De wolf wordt door de media in het algemeen negatief neergezet sinds zijn terugkeer in Nederland. Verhalen over de grote boze wolf zijn blijkbaar spannend om te lezen. Er wordt bijna tot geen aandacht besteed aan het positieve effect van de terugkeer van dit dier, terwijl er wel degelijk voorbeelden van zijn. Zo toont een Amerikaans onderzoek aan dat de wolf het aantal aanrijdingen met herten in de staat Wisconsin deed dalen met zo’n 24 procent. En elders neem ziekte onder vee af.  Die ‘grote boze’ verkeersregelaar is zo gek nog niet.

De 'grote boze' verkeersregelaar
Die grote boze verkeersregelaar is zo gek nog niet | Foto: publiek domein CC0

Ook in Wisconsin was de wolf jarenlang afwezig en maakte er zijn comeback rond 1975. De Amerikaanse studie focuste op het effect van de aanwezigheid van de wolf op aanrijdingen met herten. In dit geval het witstaarthert. De uitkomst was dat het aantal aanrijdingen met herten daalde met ongeveer 24 procent!

Onderzoekers merkten op dat de afname niet direct kwam door een daling in het aantal herten, maar door een verandering in gedrag van deze dieren. De oorzaak hiervan is vrij simpel: wolven verplaatsen zich langs wegen om zo het bos te vermijden. Dit kost een wolf minder energie, want hij hoeft dan niet het diepe bos in. Herten zijn prooidieren en vermijden uit angst het roofdier, de wolf, en dus automatisch ook de wegen. Zij gaan dan juist het diepe bos in uit veiligheid. Dit heeft weer tot gevolg dat er minder aanrijdingen zijn. Een prestatie die een jager de wolf niet kan nadoen.

Witstaarthert
Witstaarthert | Foto: publiek domein CC0

Verkeersregelaar

Voor de mens kan je bovenstaand gegeven vertalen naar een economisch voordeel: minder aanrijdingen betekent minder kosten. In Wisconsin vergeleken ze dit voordeel vervolgens met de kosten die gepaard gaan met de aanvallen van de wolf op vee. Het economisch voordeel van de vermindering van het aantal aanrijdingen met herten ten opzichte van het gedode vee door de wolf blijkt tot wel 63 keer groter te zijn. De wolf vervult hier een belangrijke economische ecosysteemdienst en kan als verkeersregelaar ook nog eens levens redden.

wolf
Wolven houden ziektes onder vee op afstand | Foto: publiek domein CC0

De wolf als bacterie- en virusjager

Dit positieve effect van de aanwezigheid van de wolf is zeker niet de enige. In Spanje is al eerder aangetoond dat door het jagen door de wolf op everzwijnen de infectiegraad van rundertuberculose bij deze dieren kan verlagen. Dit heeft weer tot gevolg dat deze ziekte minder snel overspringt op vee. In Slovakije werd ditzelfde effect eerder al ontdekt met betrekking tot de Afrikaanse varkenspest. Dit is niet alleen veiliger voor de mens, maar heeft ook weer een economisch voordeel.

wolf
Arctische wolf | Foto: publiek domein CC0

Een antropocentrisch denkbeeld

De negatieve verhalen over de wolf in de Nederlandse media hebben één ding met elkaar gemeen: ze zijn geschreven vanuit het standpunt van de mens. Hoe nuttig, schadelijk of gevaarlijk is de wolf voor de mens? Ook de onderzoeken omschreven in dit artikel worden uitgevoerd voor en door de mens. Met exact hetzelfde standpunt: hoe nuttig is de wolf voor de mens?

Echter, als er enkel wordt gedacht vanuit het standpunt dat een dier nuttig moet zijn voor de mens, dan gaat het mis. De geschiedenis heeft geleerd dat de mensheid verschillende soorten dieren heeft uitgeroeid door juist dit denkbeeld toe te passen. Elk dier, ook de wolf, heeft een functie in ons ecosysteem. Door een dier uit te roeien raakt dat ecosysteem uit balans. Aan ons ecosysteem valt geen financiële waarde te koppelen, enkel onze collectieve schuld door winst uit roofbouw. Heel simpel gezegd: je kan geen nieuw ecosysteem kopen als het oude kapot is. Beter is om te leren leven met wolven en te denken vanuit het belang van ons gedeelde ecosysteem. Geef elkaar de ruimte om naast en met elkaar te kunnen leven.

Bronnen:

Beschermde Iberische wolf uitgestorven in Andalusië

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen