Leo en Hercules, twee chimpansees die al jaren vastgehouden worden in een Amerikaans universiteitslaboratorium, vechten voor een leven in vrijheid. De non-profitorganisatie Nonhuman Rights Project staat hen bij.

chimpansee mensenrechten
Foto Credit: j.a.kok via Compfight cc

In een rechtbank in New York diende deze week de zaak over de positie van de twee chimpansees Leo en Hercules. De dieren zijn van de Stony Brook University, die de apen gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek naar locomotie, dat is een bepaalde tak in de biologie die onderzoekt hoe Leo en Hercules met hun ledematen voortbewegen. De dieren zijn opgesloten in naam van de wetenschap en slijten hun leven in eenzame opsluiting.

Eenzame opsluiting is één van de zwaarste straffen die mensen op kunnen leggen. Steven Wise, één van de advocaten en oprichter van de non-profitorganisatie Nonhuman Rights Project, wil dat Leo en Hercules hun vrijheid terugkrijgen en dat zij worden overgeplaatst naar een natuurreservaat in Florida. In het gerechtshof van Manhattan bepleitte Steven Wise urenlang dat Leo en Hercules zelfstandig zijn en zelfbeschikking bezitten. Het hof moet volgens Wise het ‘habeas corpus-principe’ respecteren. Dit principe moet bescherming bieden aan wie onwettig gearresteerd wordt.

(Habeas corpus (Lat., “u moet/zult het lichaam hebben”) is een rechtsbeginsel dat stelt dat de verdachte van een misdrijf binnen een bepaalde termijn van zijn aanklacht in kennis moet worden gesteld, dat deze in levenden lijve aan een rechter moet worden voorgeleid en dat gevangenneming slechts mag volgen op gerechtelijk bevel.)

De advocaat van de Stony Brook University vindt dat de zaak onontvankelijk is, omdat het hof geen jurisdictie zou hebben en Leo en Hercules geen rechtspersoonlijkheid genieten. Alleen een wet kan volgens hem de chimpansees redden. Hoogste tijd dus dat er wetgeving komt, die ervoor zal zorgen dat chimpansees als rechtspersonen worden aangemerkt en dat aan hen dus ook mensenrechten worden toegekend.

Vrijheid

Vorig jaar diende een soortgelijke zaak over chimp Tommy, maar toen besliste de rechter nog dat een chimpansee geen mensenrechten heeft. Hopelijk beslist de rechter deze keer anders. Want steeds vaker klinkt de roep om mensenrechten voor bepaalde dieren. Zo benadrukte Steven Wise dat er inmiddels honderden verklaringen zijn van juristen en wetenschappers waaruit wel degelijk en onomstotelijk blijkt dat chimpansees cognitief sterk ontwikkelde wezens zijn die recht hebben op rechtspersoonlijkheid. Bij pogingen om de aard en het gedrag van dieren aan te tonen werden soms, jammer genoeg, hoogst ongebruikelijk methoden gebruikt. Zo werd in 1973 chimp Nim opgevoed en grootgebracht bij een New Yorkse familie om zijn taalvaardigheid te trainen. Nim werd behandeld als een mensenkind en maakte volledig deel uit van het gezin. Nim bleek een ster met woorden en begreep onder andere al heel snel wat de betekenis van het woord sorry was en wanneer hij het moest gebruiken. In het geval van Leo en Hercules is het wachten op het sorry van de universiteit en de uitspraak van de rechter. Deze zal hoe dan ook grote gevolgen hebben. Wanneer de rechter beslist dat Leo en Hercules mensenrechten hebben en dat de dieren illegaal vastzitten, worden Leo en Hercules hopelijk direct in vrijheid gesteld. Deze uitspraak biedt hoop voor veel andere dieren die zich in eenzelfde onwaardige en onterende situatie bevinden. Nonhuman Rights Project heeft nog twee andere soortgelijke zaken lopen die nog in behandeling zijn.

Steven Wise sprak afgelopen maart tijdens TED2015 – Chimps have feelings and thoughts. They should also have rights

Bron ©PiepVandaag.nl Lydia Zittema