Voor de 14de maand op rij steeg de ontbossing van het Braziliaanse Amazoneregenwoud afgelopen juni. Dit was de uitslag van voorlopige overheidsgegevens, wat voor nog meer druk op President Jair Bolsonaro zorgt, wie al onder vuur ligt voor het verergeren van de verwoesting van het regenwoud.

Ontbossing
Ontbossing Amazoneregenwoud Brazilië flink gestegen sinds juni 2019 | Foto: Luísa Mota on Foter.com / CC BY-NC-SA

Van Amazoneregenwoud naar savanne

Het Braziliaanse ruimteonderzoeksbureau Inpe vergeleek de cijfers van juni jongstleden met die van juni 2019 en kwam met een verontrustend resultaat: de vernietiging was gestegen met 10,7 procent. Verdere onderzoeksdata lieten zien dat ontbossing nu met 25 procent is gestegen naar 3.066 vierkante kilometers in vergelijking met de gegevens van dezelfde maanden in 2019.

Mariana Napolitano, hoofd wetenschap van de Braziliaanse tak van WWF, een organisatie ter berscherming van de natuur, zei hierover:

“De druk neemt toe. De ontbossingsdata laten zien dat we ons momenteel in het Amazonegebied in een zeer gecompliceerde situatie bevinden die niet meer onder controle is.”

Er is inmiddels al tussen de 15 en 17 procent van het Amazoneregenwoud verloren gegaan. Als dit percentage 25 procent bereikt, dan zullen er niet genoeg bomen zijn om de vochtigheid te transporteren door het regenwoud. Dit zal er dan voor zorgen dat het regenwoud uitdroogt en mettertijd in een savanna degradeert. Het WWF schat in dat 27 procent van het Amazonebioom zonder bomen zal zijn in 2030 als de huidige trend van ontbossing in stand blijft.

Ane Alencar, wetenschappelijk directeur bij het Braziliaanse Amazone Milieu Onderzoeksinstituut (IPAM) zegt dat de jaarlijkse ontbossing groter zal zijn dan 15.000 vierkante kilometer als de huidige trend door blijft zetten. Dit is een gebied even groot als de landoppervlaktes van Noord-Holland, Zuid-Holland, Noord-Brabant en Gelderland tezamen. De totale ontboste oppervlakte in 2019 was 10.129 vierkante kilometer. Volgens data is de verwachting dat voor 2020 een verhoging van 150% van de ontbossing zal plaatsvinden. Dat zou tevens de grootste ontbossing sinds 2005 zijn.

Inpe meet de jaarlijkse ontbossing van augustus 2019 tot juli 2020. De data zal later in het jaar gepubliceerd worden.

Tropische regenwoud
Ontbossing | Foto: Matt Zimmerman via Creative Commons (CC BY 2.0)

Een politiek en economisch speelveld

Onderzoekers en milieuactivisten geven Bolsonaro de schuld voor het bemoedigen van illegale praktijken door houthakkers, veefokkers en landspeculanten. Dit zette hij in werking door het zwakker maken van het nationaal milieubeleid en door middel van een oproep tot meer commerciële mijn- en landbouw in het Amazonegebied om zo de economie verder te ontwikkelen en stimuleren.

Na globale druk, voornamelijk van buitenlandse inversteringsbedrijven, heeft Bolsonaro in mei het leger ingeschakeld om de ontbossing te bestrijden. Vanaf deze week zullen branden verboden worden in het Amazonegebied voor 120 dagen. In augustus 2019 ging in één maand 24.944 km² bos in het Braziliaanse Amazonegebied in vlammen op. Bolsonaro heeft een besluit getekend waarmee de inzet van het leger voor het bestrijden van ontbossing verlengd wordt tot 6 november, aldus een officieel Braziliaans staatsblad.

Wetenschappers zeggen dat het beschermen van het Amazonegebied, wat het grootste regenwoud is op onze planeet, essentieel is voor het beperken van klimaatverandering. Het regenwoud absorbeert en slaat een gigantische hoeveelheid broeikasgassen op. Woods Hole Research Center berekende dat van 1 januari tot 25 juni dit jaar de ontbossing en branden ervoor zorgde dat 115 miljoen kubieke ton aan CO2 de lucht in kwam, wat ongeveer gelijkstaat aan de jaarlijkse uitstoot van 25 miljoen auto’s.

droogte
Luchtfoto van bosbranden in Brazilië van 2019 | Foto: NASA/publiek domein

Een voorbeeldige staat van dienst

Bolsonaro gaf zelf aan dat hij oneerlijk wordt gedemoniseerd in de media en dat Brazilië een voorbeeldige staat van dienst heeft, aangezien het uitgestrekte stukken bosgebied heeft dat onaangetast is. Met een oppervlakte van 5.500.000 vierkante kilometer is het Amazonewoud erg uitgestrekt. 60% van dit tropisch bos (3,3 miljoen km²) ligt in Brazilië, waarmee het land een claim heeft op het grootste gedeelte van het Amazoneregenwoud.

Vergeleken met een gebied van vele miljoenen vierkante kilometers lijkt een ‘schamele’ 10 á 15 duizend km² inderdaad niet veel. Dit is het echter wel! Sommige deskundigen schatten dat één vierkante kilometer in het Amazone regenwoud meer dan 75.000 type bomen en 150.000 soorten hogere planten kan bevatten. Eén vierkante kilometer Amazoneregenwoud kan ongeveer 75.000 ton levende planten herbergen.

En dan hebben we het nog niet eens over de verschillende dieren die in het Amazone regenwoud leven, waarvan er honderden diersoorten zijn die met uitsterven bedreigd worden. In totaal zijn er 265 bedreigde soorten in de Braziliaanse Amazone. In het gebied leven 180 bedreigde diersoorten, waarvan er 124 enkel in het Braziliaanse Amazonegebied voorkomen, en 85 bedreigde plantensoorten.

duurzame toekomst
Plan na coronapandemie: duurzame toekomst Latijns-Amerika | Foto: Pixabay

De schuld is echter niet alleen te vinden bij Bolsonaro en de illegale praktijken die in Brazilië plaatsvinden. Er is alleen een aanbod daar waar er ook een vraag is. Eind 2019 zijn Greenpeace en WWF samen gaan werken om de Europese Unie een Europese Bossenwet in te laten voeren. De petitie die zij hiervoor hadden opgezet hadden meer dan 80.000 handtekeningen. Ergens dit jaar zou de wet toch ingevoerd moeten worden. Check tot die tijd altijd of het hout dat u koopt een FSC/Rainforest Alliance Certified product is. Zo gaat de vraag naar illegaal verkregen regenwoudhout naar beneden en zal mettertijd ook het aanbod dalen.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Roy Geers