhaaldelijke beweringen dat de inheemse gebieden veel te groot zijn, drongen duizenden mijnwerkers het Yanomami gebied in op zoek naar goud. En de Uru-eu-wau-wau groep strijdt sinds januari om bewapende indringers weg te houden uit hun reservaat. Inheemse bevolkingsgroepen krijgen te maken met geweld, verlies van hun natuurlijke leefgebied en de daders komen er ongestraft mee weg. Ook het land van verschillende inheemse bevolkingsgroepen staat op dit moment in brand.

Complex ecosysteem

De bosbranden veroorzaken een enorm verlies aan natuur en ecosystemen. Veel dieren overleven de branden niet, en als ze dat wel doen kunnen ze niet terugkeren naar hun leefgebieden en zullen ze wegtrekken. Andere ecosystemen raken hierdoor uit balans. Het gebied wordt gekenmerkt door de unieke biodiversiteit en de complexiteit van de ecosystemen. Een op de tien plant- en diersoorten op aarde komt hier voor. Er worden vandaag de dag nog steeds nieuwe dier- en plantensoorten gevonden in het Amazonegebied.

dammen
Foto: CIFOR via Compfight cc

Opwarming van de aarde

Bij de branden komt veel koolstof vrij. Deze zomer zijn er ook grote bosbranden geweest in andere gebieden zoals Siberië, Alaska en zelfs Groenland. Het is nog moeilijk te voorspellen wat het precieze effect van deze grote bosbranden zal zijn, maar zeker is dat het een negatief effect zal hebben op de opwarming van de aarde. Zo is het regenwoud van de Amazone een van de grootste natuurlijke opslagplaatsen op land van CO2 in de wereld en komt er veel koolstof vrij tijdens de branden. Het terugdringen van het verdwijnen van het Amazonegebied wordt als vitaal gezien om de gevolgen van klimaatverandering en opwarming van de aarde te beperken.  Bomen nemen CO2 op en leggen dit vast in stam, takken en bladeren. De bomen zorgen daarnaast voor het omzetten van koolstofdioxide in zuurstof. In 2015 waarschuwde het Wereldnatuurfonds dat in 2030 een kwart van de Amazone verloren kan zijn gegaan als er niet snel extra maatregelen worden genomen. Met Bolsonaro aan de macht zou dit zelfs veel eerder kunnen gebeuren. Het is van cruciaal belang dat overheden wereldwijd de handen ineen slaan en in actie komen om de groene longen, en daarmee de toekomst van onze aarde, te beschermen.

Amazonewoud
Foto: Estefanía Pampín Zuidmeer /Animalstoday.nl

Bronnen:

Público

©AnimalsToday.nl Estefanía Pampín Zuidmeer