Wakker DierVoorgestelde mestverwerkingwet leidt tot schaalvergroting en geeft extra impuls aan opstallen van koeien.

Twee keer zoveel megastallen met melkkoeien, en steeds meer weilanden die leegstaan: dit scenario dreigt in 2016 als het melkquotum is afgeschaft en staatssecretaris Dijksma van Economische zaken niet snel haar huidige mestverwerkingplannen wijzigt. Dit blijkt uit onderzoek van CLM in opdracht van Wakker Dier. Na de afschaffing van het melkquotum groeit de Nederlandse melkproductie naar verwachting met twintig procent en dat gaat het karakter van de melkveehouderij drastisch veranderen. In 2016 staat 42% van de melkkoeien haar leven lang op stal, zet de schaalvergroting snel door en neemt de melkproductie per koe nog verder toe. Op dit moment investeert 40% van de boeren niet in dierenwelzijn of land, maar in een grotere stal om klaar te staan voor een groeispurt vanaf 2015. Daarom stuurt Wakker Dier vandaag een brandbrief naar staatssecretaris Dijksma. Wakker Dier:

“Als er nu niets gebeurt, is de melkveehouderij straks net zo dieronvriendelijk en intensief als de varkens- en pluimveehouderij!”

Koeien in het weiland
Foto: Hindrik S / Foter / CC BY-NC-SA

Het onderzoek

CLM Onderzoek & Advies heeft in opdracht van Wakker Dier onderzoek gedaan naar de gevolgen van de afschaffing van het melkquotum en de drie mogelijke vervangende wetten: mestverwerkingswet, dierrechten of grondgebonden wetgeving. De mestverwerkingswet houdt in dat een boer veel dieren mag houden zolang de mest maar wordt verwerkt. Dierrechten houden in dat een boer maar een bepaald aantal koeien mag houden, maar dat de melkproductie niet wordt beperkt. En grondgebonden wetgeving houdt in dat de hoeveelheid te produceren melk gebonden is aan het aantal hectare land van de boer. Het onderzoek bestaat uit een literatuuronderzoek en een grootschalige enquête onder 500 melkveehouders.

De gevolgen van Dijksma’s plan

Uit het onderzoek blijkt dat de mestverwerkingswet die Dijksma voorstelt, leidt tot schaalvergroting en intensivering van de melkveesector. Opvallend is dat deze wet is ingegeven door de melkveehouderij- en zuivelsector, terwijl uit het onderzoek blijkt dat het merendeel van hun achterban niet achter het plan staat. Het aantal megastallen zal meer dan verdubbelen en koeien in een megastal komen zeer zelden in de wei. Bovendien gaat de melkproductie per koe verder omhoog dan nu al het geval is. Beide ontwikkelingen zijn slecht voor het welzijn en de gezondheid van de koe: ze kunnen minder natuurlijk gedrag vertonen en krijgen vaker last van poot- en uierontstekingen. Bovendien verdwijnt met de koe in de wei ook een typisch Nederlands plaatje.

Melkveehouders vinden de koe in de wei essentieel voor een aantrekkelijk landschap, iets wat eerder ook al bij recreanten naar voren kwam. Dit wordt vanaf 2015 een steeds zeldzamer beeld.

Wat wil Wakker Dier?

Wakker Dier wil dat staatssecretaris Dijksma kiest voor wetgeving voor een grondgebonden melkveehouderij. Dit is de enige keuze waar boeren achter staan, die de koe in de wei houdt en die voorkomt dat de melkveehouderij ontspoort tot een intensieve vee-industrie met megastallen. De mestwet – die niets regelt over grondgebondenheid – is helaas al door de Tweede Kamer, zonder dat er gedegen onderzoek is gedaan naar de gevolgen. Op 29 oktober vindt er een voorbereidend onderzoek plaats in de Eerste Kamer. Wakker Dier stuurt vandaag het onderzoek van CLM op, zodat ook de Eerste Kamer op de hoogte is van de nadelen van alleen een verplichting tot mestverwerking. Bij grondgebonden melkveehouderij is het recht om melk te mogen produceren gekoppeld aan grond. Dit betekent dat een melkveehouder alleen melk mag produceren zolang mestproductie en de mestbehoefte van het eigen land overeen komen. Zo wordt de kringloop “voer-dier-mest-bodem” op elk melkveebedrijf hersteld. Bedrijven kunnen nog verantwoord groeien door land aan te kopen, maar de stimulans voor megastallen en opstallen verdwijnt en de mogelijkheid tot beweiden blijft aanwezig.

Persbericht Wakker Dier