Vogelstropers op Malta zoeken mazen in de wet 

In augustus 2018 landt een zwerm van 18 ooievaars op het Mediterrane eiland Malta. Voordat ze verder trekken naar hun eindbestemming Afrika, fungeert Malta als tussenstop om op adem te komen en zich te voeden. Helaas is tot rust komen er niet bij. Binnen een dag na hun aankomst zijn er al drie van deze prachtige trekvogels gedood door stropers. Nog geen twee weken later is er nog maar één ooievaar van de zwerm in leven. Weer een paar dagen later is ook van deze vogel geen spoor meer te bekennen. Een hele zwerm gedood of gevangen genomen door stropers. Vogels waar wij zo ons best voor doen in Nederland om ze te beschermen, afgeknald of gevangen genomen. Dat kan toch niet in een EU-lidstaat, zou je denken?

Voor zo’n 170 soorten trekvogels die vanuit Europa vertrekken naar Afrika om daar te overwinteren, is Malta een tussenstop. Het grootste deel van deze vogels, ook de ooievaar, is goed beschermd door de Europese wetgeving, de zogenaamde Vogelrichtlijn. Maar op Malta doden of vangen stropers zo’n 200.000 wilde vogels per jaar. Ze worden geschoten voor de lol, om op te eten, om te worden opgezet óf de vogel wordt levend gevangen om de rest van zijn leven in gevangenschap als huisdier door te brengen. Of de gevangen vogel wordt als lokvogel bij de jacht ingezet.

Niet alleen op Malta worden trekvogels de lucht uit geschoten. In het Middellandse Zeegebied doden en vangen stropers jaarlijks tussen 11 en 36 miljoen vogels. Tussen de 5,5 en 14,5 miljoen van deze vogels worden gestroopt in EU-lidstaten, waaronder Malta, Italië, Frankijk en Cyprus. Landen met uitgebreide wetten, die trekvogels ogenschijnlijk zouden moeten beschermen tegen stropers. Op Malta kan een boete voor het afschieten van een beschermde soort oplopen tot meer dan 10.000 euro en veelplegers hangt zelfs een gevangenisstraf boven het hoofd.

Mazen in de wet

Maar hoe kan het stropen ondanks de EU-wetgeving dan toch op zo’n enorme schaal plaatsvinden?

Het grootste probleem is de veelal illegale vangst van trekvogels tijdens hun migratie met vallen en netten. Vooral de vink wordt op Malta massaal bejaagd, om na de niet zachtzinnige vangst de rest van zijn leven in een kooitje te slijten als huisdier. Toen Malta zich in 2004 bij de EU voegde, kreeg het land 5 jaar de tijd om de vangst van vinken uit te bannen, omdat het illegaal is binnen de Europese Vogelrichtlijn. Maar handhaving was er niet bij en de vangst kon illegaal doorgaan.

Belangrijke rechtszaak

Vorig jaar juni oordeelde het Europese Hof van Justitie in een belangrijke zaak, waarin het oordeelde tegen Malta door het afwijken van de wet. Vinken mogen niet bejaagd worden binnen de Europese Vogelrichtlijn en mogen niet gevangen worden bij wijze van uitzondering.

Malta hangt een inbreukprocedure (beroep wegens niet-nakoming van Europese wetgeving) boven het hoofd en dagelijkse boetes die kunnen oplopen tot meer dan een miljoen euro als het niet voldoet aan de uitspraak van het Europese Hof om het vangen van vinken permanent te stoppen. Tot dusver lijkt het erop dat Malta het naleeft; het land heeft geen derogatie ingesteld voor het vangen van vinken in de herfst van 2018. Maar het land heeft wel een andere derogatie ingesteld in 2018, namelijk het legaal vangen van twee andere vogelsoorten: de zanglijster en de goudplevier.

Volgens Alexander Heyd, de secretaris-generaal van het Committee Against Bird Slaughter zullen de Maltese stropers legale derogatie als een rookgordijn optrekken om door te kunnen gaan met het illegaal vangen van vinken en andere beschermde soorten. Heyd zegt dat het illegaal vangen van vogels het lastigste probleem van het stropen is op Malta:

“De boetes zijn ongelooflijk laag en de vangstvergunning wordt voor een jaar ingetrokken. Dat is alles.”

Frankrijk maakt zich ook schuldig

Het gebruik van derogaties om de jacht op beschermde soorten toe te staan, is niet voorbehouden aan Malta. In het zuidwesten van Frankrijk staat een derogatie toe dat jaarlijks miljoenen veldleeuweriken worden gevangen, een soort die ernstig afneemt in West-Europa. Ook in de Provence wordt de Vogelrichtlijn overboord gegooid, waar het is toegestaan om vogels met lijmstokken te vangen. Een zeer barbaarse methode die nergens anders in Europa is toegestaan.

Heyd zegt dat hij hoopvol is over de uitspraak van Europese Hof: “Nu hebben we een rechtszaak en kunnen we de andere landen, zoals Frankrijk, Spanje en Italië, zeggen dat ze mogen afwijken van de Europese richtlijn voor vogelsoorten die bejaagd mogen worden, maar niet voor beschermde soorten.” Spanje, dat eerder in 2004 moest voorkomen bij het Europese Hof voor het nalaten van handhaving van wetten aangaande vogelstroperij, beantwoordde de uitspraak van het Europese Hof door onmiddellijk het vangen van vinken illegaal te maken. Een bewijs dat het besluit serieus wordt genomen binnen de Europese Unie.

Dat vogels wereldwijd worden bedreigd, mag duidelijk zijn. Maar liefst 82 vogelsoorten mogen legaal worden bejaagd in de EU. In 2017 schatte het Committee Against Bird Slaughter dit aantal op minimaal 53 miljoen vogels per jaar! Tel daarbij op de illegale vangst en het duizelt je: tussen 64 tot 89 miljoen vogels per jaar.

Gebrek aan handhaving

Malta is slechts een onderdeel van het grotere probleem van het stropen van vogels in de EU en het Middellandse Zeegebied. Het stropen is de afgelopen 15 jaar gedaald in het land door het aanhoudende werk van activisten en de invoering van EU behoudswetgeving. Maar door gebrek aan handhaving van de milieuwetten blijft het mogelijk om in Malta honderdduizenden vogels per jaar illegaal af te schieten of te vangen. En tientallen miljoenen in de hele Middellandse Zeegebied. Alexander Heyd: “Maar weinig mensen in Brussel weten van dit probleem. Meer dan de helft van alle milieubeschermers in Europa denken niet dat dit een probleem is. Ze denken dat het gaat om een paar duizend vogels, maar het gaat om miljoenen vogels. En als milieuactivisten het niet begrijpen, dan zullen de autoriteiten het helemaal niet begrijpen. Dus we moeten nog steeds bewijzen dat het een probleem is.”

Bron:

• Mongobay

Lees ook:

• Voorjaarsjacht op trekvogels Malta weer van start (video)

• Het lot van trekvogels

©AnimalsToday.nl