Vanaf 15 oktober is het weer zover: dan begint het jachtseizoen in ons land. Nederland kent in totaal ruim 300 wildbeheereenheden (WBE’s), waarbij zo’n 27.000 jagers zijn aangesloten die jaarlijks verantwoordelijk zijn voor de dood van een miljoen wilde dieren. Onafhankelijke controle met betrekking tot het uitgevoerde afschot en de rapportage ontbreekt.

jachtseizoen
Jachtseizoen van start in Nederland | Foto: Pixabay

De jacht heeft alleen niets met wildbeheer te maken, want hazen en konijnen staan nu zelfs op de Rode Lijst van de IUCN; de lijst van dieren die bescherming nodig hebben. Daarom nam de Tweede Kamer een motie aan om de hazenjacht te verbieden. Een meerderheid in de Tweede Kamer heeft daar in november 2020 ‘met spoed’ om gevraagd. “Dat moet dan ook gevolgen hebben voor hun bescherming”, vindt de Kamer. Alleen kwam hier geen uitsluitsel over.

Het ministerie van LNV ziet de jacht niet als oorzaak voor de afname van de hazen- en konijnenpopulatie – 60 tot 70 procent sinds 1950 – en minister Schouten besliste anders: ze zou vorig jaar eerst een onderzoek instellen! Waarnaar? De feiten liggen er.

Jacht

Behalve op hazen mag vanaf 15 oktober gejaagd worden op houtduif, fazant en haas. Wilde eend en konijn konden al vanaf 15 augustus het haasje zijn. Genoemde dieren zijn niet veilig tot 31 december en sommige zelfs tot 31 januari.

Bij de jacht zijn toegestaan: honden, jachtvogels (havik en slechtvalk), eendenkooien, lokeenden of lokduiven ‘die niet blind of verminkt zijn’ en fretten. Eenden met een stuk touw en een gewicht aan hun poot in het water hangen, mag ook. De dieren trekken met hun gekwaak overvliegende soortgenoten aan, die vervolgens worden neergeschoten.

De jacht op bijna alles wat haren en veren heeft is op zich al oneerlijk, maar door winterse kou en sneeuwval komen dieren straks moeilijk aan voedsel en schuilplekken. Hierdoor geven ze snel hun natuurlijke schuwheid op, waardoor ze een makkelijke prooi worden voor jagers.

Hoe beschermd zijn dieren in het wild?

De Wet Natuurbescherming wekt de indruk dat alle inheemse in het wild levende dieren in principe beschermd zijn. Helaas merken veel van deze dieren daar in de praktijk heel weinig van en is dit vooral een papieren werkelijkheid. Veel in het wild levende dieren zijn hun leven niet zeker. Vooral dieren die ‘smakelijk’ zijn of leuk om op te schieten, zijn aangemerkt als ‘jachtwild’. Staan ze te boek als schadelijk, dan kunnen door de provincies ontheffingen worden verleend, waarvoor een goede onderbouwing niet echt nodig is. Sommige soorten mogen in het hele land gedurende het hele jaar gedood worden. Een oerwoud aan vrijstellingen, ontheffingen, faunabeheerplannen, zogenaamde schadebestrijding en vermeend ‘populatiebeheer’ maakt dat mogelijk, zonder dat daar een noodzaak voor is en zonder dat er adequate controle op uitgeoefend wordt.

Jager | Foto: Elle Hughes via Pexels

Door diverse provincies worden daarnaast nog ontheffingen verleend om ook ’s nachts met kunstlicht te kunnen schieten op vossen en konijnen, of voor de inzet van verboden middelen, zoals vangkooien voor zwarte kraaien en kauwen. Bij provincies leeft nog te vaak het idee dat het geweer de ultieme oplossing is voor bijvoorbeeld het bestrijden van schade en er wordt niet of te weinig gekeken naar alternatieve, diervriendelijke maatregelen.

