Vogelgriep is een besmettelijke virusziekte die voorkomt bij kippen, ganzen kalkoenen en watervogels. De veroorzaker van de vogelgriep is een variant van het influenzavirus (Influenza A). Het kan zich verspreiden via de lucht, via contact tussen vogels of indirect via onder andere uitwerpselen. Vogelgriep is dodelijk voor vogels.

Kalkoenen
©Hunter-Desportes

De oorzaak van de recente uitbraak in Kelpen–Oler is nog niet duidelijk. De laatste grote vogelgriepepidemie was in 2003. Toen zijn ruim 30 miljoen kippen, ganzen, kalkoenen en ander pluimvee geruimd. Sindsdien steekt het virus hier en daar de kop op.

Het vervelende aan het vogelgriepvirus is dat het muteert. Sinds 1997, voor het eerst aangetroffen in Hong Kong, is de gevaarlijke variant H5N1 actief. Deze is ook gevaarlijk voor mensen. De recente uitbraken van vogelgriep in verschillende delen van de wereld worden volgens het RIVM voornamelijk veroorzaakt door dit H5N1 virus.

Er zijn inmiddels rigoureuze maatregelen genomen om verdere verspreiding van het influenzavirus in Limburg te voorkomen. De besmette kalkoenen (42.700 om precies te zijn) zijn inmiddels geruimd en er geldt een vervoersverbod voor pluimvee, eieren en dergelijke in het besmette gebied. Ook herkauwers en ander vee mogen tijdelijk niet vervoerd worden. Alle bedrijven in het gebied moeten hun pluimvee binnen houden en ook aan hobbyhouders is dit dringend geadviseerd. Afgelopen maandag bracht staatssecretaris Bleker een bezoek aan het getroffen bedrijf.

Eerste kamerlid Niko Koffeman heeft naar aanleiding van de getroffen maatregelen inmiddels bij de politie in Den Haag aangifte gedaan wegens ernstige dierenmishandeling. Onder toezicht van de nVWA voerden naar verluidt medewerkers van het niet gespecialiseerde bedrijf Carbolim (een fabrikant van koolzuurgas voor frisdranken) de ruiming uit op een wijze waardoor zeer ernstig en vermijdbaar dierenleed onstond. De staatssecretaris gaf in de Kamer toe dat de ruiming onzorgvuldig had plaatsgevonden, dat die onnodig lang duurde, in twee fases was uitgevoerd en dat onder de dode dieren nog levende dieren waren aangetroffen die “op een andere wijze zijn afgemaakt.”

Bleker maakte in zijn optreden bij Pauw en Witteman (“kalkoen is een schitterend gerecht”) duidelijk zich alleen zorgen om de financiële gevolgen voor de veehouder te maken, en geen enkel mededogen met de letterlijk doodgemartelde dieren te hebben. Niko Koffeman:

“Het feit dat de nVWA opdrachtgever voor de ruiming was en toezichthouder tijdens de ruiming, dat er een kennelijk niet deskundig bedrijf werd ingeschakeld voor de ruiming en dat er geen proces verbaal werd opgemaakt ondanks duidelijke wetsovertreding, en het feit dat Bleker in de Kamer liet weten zelf geen aangifte te overwegen, maakt duidelijk dat dieren in Nederland dan wel wettelijke bescherming hebben, maar geen werkelijke bescherming. Justitie zal moeten optreden tegen deze wild-west taferelen en ernstige normvervaging waar zelfs de toezichthouders bij betrokken zijn.”

Koffeman heeft eerst de dierenpolitie gebeld , maar toen die geen raad wist met de melding en ook de basiseenheid van de politie in Kelpen-Oler niet wist wat te doen, heeft hij aangifte gedaan bij de politie in Den Haag. Koffeman: “We wachten het onderzoek van justitie naar de gebeurtenissen af, en zullen ook de staatssecretaris aanspreken op zijn gebrek aan daadkracht jegens wetsovertreders die ernstig dierenleed veroorzaken en falende toezichthouders onder zijn verantwoordelijkheid.”

In het besmette gebied in Limburg zijn ongeveer 25 andere pluimvee bedrijven gevestigd. Al deze bedrijven worden onderzocht op vogelgriepvirus, onderzoeksresultaten zijn nog niet bekend. Wat wel bekend is is dat het vermoedelijk om een milde variant vogelgriepvirus gaat.

Eind februari is het vogelgriepvirus ook al in Drenthe geconstateerd bij zwanen. Ook hier betrof het een zeer milde variant. Vogelgriep komt vrij algemeen voor bij in het wild levende vogels. Volgens de Europese regelgeving vallen deze dieren niet onder de definitie pluimvee, en hoefden zij derhalve niet geruimd te worden. Ab Osterhaus, viroloog aan het Erasmus MC in Rotterdam vormen besmette, wilde vogels geen directe bedreiging voor de menselijke gezondheid. Volgens Osterhaus is er slechts één slecht gedocumenteerd geval bekend van een mens die direct door een wilde vogel geïnfecteerd raakte.

Bron ©PiepVandaag Mirjam Roenhorst