Wolven zijn “hot” in de media en het lijkt erop dat de media alles publiceren wat maar beweerd wordt. Dat geldt voor opruiende berichten tegen wolven zoals recent door CDA’er Annie Schreijer-Pierik. Maar ook wolvenbeschermers kunnen er wat van.

wolven
Er bestaat veel misinformatie over wolven |© jhuebner on Foter.com / CC BY-NC-SA

Zo levert TVL.be het volgende bericht: Unieke beelden: wolf laat schapen in Peer met rust omdat er schrikdraad rond staat. 

Mooie beelden van de Belgische wolf August, die op een nacht een hek van een weiland met schapen benadert. Dat gebeurt in Peer. Je ziet August 10 seconden gericht naar de schapen kijken, waarna hij wegdraait van het hek. August leeft samen met Naya. Peer valt onder hun leefgebied. Van beide wolven is bekend dat ze schapen kunnen doden. Zo zijn 5 schapen op 18 april (waarschijnlijk) door beiden of één van hen gedood.

Geen angst voor schrikdraad

De berichtgeving stelt dat met de beelden het ultieme bewijs geleverd wordt, dat schrikdraad effectief is om wolven bij schapen weg te houden. Maar de beelden laten geen wolf zien die een schok ervaart. Er is ook geknipt in de beelden en de volgorde omgegooid. Waarom wordt dan gezegd dat deze beelden een ultiem bewijs leveren? Zijn er nog andere redenen mogelijk voor de waarneming dat de wolf wegdraait van de schapen? Met die vragen zat ik, omdat ons onderzoek in Slovenië (wat wetenschappelijk is gepubliceerd) aantoonde dat wolven herhaald terugkeren naar de bekende weides om schapen te doden.

Schrikdraadhekken boeien een wolf dan niet. Sterker nog, dergelijke hekken werken het surplus-doden van schapen in de hand, omdat wegrennende schapen geen kant uit kunnen. Een wolf wordt zo steeds weer gestimuleerd om achter een schaap aan te gaan en dat te bijten. August is ook zo’n wolf en daarom heb ik het bericht en de video nader bestudeerd. Tegelijk met de beelden zijn de tijd, de datum en de temperatuur gegeven. Dat zie je in het artikel Unieke beelden van wolf August van VTM beter.

Het interview met de wolvenbeschermer laat zien dat het hek tot aan zijn schouders komt, dus zo’n 1,50 m hoog is. Dat is vrij hoog, zij het dat wolven daaroverheen kunnen. Maar dan moeten ze wel goed honger en geen alternatieven hebben. De beelden leveren helemaal geen bewijs ten faveure van schrikdraad. Ik zou dan ook eerder de hoogte dan het schrikdraad als barrière noemen. De wolf heeft uiteindelijk zijn traject door het territorium gewoon vervolgd, wellicht op zoek naar een betere gelegenheid.

De beelden zouden van de nacht van 19 april zijn. Zoals ik redeneerde, zou het dan aannemelijk kunnen zijn dat August geen honger had, want op 18 april waren er al schapen gedood. Ware het niet dat de tijdlijn 11 februari 2018 noemt en een tijd als 9:42 AM. Een instellingsfout denk je eerst. Maar de temperatuur valt niet in te stellen. En die noemt 4 tot 5 °C. Het was warm op die dag; ook in de avond. De weerstatistieken van de avond van 19 april laten zien dat het in Peer niet kouder dan 7,3 °C is geweest. Ze laten ook zien dat het 5 °C is op 11 februari 2018, 9 uur ’s ochtends. De temperatuur die de camera aangeeft. Het kan dus zijn dat de camera wel degelijk goed getimed was en de beelden dus helemaal niet van de nacht van 19 april 2019 zijn geweest. Maar als dat waar is, dan klopt het ook niet dat wolf August in beeld is. August liep pas juni 2018 vanuit noordwest Duitsland via Friesland, de Flevopolder en de Veluwe naar Vlaanderen. Daar werd hij begin augustus voor het eerst opgemerkt.

Geen bewijs

Als het klopt dat er beelden van een andere dag en wolf zijn aangeleverd, waarom zou een wolvenbeschermer zoiets doen? De kern van zijn pleidooi is dat hij graag ziet dat iedere schapenhouder goede maatregelen treft om de schapen tegen wolvenaanvallen te beschermen. Ik ben het daar van harte mee eens, want een wolf zal moeten afleren schapen te doden. In het gebied rond Peer waren er de avond ervoor schapen gedood en niet bij de boer waar het stevige en hoge schrikdraadhek stond. Dat was al belangrijk genoeg, lijkt mij. De beelden (al of niet met August of op een andere dag geschoten) zijn op zich waardevol om te staven dat er een wolf bij de betrokken schapenhouder is geweest en dat die wolf niet heeft geprobeerd erover te komen. Dat was op zich al informatief. Maar ze leveren niet het bewijs dat schrikdraad werkt. Er bestaat veel misinformatie over wolven. Laten we hopen dat dit de bescherming van wolven niet gaat schaden.

Diederik van Liere – Institute for Coexistence with Wildlife