Volgens een recent onderzoek van Bloom Association bevat nog altijd meer dan de helft van de huidverzorgingsproducten (8 van de 15) met squalene op de ingrediëntenlijst de dierlijke variant. Volgens Claire Nouvian, oprichtster van de organisatie, is in één op de vijf van de 72 onderzochte crèmes haaienlevertraan aangetroffen.

Witte haai haaienlevertraan
Witte haai | Foto: Hermanus Backpackers [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons
In 2014 verscheen op PiepVandaag een artikel over het veelvuldige, en voor veel consumenten vaak onbekende, gebruik van dierlijke ‘squalene’, ook wel haaienlevertraan genoemd, in cosmetica en medicijnen, waaronder de bekende aambeienzalf ‘Sperti’. Geconcludeerd werd dat het gebruik van dierlijke squalene overbodig was (geworden) vanwege op steeds grotere schaal beschikbare plantaardige en diervriendelijke alternatieven. Eén van de plantaardige, en diervriendelijke, alternatieven voor haaienlevertraan is olijfolie.

Dierlijke squalene (Omega 2) is een olie afkomstig uit de lever van haaien en wordt op zo’n grote schaal toegepast in vochtinbrengende crèmes, cosmetica en bijvoorbeeld aambeienzalf, dat daardoor de haaienpopulatie onder toenemende druk is komen te staan. Uit een eerder groot onderzoek van Bloom Association, een NGO die zich inzet voor het behoud van de oceanen en het leven daarin, samen met WildLifeRisk, bleek dat een fabriek in Pu Qi, in de Chinese provincie Zhejiang, jaarlijks maar liefst 600 walvishaaien doodde voor de olie, om deze vervolgens met name te verwerken in cosmetica. Het bedrijf levert al jarenlang wereldwijd dierlijke squalene voor de productie van lippenstift en huidverzorgingsproducten.

Vermoedelijk bedrog door leveranciers
Nouvian verklaarde tegenover de website CosmeticsDesign-Asia.com dat de cosmetica-industrie ’s-werelds grootste gebruiker is van dierlijke squalene. Ze vraagt zich echter af of de producenten dit altijd willens en wetens doen. Terwijl sommige producenten namelijk in de veronderstelling verkeren dat ze plantaardige alternatieven gebruiken, worden ze vermoedelijk meer dan eens bedrogen door leveranciers, die in plaats van de duurdere plantaardige variant de goedkopere dierlijke variant leveren. De grootste reden voor het gebruik van dierlijke squalene is een financiële; de kostprijs van plantaardige squalene (bijvoorbeeld olijfolie) is 30 procent duurder dan de dierlijke variant (8 euro per 12 kilo), die wordt gewonnen uit de lever van de diepzeehaaien, waarvan er velen met uitsterven worden bedreigd. Laure Ducos, hoofdonderzoekster bij Bloom Association, verklaart:

“Of cosmeticamerken kopen dierlijke squalene, die goedkoper is dan plantaardige, om grotere winstmarges te behalen, óf ze worden bedrogen door de leveranciers die de dierlijke en de plantaardige varianten vermengen en verkopen als puur plantaardig”.

Wereldwijd is er een klein aantal grote leveranciers van plantaardige squalene, gevestigd in Frankrijk (Sophim), Amerika (Amyris), Japan (Kishimoto Special Liver Oil), Nieuw Zeeland (Seadragon Marine Oils). Problemen met beschikbaarheid van ruwe materialen, als gevolg van regelgeving en concurrentie van andere industriën, minimale overheidssteun en culturele impact uit het westen, is echter waar de fabrikanten tegen aanlopen.

Bronnen: Cosmetic Design Asia, Bloom Association ©PiepVandaag.nl Anya van Eijck