De tanden in de krokodillenbusiness 

Een berichtje in de opmerkelijk-sectie van RTL-nieuws: ‘15.000 krokodillen ontsnapt in Zuid Afrika‘. Eind januari dreigde hoog water de krokodillenboerderij te overstromen en de boer was gedwongen om de kooien te openen om de dieren te redden, waarop de dieren de vrijheid verkregen in de Limpoporivier op de grens van Zuid Afrika en Zimbabwe.

Deze foto van Samutprakan Crocodile Farm and Zoo is beschikbaar gesteld door TripAdvisor

15.000 Krokodillen afkomstig van één boerderij. Wat voor markt is dit?

Krokodillen worden voornamelijk gefokt voor het leer. Vlees is een bijproduct. Jaarlijks worden legaal meer dan een miljoen huiden verhandeld. Dertig landen exporteren huiden. De beste looierijen zijn te vinden in Singapore en Japan, maar ook in Duitsland, Frankrijk en Italië.

Kwaliteit

Het leer komt van de buik en kwaliteit wordt onderscheiden in de hoeveelheid botvorming in de platen alsook het aantal rijen platen of schubben. Het leer van de zoutwaterkrokodil wordt gezien als de hoogste kwaliteit: geen botvorming en grootste hoeveelheid rijen. Maar het dier is erg groot, territoriaal en agressief en daardoor moeilijk te houden.

De handel leek een top te hebben bereikt in 2006 waarna de vraag naar de medium kwaliteit huiden iets inzakte met de komst van de recessie. In 2009 leek deze markt weer in de lift te zitten. De vraag in het topsegment bleef onaangetast. Volgens de website van leerverkoper Oosterum Leder, worden exotische leersoorten steeds populairder, met name doordat grote merken als Louis Vuitton, Chanel, Dior en Prada ze gebruiken in hun producten. Goedkopeipadcovers.nl biedt zelfs een trendy roze iPadcover voor slechts €23,99.

Bescherming

De krokodillenfokkerij is onderwerp van debat, althans in Zuid Afrika. Niet zozeer het bestaan ervan, maar de scepsis is vooral gericht op dierenwelzijn. De fokkerijen zijn opgekomen in de tijd dat de diverse reptielsoorten in het wild ernstig onder druk kwamen te staan door overbejaging. In het besef dat de vraag naar krokodillenleer niet uit te roeien viel, maar de krokodil, alligator en kaaiman zelf wel, werd het fokken gezien als een manier om de diverse soorten te beschermen en de druk op de wilde dieren te verminderen. In dat licht is het fokken van wilde dieren uit te leggen als een manier om natuur te beschermen.

In 1975 werd CITES opgericht, met als doel internationaal de handel in wilde dieren of producten daarvan te controleren. Goed krokodillenleer komt met een CITES-certificaat, zodat de consument weet dat zijn of haar product op legale en (wederom vanuit het oogpunt van  natuurbescherming) verantwoorde wijze verkregen is.

Welzijn

Het leven van de gefokte krokodil is wellicht minder goed beschermd. Veel van de exporterende landen hebben een dubieus imago als het gaat om dierenwelzijn, vooral in Zuidoost Azië.

In Zuid Afrika woedt het debat hevig en de nationale dierenbeschermingsorganisatie NSPCA zit bovenop de boeren. De discussie woedt voornamelijk over het ‘single-pen’ concept waarin de dieren worden afgewerkt. Om schade aan de buik te voorkomen worden de dieren in de laatste maanden voor de slacht gehouden in een kleine kooi waar ze zo weinig mogelijk in kunnen bewegen en waar ze gescheiden worden gehouden van de andere dieren om gevechten te voorkomen.

In een specifiek geval rapporteerde de NSPCA:

“De kooien zijn minder dan een meter breed en korter dan twee meter met een diepte van 250 tot 300 mm water. Sommige krokodillen zijn meer dan twee meter lang en hun staarten moeten omgebogen worden om in de kooi te passen, of ze moeten hun kop permanent in een hoek houden. Ze kunnen niet recht liggen of rusten. Er is geen doek of dak of verwarming wat noodzakelijk is, afhankelijk van het seizoen.”

De dieren worden formeel drie maanden in deze kooien gehouden, maar in deze specifieke casus leek het eerder om zes tot zeven maanden te gaan.

