Waarom kwispelen honden met hun staart? 

Of het nu een elegante zwiep of een woeste oscillatie is; kwispelen is alomtegenwoordig bij honden. Deskundigen vermoeden dat er op het kwispelen van honden is geselecteerd tijdens het domesticatieproces, mogelijk omdat mensen van ritme houden.

Men denkt dat de mens honden ergens tussen 15.000 en 50.000 jaar geleden heeft gedomesticeerd – een proces dat heeft geleid tot een fervente band tussen de twee soorten. Maar terwijl baasjes vaak vertrouwen op het kwispelen van de staart om te interpreteren hoe hun hond zich voelt, blijft het onduidelijk hoe zo’n hondensignaal is ontstaan. Dit aspect wordt nu in een artikel behandeld.

Kwispelen interessant gedrag

Deskundigen hebben een aantal theorieën uiteengezet in een poging om onderzoekers aan te moedigen zich in de kwestie te verdiepen. Dr Taylor Hersh, co-auteur van het artikel, van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nederland:

“We kunnen misschien niet met een tijdmachine terug naar het begin van de relatie tussen hond en mens, maar we kunnen wel kijken naar hondengedrag vandaag de dag in combinatie met menselijk gedrag om te proberen te begrijpen hoe dat domesticatieproces eruitzag. Staart kwispelen is een zeer duidelijk en interessant gedrag om mee te beginnen.”

.

Hypothesen

In het tijdschrift Biology Letters beschrijven Hersh en collega’s een aantal onderzoeken die eerder naar het kwispelen van staarten hebben gekeken. Onder andere ontdekten experts dat met de hand opgevoede hondenpups veel vaker kwispelen dan hun wolven-tegenhangers. Verder kwispelen honden naar rechts als reactie op positieve ervaringen – zoals het zien van hun baas – en naar links als ze zich willen terugtrekken, bijvoorbeeld in agressieve situaties. Er blijven echter vragen over waarom honden vaker en in meer situaties kwispelen dan andere honden.

Volgens het team kan het domesticatieproces mogelijk als oorzaak hebben gediend, waarbij eerder onderzoek suggereerde dat andere eigenschappen bij honden ontstonden (bijvoorbeeld hangende oren of verandering in lichaamsgrootte), omdat ze een genetische link hebben met gedrag waar mensen op selecteerden – zoals tamheid of volgzaamheid. Hersh en collega’s zeggen dat iets soortgelijks zou kunnen spelen bij het kwispelen van de staart.

Er zou nog een andere verklaring kan zijn. Silvia Leonetti, eerste auteur van het artikel:

“We stellen een nieuwe hypothese voor dat bewust of onbewust hebben geselecteerd voor kwispelen tijdens het domesticatieproces, omdat we ons erg aangetrokken voelen tot ritmische stimuli.”

Sociaal signaal

Hoewel anderen het artikel verwelkomden, merkte Dr. Juliane Bräuer van het Max Planck Instituut voor Geoantropologie op dat het mogelijk is dat de mens om andere redenen dan het ritmische karakter van het staartgekwispel direct op het kwispelen heeft geselecteerd. Dr Holly Root-Gutteridge, een hondenonderzoeker aan de Universiteit van Lincoln, zei dat volgens haar het kwispelen van de staart een sociaal signaal tussen individuen was dat honden hadden aangepast om te gebruiken bij mensen, omdat mensen blaffen irritant vonden:

“We zijn een zeer visuele soort en kunnen het ritme waarderen, het is een interessante gedachte die onderzocht zou moeten worden, hoewel ik niet zeker weet of we er echt zo veel op reageren.”

.

Root-Gutteridge geeft aan dat wolven ook met hun staart kwispelden en het als sociaal signaal gebruikten, hoewel de gegevens over het gebruik ervan in het wild beperkt waren:

“Ik vermoed dat de voorouderlijke mens het kwispelen van de staart zag als een positief, gemakkelijk te lezen teken bij wolven, en het heeft ontwikkeld zoals wij met onze handen praten – als een communicatief gebaar dat we gemakkelijk kunnen begrijpen.”

Waarom kwispelen honden?

Het is dus mogelijk dat kwispelen tijdens het domesticatieproces is ontstaan;

• Als een bijproduct van selectie voor andere eigenschappen, of
• Rechtstreeks (bewust dan wel onbewust) door selectie omdat we ons aangetrokken voelen tot ritmische stimuli, of
• Omdat het een gemakkelijk te lezen teken was en een sociaal signaal wat aangepast is door honden voor mensen (Root-Gutteridge).

Het team roept nu op tot nieuw onderzoek naar het kwispelen om verdere mogelijkheden te onderzoeken, waarbij Leonetti toevoegt dat experimenten met geavanceerde en niet-invasieve technologieën – die zich niet alleen richten op individuele honden, maar op hond-hond en hond-mens interacties – kunnen helpen om meer licht te werpen op de verschillende betekenissen van het kwispelen.

Andere uitingen waarmee honden met ons communiceren, omvatten onder meer gapen (wanneer ze niet vermoeid zijn) en het gebruik van hun tong, die ze in en uit de mond bewegen, of waarmee ze snel hun neus aflikken. Beide signalen duiden erop dat de hond zich mogelijk niet op zijn gemak voelt, in tegenstelling tot vrolijk kwispelen.

Bronnen:

• The Guardian
• Royalsociety biology letters (2024)
• Lees ook op AnimelaToday:
  .

Twaalf dingen die je hond doet als hij je iets wil vertellen

©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo