De aanhoudende kou en het uitblijven van echt lenteweer brengt vogels in de war. De afgelopen jaren begon de lente steeds vroeger in Nederland. Dit jaar daarentegen is het lang koud.

Bonte vliegenvanger - vrouwtje - aanhoudende kou
Bonte vliegenvanger – vrouwtje | Foto: Wikimedia Commons

Christiaan Both, hoogleraar dierecologie aan de Rijsksuniversiteit van Groningen (RUG) zegt:

“Het voorjaar valt nu op hetzelfde tijdstip als dertig jaar geleden. Dat draait de beginnende aanpassing van vogels als de bonte vliegenvanger jaren terug.”

De laatste 25 jaar is de temperatuur tussen half april en half mei met ongeveer 3,5 graad gestegen. Wanneer bomen beginnen uit te lopen, zijn er veel rupsen en op dat moment komen de jonge vogels ook ter wereld. Er is dan voldoende voedsel.

Both:

“Waarnemingen van biologen laten zien dat de rupsenpiek tegenwoordig drie weken eerder valt dan in 1985. Maar vliegenvangers en mezen hebben zich niet volledig aangepast: hun jongen komen 10 dagen eerder uit het ei dan in 1985. Warmbloedige dieren hebben meer moeite zich aan te passen aan een veranderend klimaat dan insecten.”

Soorten als de bonte vliegenvanger overwinteren in Afrika en doen er zo’n drie weken over om terug naar Nederland te komen. Die voorjaarstrek kan onderbroken worden in afwachting van beter weer.

Both:

“Tegenwoordig lijken de vliegenvangers eerder in Nederland aan te komen, wat mogelijk een evolutionaire aanpassing is. Door precies te meten wanneer individueel geringde vliegenvangers arriveren, weten wij dat er vroege en minder vroege vogels zijn én dat dat verschil overerft van ouders op jongen. Door de verschuiving van de rupsenpiek is voor de vroege vogels tegenwoordig meer voedsel beschikbaar, zodat zij meer jongen kunnen grootbrengen. Het aandeel van vroege vogels is daardoor toegenomen.”

Het feit dat dit jaar de lente later begint is in het voordeel van de bonte vliegenvangers die ook later Nederland bereiken. Both verwacht dat de late vogels ook meer jongen zullen krijgen. De rupsenpiek is immers ook drie weken later. Dit voorjaar kan echter de evolutionaire aanpassing van de trekvogels behoorlijk in de war schoppen. Het begint nu ineens drie weken later en draait de beginnende aanpassing van de dieren op het veranderende klimaat weer jaren terug.

Bron: Scientias.nl ©PiepVandaag.nl