De Afrikaanse varkenspest ligt overal in Europa op de loer, met een toenemend aantal aangetoonde besmettingen bij wilde zwijnen in Italië, Duitsland, Polen en elders in het oosten van Europa. In Polen is het virus inmiddels ook bij vier varkenshouders aangetroffen.

Afrikaanse varkenspest loert op Europa
De Afrikaanse varkenspest loert op Europa | Foto (wilde zwijnen): publiek domein

Afrikaanse varkenspest (AVP) is een zeer besmettelijke virusziekte bij gedomesticeerde varkens en andere varkensachtigen, zoals wilde zwijnen of het wrattenzwijn. De ziekte werd voor het eerst beschreven in 1921 in Kenia en duikt sinds de 21ste eeuw steeds vaker op in Europa. De symptomen lijken op die van de klassieke varkenspest, maar dat is een ander virus. Beide virusinfecties zijn vaak dodelijk voor de varkens vanwege optredende virale hemorragische koorts. Er is geen vaccin, noch een medicijn, behalve symptoombestrijding.

Afrikaanse varkenspest loert op Europa

De besmettingen in Polen bij varkenshouders waren bij kleinschalige bedrijfjes, met hooguit tientallen dieren of enkele varkens voor eigen ‘gebruik’. Daarmee is de kans wat kleiner dat de ziekte via menselijke activiteit verspreid is naar andere bedrijven.  In Polen zijn inmiddels wel al ruim 1200 wilde zwijnen aangetroffen met het Afrikaanse varkenspestvirus. In het noorden van Italië ruim 150 besmettingen en in Duitsland dit jaar al bijna 900, al verschillen de overheidscijfers (867) en die (894) van het Europese Animal Disease Information System (ADIS). Andere getroffen landen zijn Hongarije (374), Slowakije (347), Roemenië (312) en Letland (265).

Afrikaanse varkenspest loert op Europa
Scharrelvarkens lopen het gevaar besmet te worden via wilde soortgenoten | Foto: publiek domein

Sinds 2007 heeft het virus zich vanuit Afrika verspreid naar Georgië, Rusland, Oekraïne, Wit-Rusland, de Baltische staten, Polen, Hongarije, Roemenië, Bulgarije, Tsjechië, Duitsland en België (2018). Het virus staat aan de grens, maar in Nederland zijn nog geen gevallen bekend. De uitbraak in België van 2018 leidde uit voorzorg tot het afmaken van alle varkens in een gebied van 63.000 hectare in de provincie Luxemburg. Als oorzaken werden voedselresten genoemd van Oost-Europeanen, of Belgische, Poolse dan wel Tsjechische militairen die bij elkaar op oefening waren en een militaire basis in het gebied bezochten. Er bleken echter ook illegaal wilde zwijnen uit Oost-Europa uitgezet te zijn door rijke jagers, zo getuigde een jager bij de Waalse omroep RTBF. Deze varkens hadden het virus ook bij zich kunnen dragen.

Wandel- en jachtverboden

Omdat wilde zwijnen in groeiende aantallen besmet raken en het virus vooral op elkaar overbrengen is de eerste impuls vaak dat er geschoten moet worden, maar vanwege het grote besmettingsgevaar gelden er juist jachtverboden en wandelverboden in besmette natuurgebieden. Het slepen met een karkas of indirect in contact komen met het virus kan al zorgen voor verdere verspreiding, want het gaat om een zeer besmettelijk virus waartegen pas tegen 2030 een vaccin wordt verwacht. Tot die tijd is het Afrikaanse varkenspestvirus een sluipmoordenaar en kan men weinig meer doen dan de verspreiding voorkomen.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl BVR