Keuren

Ondanks dit schrijnende geval waarin één boer terecht stond voor single-pen farming verdedigt Rob Reader, voormalig voorzitter van de Zuid-Afrikaanse Krokodillenfokkers vereniging (SACFA) in een interview met Farmer’s Weekly deze manier van krokodillenhouderij. Zijn voorkeur ligt bij free-range houderij, maar hij claimt dat: “[…] onderzoekers bewezen hebben dat de leefomstandigheden van krokodillen in gevangenschap altijd beter zijn dan van krokodillen in het wild.” Een ander argument dat hij naar voren schuift is dat de afnemers van leer de fokkerijen scherp in de gaten houden. Niet alleen bij het keuren van het eindproduct, maar ook in het geval van dierenwelzijn. “Als de fokpraktijken als wreed worden gezien, dan kopen ze niet bij die boer. Ik ben overtuigd dat als zij meer uitgesproken zouden zijn over het afschaffen van single-pen farming vanwege de wreedheid, dan zouden ze dat overwegen. Tot dusver hebben ze nog geen enkele bezorgdheid geuit.”

 Wangedrag

Een andere discussie woedt over het slachten van de dieren. Volgens Reader gebeurt het verantwoordelijk: “Krokodillen worden geslacht door elektrocutie of met een schot door de hersenen. Beide methodes liggen in de standaard van de SACFA. Wij dulden geen enkel wangedrag.”

Animals Asia claimt anders:

“Krokodillen en alligators op boerderijen en ranches in de Verenigde Staten en Australië worden gebruikelijk geslacht middels knuppelen of door een beitel door de ruggengraat te drijven. Veel dieren zijn nog steeds in leven op het moment dat ze gevild worden. Er is meestal geen supervisie aanwezig en werknemers zijn vaak niet goed getraind voor dit werk. […] Een schot door het hoofd wordt vaak niet gebruikt, om schade aan de kostbare delen van het dier te voorkomen.”

Uiteraard kan de discussie nog worden verbreed. Waar komt bijvoorbeeld het voedsel voor de dieren vandaan? Ook daar kan gekeken worden naar dierenwelzijn en naar milieubelasting en de ethiek voor de verdeling van voedsel in de wereld. Hoe zit het met risico’s voor veiligheid voor mens en lokale ecologie? De NSPCA maakt zich ernstig zorgen over de impact van de ontsnapte 15.000 krokodillen in de Limpolo rivier.  Boven de zorgen die de organisatie uit over de gehanteerde procedures bij het vangen van de dieren of de overlevingskansen van de in gevangenschap geboren krokodillen.

Maken of kraken

Reader verdedigt zijn branche en schuift de verantwoordelijkheid deels af, maar hij heeft wel een punt. De consument is uiteindelijk degene die vraagt naar exotische leersoorten en zolang hij geld wil neertellen voor producten, is er altijd wel iemand te vinden die kan leveren.

Controle door consumenten, afnemers of belangenorganisaties kunnen een branche maken of kraken. Uiteraard vraagt dat ook controle van consumenten onderling. Mensen kunnen immers goed of kwaad doen onder sociale druk. Mode en marketing zijn sterke drijfveren voor het vrije individu.

Veel krokodillenfarms zijn open voor het publiek. Op websites als TripAdvisor kunnen reizigers hun commentaar geven op toeristische attracties. Het enerzijds stuitend te zien aan hoeveel mensen het dierenleed compleet ontgaat, maar commentaren op krokodillenfokkerijen als de Samutprakan Crocodile Farm and Zoo in Thailand als:

“De meeste dieren zijn in een verschrikkelijke staat van ondervoeding en lijden aan zichtbare ziektes en aandoeningen”, helpen toekomstige bezoekers aan Thailand voor te lichten over verantwoorde attracties en souvenirs.

Deze foto van Samutprakan Crocodile Farm and Zoo is beschikbaar gesteld door TripAdvisor

Zo geldt dat ook voor de roze iPadcover van Goedkopeipadcover.nl en vergelijkbare retailers. Als de consument die koste wat kost een krokodillenlederen etui voor zijn gadget moet hebben, tenminste verlangt dat er een CITES-label aan hangt en een keurmerk van een dierenrechtenorganisatie, dan zal de producent zijn eigen praktijken continu kritisch moeten bekijken. Je kunt je afvragen of iemand die exotisch leer wil hebben, het überhaupt een jota kan interesseren.

Bronnen:

IUCNCSG

Caldwell, J., World trade in crocodilian skins 2008-2010, (UNEP World Conservation Monitoring Centre, september 2012)

©PiepVandaag.nl Barry Wijnandts