Deze zomer heeft de International Union for Conservation of Nature (IUCN) de status van de zeldzame noordkaper, een walvis die in de Atlantische oceaan leeft, van ‘bedreigd’ naar ‘ernstig bedreigd’ veranderd. Volgens onderzoekers leven er op dit moment nog zo’n 400 noordkapers in het wild, met minder dan 250 volwassen walvissen. De noordkaper is bijna uitgestorven. 

Noordkaper
Noordkaper | Foto: publiek domein

Risicofactoren

Van alle walvissen is het vooral de noordkaper die onderhevig is aan een aantal risicofactoren. Omdat het dier zich traag en dicht bij de wateroppervlakte beweegt, op zoek naar plankton, en dus op vrij eenvoudige wijze te vangen is, lijdt het al drie eeuwen onder de gevolgen van de walvisjacht. Door deze manier van bewegen komt dit soort walvis ook vaak vast te zitten in bootschroeven en visnetten. Volgens de IUCN waren in 26 van de 30 gemelde dodelijke incidenten van noordkapers, die geteld werden tussen 2012 en 2016, veroorzaakt door verstrikking in visgerei. Daarnaast is sinds 1990 het water van de Golf van Maine, een voedingsgebied van de noordkaper, drie keer sneller opgewarmd dan andere oceanen, waardoor de dieren nieuwere, koelere gebieden opzoeken, gebieden waar niet altijd snelheidsbeperkingen voor boten zijn ingesteld wat het gevaarlijker maakt voor het dier.

“Als wetenschappers werken we al vele jaren met het idee dat Noord-Atlantische walvissen ernstig worden bedreigd…Het goede aan deze nieuwe benaming is dat het [deze dieren] weer vooraan en in het midden brengt. Hopelijk brengt dat hen naar de top van het politieke bewustzijn,” zei David Wiley, onderzoekscoördinator van het Stellwagen Bank National Marine Sanctuary in Massachusetts.

Ook Moira Brown, senior wetenschapper bij het Canadian Whale Institute, die al meer dan 30 jaar aan walvissen werkt, zei:

“Voor een organisatie als de IUCN, die veel informatie weegt wanneer ze deze veranderingen aanbrengen, om de juiste walvis te verplaatsen status – het brengt internationale erkenning. Het is een toegevoegde laag van: … dit dier heeft echt problemen.”

Toekomst

De noordkaper heeft nu de status ‘ernstig bedreigd’ gekregen. Dit is de laatste stap voordat een dier valt onder ‘uitgestorven’ en de ‘Red List’ met bedreigde dier- en plantsoorten van de IUCN, toont dat de soort nu zo ernstig bedreigd is, dat het op de rand van extinctie balanceert. Veel wetenschappers steunen strengere maatregelen op vissen. Een mogelijke oplossing is om zwakkere touwen te gebruiken, zodat deze breken als er een walvis in vast komt te zitten.

Er zijn sinds het begin van dit jaar tien nieuwe kalveren geteld, wat vergeleken met nul het jaar ervoor een positief teken zou zijn, maar aangezien voortplanting van de noordkaper langzaam is, is het volgens wetenschappers te vroeg om daarover een conclusie te trekken. Helaas is in januari vlak bij de kust van Georgia, in de Verenigde Staten, een kalfje overleden door een botsing met een boot.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Sophie Jongma