In megastallen met meer dan 250 koeien is de kalversterfte bijna tweemaal vaker ‘structureel hoog’ dan bij bedrijven met minder dan 75 melkkoeien. Dit blijkt uit cijfers van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) over de periode 2018-2021, opgevraagd en geduid door Wakker Dier.

Kalversterfte vaker structureel hoog in grote melkveestallen
Kalversterfte vaker structureel hoog in grote melkveestallen | Foto: publiek domein

Wakker Dier rekent een grenswaarde voor ‘hoge kalversterfte’, waarbij driekwart van de bedrijven beter scoort en een kwart erboven zit. In de periode 2018-2021 lag die grenswaarde op 13 procent. Daarboven is dus sprake van (structureel) hoge kalversterfte. Anne Hilhorst van Wakker Dier:

“Dit onderstreept het gevaar van schaalvergroting voor het dier. De kalfjes zijn de dupe van onze dorst naar goedkope melk.”

Wakker Dier heeft bij RVO alle melkveedata opgevraagd uit het Identificatie & Registratiesysteem (I&R), voor de periode 2011 tot 17 oktober 2022.  De kalversterfte is geanalyseerd voor zeven bedrijfsgrootteklassen, oplopend van minder dan 50 dieren tot meer dan 250 (megastal). Onder kalversterfte valt het overlijden van kalfjes tot en met 14 dagen na de geboorte, inclusief de doodgeboren kalfjes. Als de kalversterfte bij een bedrijf 4 jaar boven de grenswaarde blijft spreekt Wakker Dier van ‘structureel hoge sterfte’. Voor het nu gepresenteerde onderzoek naar structureel hoge kalversterfte zijn data uit de periode 2018-2021 gebruikt.

Meer dieren, hogere gemiddelde sterfte

Ook de gemiddelde kalversterfte wordt beïnvloed door het aantal melkkoeien op een bedrijf. Bij de grotere bedrijven lopen kalfjes meer risico om binnen 2 weken te sterven dan op kleinere bedrijven. Zo is de overlevingskans van kalfjes op bedrijven met minder dan 100 koeien significant hoger dan op bedrijven met meer dan 125 koeien. Tussen de drie grootste bedrijfsklassen (vanaf 125 melkkoeien) bestaan geen aanwijsbare verschillen in het percentage kalversterfte. In 2022 lag de kalversterfte bij bedrijven met minder dan 50 koeien gemiddeld op 7,9 procent, tegen 9,2 procent voor megastallen.
.

Kalversterfte op 1200 Nederlandse boerderijen schrikbarend hoog

Minder boeren, veel meer koeien

In de Nederlandse melksector is al jaren sprake van voortgaande schaalvergroting. Er zijn minder boeren, maar zij houden per bedrijf steeds meer koeien. Zo telt Nederland al 742 mega(melk)stallen. Het gemiddeld aantal melkkoeien per bedrijf is sinds 2001 bijna verdubbeld; van 62 naar 111 dieren in 2022. Ongeveer 60 procent van de kalveren wordt geboren op een bedrijf met meer dan 125 melkkoeien. Zestien procent van de kalveren wordt geboren in een megastal.

Bron:

Kalfjesleed in Nederland (video)