Foto: publiek domein

Zo verleent de provincie Groningen wel geregeld een ontheffing voor grauwe gans, kolgans, brandgans, roek en haas en zijn ook de wilde eend en de ree niet veilig; daarbij mag ook gejaagd worden op muskusrat, beverrat en wild zwijn. Friesland heeft kokmeeuw, zilvermeeuw, roek, zwarte kraai, brandgans, kolgans en grauwe gans vogelvrij verklaard, maar daarnaast ook knobbelzwaan, koppelvormende ganzen, ree en vos. Drenthe geeft een ontheffing voor de ree en in Overijssel mag geschoten worden op kolgans, brandgans, nijlgans, knobbelzwaan, spreeuw, smient, wild zwijn, vos en ree. Flevoland geeft ontheffingen voor bosmuis, veldmuis, wilde eend, kolgans, grauwe gans, haas, holenduif, knobbelzwaan, ree, edelhert en damhert. Gelderland: brandgans, roek, spreeuw, woelrat, damhert, edelhert, knobbelzwaan, konijn, meerkoet, ree, roek, vos, wild zwijn. In Utrecht zijn bunzing, haas, hermelijn, konijn, ree, vos, wezel, grauwe gans, kolgans, brandgans niet veilig en zelfs op de egel mag worden gejaagd! In Noord-Holland zijn wilde eend, knobbelzwaan, meerkoet, spreeuw, gaai, ekster, brandgans, kolgans, grauwe gans eh damhert vogelvrij verklaard. Zuid-Holland heeft op de provinciale vrijstellingenlijst: haas, hermelijn, konijn, ree, vos, wezel, brandgans, grauwe gans, kolgans, knobbelzwaan, damhert, halsbandparkiet, meeuw, roek en smient. In Zeeland zijn haas, brandgans, kolgans, grauwe gans, smient, damhert, ree, gaai, ekster, wilde eend, haas en holenduif hun leven niet zeker. In Noord-Brabant is snel een vrijstelling verkregen voor ree, bever, holenduif, woelrat, veldmuis, wild zwijn, konijn, kraai en steenmarter.

Naast de hier genoemde ‘op voorhand verleende ontheffingen’ kan er voor een groot aantal soorten ontheffingen worden aangevraagd en verleend: grauwe gans, brandgans, kolgans, nijlgans, Indische gans, boerengans, knobbelzwaan, meerkoet, smient, rosse stekelstaart, aalscholver, ekster, gaai, roek, holenduif, spreeuw, meeuwen, verwilderde (rots)duif, damhert, edelhert, ree, wild zwijn, bever, das, verwilderde kat, Amerikaanse (verwilderde) nerts en muntjak, wasbeer en wasbeerhond. Limburg, ten slotte, geeft ontheffingen uit voor het doden van woelrat, muskusrat, veldmuis, nijlgans, kolgans, grauwe gans, brandgans, vos, steenmarter, wild zwijn, ree, edelhert, damhert, rosse stekelstaart en de bever.

Het grootste slachtoffer is de gans. Elk jaar worden er zo’n 350.000 doodgeschoten, waarbij het willekeurig afschieten van ganzen uit een groep zorgt voor stress, angst, en ernstige verstoring binnen de groep. De ganzenjacht heeft tot nu toe niet geleid tot een daling van de populatie of een afname van landbouwschade. Wel tot onnoemelijk dierenleed.

Hopelijk is er straks een kabinet met een nieuwe politieke cultuur. Dan zal de Kamermotie uitgevoerd worden en mogen er misschien wat meer van deze prachtige dieren in leven blijven; dieren die recht hebben op hun eigen plek in ons landschap.

Brandbrief Stop de Jacht

Animal Rights en andere organisaties – waaronder House of Animals – en personen roepen in een brandbrief de politiek op om alles in het werk te stellen om de jacht te sluiten, de wildlijst af te schaffen en de genoemde soorten actief te beschermen.

Lees de brief hier. Help je mee? Teken de petitie.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg