De recente hittegolf in Europa heeft een ongekend groot effect op de ijskap in Groenland. Deze smelt door de hoge temperaturen in rap tempo en het smeltwater vormt een risico voor de Groenlandse steden. Bovendien versterkt de snelle dooi het effect van de klimaatverandering.

ijskap
Hittegolf doet Groenlandse ijskap in recordtempo smelten | Foto: Pixabay

In de afgelopen decennia is het geleidelijk warmer geworden op aarde. De klimaatverandering zorgt bovendien voor extremere weersomstandigheden en vergroot zo de kans op overstromingen, hittegolven en lange perioden van droogte. De meest recente hittegolf in Europa heeft op Groenland een ongekende dooi van de ijskap ingezet. De helft van de enorme Groenlandse ijskap is inmiddels tot smeltend slik verworden.

Smeltend ijs zorgt voor gevaarlijke situaties

Het is al de tweede keer dit jaar dat het op grote schaal dooit in het gebied en de huidige periode van dooi kan weleens het record van meeste waterverlies uit een ijskap ooit gaan verbreken. De Groenlandse ijskap smelt door de hittegolf zo snel dat in 24 uur ongeveer 12 miljard ton ijs verloren is gegaan. Als er nog meer ijs smelt kan dat rampzalige gevolgen hebben voor steden in de regio. Opgezwollen rivieren hebben in verschillende kustplaatsen al voor beschadigingen aan bruggen gezorgd.

Het tempo waarin het ijs smelt is verre van normaal voor deze tijd van het jaar. Gebieden rondom het ijs hebben intussen zelfs de 22°C bereikt.

De meest extreme dooi die tot nu toe werd waargenomen vond in 2012 plaats, toen 97% van de ijskap op Groenland werd aangetast. 250 Miljard ton ijs ging toen verloren en het smeltwater liet het zeeniveau destijds met acht tienden van een millimeter stijgen. Experts denken dat er tijdens de huidige dooiperiode al 248 miljard ton ijs is gesmolten en dat er nog veel zal volgen.
De dooi laat, verspreid over het ooit onberispelijke sneeuwdek, plassen blauw water achter en onthult grijs ijs dat al bijna 20.000 jaar oud is. Het komt tevoorschijn door de recordbrekende hittegolf die in Europa resulteerde in temperaturen van 15 tot 30 graden boven de normale temperatuur.

Groenland
Groenland | Foto: mariusz kluzniak via photopin cc

Dooi heeft tot nu toe plaatsgevonden over 60% van het ijsoppervlak en het smeltende ijs lekt dieper de ijskap in, wat de dooi nog verder bespoedigt. Volgens berichten van de Washington Post is het mogelijk dat het smeltwater nu al een stijging van het zeewater van 0,5 millimeter tot gevolg heeft gehad.

Studies tonen aan dat dooiperioden als deze elke 250 jaar voor kunnen komen, maar het feit dat er ook al een heeft plaatsgevonden in 2012 suggereert dat warme periodes zich vaker zullen gaan voordoen en dat klimaatverandering een steeds urgenter probleem wordt. De hoogste tijd dus om in actie te komen!

Natuurbranden verergeren effect

De noodzaak om in te grijpen wordt nog extra benadrukt door de kritieke situatie die natuurbranden momenteel (dreigen te) veroorzaken in het arctisch gebied. Deze branden vinden jaarlijks plaats, maar nemen nu reusachtige vormen aan. De megabranden van dit jaar overstijgen met 5900 vierkante kilometer afgebrand terrein elke voorspelling, terwijl het seizoen voor bosbranden nog lang niet voorbij is.

Volgens Mark Parrington, EU-expert op het gebied van natuurbranden, werkt het warmere klimaat deze ontwikkeling in de hand:

“Temperaturen in het arctisch gebied stijgen veel sneller dan het wereldwijde gemiddelde en de warmere condities maken dat het vuur zich sneller verspreid en langer blijft branden.”

De omstandigheden zijn in delen van Siberië inmiddels zo slecht dat ongeveer 900.000 inwoners een petitie hebben getekend waarmee ze de Russische regering vragen de noodtoestand uit te roepen en de branden te blussen.

Door de warme, droge weersomstandigheden drogen de eindeloze turfvelden in de regio uit. Turfvelden die niet alleen voor duizenden jaren aan kooldioxide opslaan -die bij verbranding plotseling in de atmosfeer terecht komt en zo de klimaatopwarming weer versnelt- maar ook ondergronds kunnen blijven branden, zelfs tijdens de arctische winters. Verdere uitbreiding van de natuurbranden wil men daarom in alle gevallen voorkomen.

Water en vuur, de twee tegengestelde elementen, bedreigen zo door toedoen van het warme weer samen het arctisch gebied. Het klinkt als een doemscenario, of de titel van een middelmatig fantasyboek. Het is echter de harde realiteit die zich ‘as we speak’ afspeelt op onze planeet. Gelukkig is verdere escalatie nog wel te voorkomen; door met ons handelen de effecten van de klimaatverandering niet verder te versterken kunnen we het tij nog keren

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Merel Roks