Wetenschappers hebben ontdekt dat een pasgeboren bultrugwalvis al vroeg zijn ‘binnenstem’ leert te gebruiken. Wellicht om te voorkomen dat de jonge dieren de aandacht trekken van in de buurt rondzwemmende orka’s.

Kalfjes van bultruggen
Bultrug met jong | Foto: sanc0612/flickr

Met behulp van sensoren hebben wetenschappers de geluiden van twee bultrugmoeders en acht jongen (kalveren) opgenomen. De dieren bevonden zich op dat moment in de Exmouth Gulf in West-Australië, een bekende rust- en broedplaats voor bultruggen onderweg naar voedselrijke gebieden op het zuidelijk halfrond. De onderzoekers plaatsten de zuignappen bij iedere walvis tussen het spuitgat en de rugvin, en stelden deze zo in dat de zuignappen na 22 uur automatisch loslieten. Op deze manier ontdekten zij dat een jong heel stilletjes met zijn moeder communiceert; in gedempte pieptonen vergeleken met het harde blaten van een volwassen mannetje. Volgens de onderzoekers is een mogelijke verklaring hiervoor dat de dieren willen voorkomen dat ze afgeluisterd en opgejaagd worden door orka’s.

Kwetsbare kalveren
Dankzij de opnames hebben wetenschappers ook inzicht gekregen in het gedrag van jonge bultruggen. De bevindingen geven voor het eerst inzicht in de ontwikkeling van bultrugkalfjes. Tevens laten de resultaten de complexe wisselwerking tussen de jonge walvissen en hun moeders zien, waardoor de kwetsbare kalveren in staat zijn de lange migraties in open zee te overleven.

Pasgeboren walvissen krijgen te maken met specifieke uitdagingen die uniek zijn voor oceaanzoogdieren. De onderzoekers leggen uit dat de jongen tegelijkertijd bij hun moeder drinken, met haar moeten meezwemmen en hun adem moeten inhouden. Alleen zo kunnen de dieren de lange afstanden die ze afleggen, overleven. Voordat de kudde aan de seizoensgebonden migratie begint, hebben jonge walvissen slechts een paar maanden de tijd om te groeien. Daarna reizen ze meer dan 8.000 kilometer, van broedplaats naar voedplaats.

kalfjes van bultruggen
Bultruggen | Foto: publiek domein

Extreem zachte geluiden
De verzamelde gegevens lieten zien wanneer de moeders en hun jongen onder water doken en hoe ze bewogen tijdens het duiken. Aan de manier van bewegen konden de onderzoekers afleiden wanneer de jonge bultruggen door hun moeders verzorgd werden. De meeste geluiden tussen moeders en hun jongen, variërend van zachte tonale geluiden tot harde ‘grunts’, klonken als de dieren actief doken, meer dan wanneer het kalf en zijn moeder aan het uitrusten waren vlak onder het wateroppervlak. De geluiden van de kalfjes waren echter extreem zacht; volgens de wetenschappers ongeveer 40 decibel lager dan geluiden die zingende walvissen produceren en meer dan 70 decibel lager dan andere sociale geluiden van volwassen dieren.

waterballet
Waterballet door bultruggen | Foto: screenshot video National Geographic

Troebel
Een mogelijke verklaring voor de toename van geluiden bij het duiken, kan zijn dat het water van de Exmouth Gulf troebel is. Om te voorkomen dat ze van elkaar gescheiden raken, roepen moeders en hun kalfjes vaker naar elkaar als ze onder water duiken. De geluiden lijken niet voort te komen uit de verzorging van de jongen, aangezien de verzorging bij bultruggen gepaard gaat met fysiek contact, zoals kopstoten in het borstgebied van de moeder. Simone Videsen, onderzoeker bij het Department of Bioscience aan de Aarhus University in Denemarken:

“Het is aannemelijker dat moeders en jongen hun stem gebruiken om contact te houden en ‘stille’ geluiden inzetten om hen te beschermen tegen opportunistische roofdieren of geïnteresseerde bultrugmannetjes. Door zachtjes om hun moeder te roepen, verkleint het kalf de kans dat een orka hem hoort of dat een bultrugmannetje aangetrokken wordt tot de zogende moeders.”

Videsen benadrukt dat deze nieuwe kennis over de communicatie tussen kalf en moeder van groot belang is:

“Migratie vraagt veel van jonge bultruggen. Kennis van zuigelingen helpt ons te begrijpen welke mogelijke risico’s er zijn voor hun gedrag, zodat we ons effectiever kunnen inzetten voor het behoud van deze dieren.”

Bron: Live Science ©AnimalsToday Margreet van Litsenburg