Afgelopen jaar ging het slechter met de helft van de geobserveerde vlindersoorten die in Nederland leven. Van de 47 soorten vlinders namen 23 af in aantal, 13 soorten bleven gelijk en 11 soorten groeiden in aantal. Dat meldt de Vlinderstichting in het jaarverslag over 2017.

vlinders
De heidevlinder heeft het erg moeilijk | Foto: Katja Schäfer/Wikimedia

Sinds 1992 is het vlinderaanbod in Nederland met maar liefst 40 procent gedaald. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen als neonicotinoïden wordt aangewezen als de grootste boosdoener. Dat gaat gelijk op met het verdwijnen van leefgebieden met voldoende voedselaanbod, door de schaalvergroting en toename van monoculturen in de landbouw. Ook kunnen plotselinge extremen in het weer een oorzaak zijn, die vaker voorkomen nu het klimaat verandert. In alle gevallen kunnen we stellen dat de afname van de aantallen vlinders veroorzaakt wordt door menselijk handelen.

vlinders
Het heideblauwtje blijft stabiel | Foto: Olaf Leillinger/Wikimedia

Kwakkelend bestaan
Vrijwilligers van de Vlinderstichting tellen jaar-in-jaar-uit op vaste routes iedere week de aantallen vlinders en libellen, en zo kan er een nauwkeurig beeld ontstaan van de voor- maar vooral achteruitgang van bepaalde vlindersoorten. Zo leidt de heidevlinder in ons land een kwakkelend bestaan, omdat zijn leefgebied verdwijnt en versnipperd. Dit hangt samen met de afname van de hoeveelheid heidegebieden, die door teveel stikstof dichtgroeien, veroorzaakt door overbemesting. Ook witjes werden vorig jaar maar weinig gezien. Het bruin zandoogje blijft echter heel stabiel, net als het heideblauwtje.

vlinders
Groot koolwitje | Foto: Alvesgaspar/Wikimedia

Ook bijen en libellen hebben het moeilijk in ons land, en dat beeld sluit aan bij andere landen in Europa. De oorzaken zijn overal gelijk en het is een kwestie van politieke wil, maar zeker ook van maatschappelijke dwang, om veranderingen in gang te zetten, zoals een totaalverbod op het gebruik van neonicotinoïden. Ook vergroening van de landbouw is pure noodzaak, zodat er meer leefgebieden komen voor vlinders, bijen en libellen. En wie zelf iets wil doen kan er natuurlijk voor zorgen dat de tuin of balkon veel bloemen hebben die (nacht)vlinders en bijen aantrekken.

vlinders
Dagpauwoog op Vlinderstruik | Foto: JePe/Wikimedia

Bronnen: De Vlinderstichting, Telegraaf, Nature Today ©AnimalsToday.nl Bart van Riel