VN: Wereldwijd verlies van biodiversiteit wordt onze ondergang 

Hoe de mensheid nu met de natuur omgaat moet veranderen. Anders zal de mens de eerste soort zijn die zijn eigen uitsterven in gang zet, waarschuwt chef biodiversiteit Christina Pasca Palmer van de Verenigde Naties.

Biodiversiteit neemt af
Hoewel mensen de natuur nodig hebben om te overleven, wordt de natuur vooral door mensen verwoest; wateren worden vervuild en bossen massaal gekapt. De natuur is de leefomgeving van veel vogels, insecten, planten en zoogdieren. Deze zijn van cruciaal belang voor onze voedselproductie, levering van schoon drinkwater, en koolstofvastlegging. Volgens Palmer is het ontzettend belangrijk dat we ecosystemen niet verstoren:

“Het verlies van biodiversiteit is een gevaarlijk probleem. Anders dan klimaatverandering is het verlies van biodiversiteit niet voelbaar. Zodra men de gevolgen door begint te krijgen, is het al te laat. Dan kunnen we de tijd niet meer terug draaien. Daarom moet er nú verandering komen.”

De leden van de Verenigde Naties zijn momenteel bijeen in Sharm-el-Sheikh in Egypte om over een nieuw beheer van het beschermen van ecosystemen praten. Natuurbeschermers over de hele wereld zijn wanhopig op zoek naar een akkoord dat gelijk staat aan het klimaatakkoord van Parijs. Maar tot nu toe heeft biodiversiteit veel minder aandacht gekregen dan klimaatverandering, terwijl het zeker net zo’n grote bedreiging voor de mensheid vormt.

Weinig politieke bemoeienis
Eerdere biodiversiteitsovereenkomsten in 2002 en 2010 haalden de gestelde doelen niet. Zo spraken landen af om het verlies van natuurgebieden in ieder geval te halveren, gebruik te maken van duurzame visserij en natuurreservaten te vergroten naar 17 procent. Echter gooiden de meeste landen met de pet naar de afspraken, en de overige landen hadden te weinig controles.

Het onderwerp staat niet bepaald hoog op de politieke agenda. Sommige staatshoofden wonen besprekingen over biodiversiteit niet eens bij. Zo stuurde de VS enkel een waarnemer, en weigerde de VS het verdrag in 2010 te ratificeren. Ook het Vaticaan nam niet deel aan het verdrag.

Zorgwekkend
Palmer benoemt diersoorten in Afrika en Azië die het tóch weer goed doen, maar daar tegenover staan veel diersoorten waarmee het slecht gaat. Ook de bebossing in Azië is met 2,5 procent toegenomen, hoewel er elders in hoog tempo ontbossing plaatsvindt.

Maar over het algemeen is het probleem zorgwekkend. Het grote verlies van diersoorten door de vernietiging van hun leefgebied, chemische vervuiling en invasieve diersoorten zal ecosystemen verstoren, waardoor er een vicieuze cirkel ontstaat. Verwacht wordt dat Afrika in 2050 zeker de helft van al haar zoogdieren en vogels zal verliezen, en dat de visserij de oceanen in Azië zal verwoesten. Zeedieren en -planten zijn nodig voor de aarde om gemakkelijk koolstof te absorberen. Door het uitsterven van zeedieren zal de aarde het hier heel moeilijk mee krijgen. De voorspellingen noemt Palmer onthutsend:

“Ik maak me zorgen over de cijfers. Ik hoop niet dat we de eerste soort zijn die zichzelf om zeep gaat helpen.”

Positieve ontwikkelingen
Een lichtpuntje is wel dat het bedrijfsleven iets ziet in de bescherming van biodiversiteit. Wetenschappers van de VN ontdekten namelijk dat bosbescherming, het planten van bomen en land- en bodembescherming één derde van de koolstofopname kunnen bieden die nodig zijn om aan de eisen van het klimaatakkoord van Parijs te voldoen. Ook is er een sprankje hoop in de politiek. Hoewel de meeste landen hun aandacht niet richten op het behouden van biodiversiteit, stelde de Franse president Emanuel Macron dat het klimaatprobleem niet opgelost kan worden zonder te kijken naar biodiversiteit. Palmer noemt dit positieve ontwikkelingen.

“Goede dingen zijn in beweging. We moeten ons bewust zijn van de gevaren, en niet stilzitten. Deels ligt het in handen van de burgers, maar op grote schaal kunnen zij minder betekenen. Er is vooral meer actie nodig van bovenaf, de politiek dus, om de natuur, en onszelf, te kunnen beschermen.”

Bron: The Guardian, National Geographic ©Animals Today Varja Dijksterhuis