Een nieuwe telling laat zien dat het aantal berggorilla’s is toegenomen tot meer dan duizend dieren. De populatie in het Virunga Gebergte blijkt sinds 2010 met een kwart te zijn gegroeid. De stijging is onder meer te danken aan een intensief beschermingsprogramma.

aantal berggorilla's
Jonge berggorilla |Foto Credit: sbailliez via Compfight cc

Het Virunga Gebergte ligt in Centraal-Afrika, rond de grenzen van Rwanda, Oeganda en de Democratische Republiek Congo. Uit de nieuwe telling blijkt dat in dit gebied nu 604 berggorilla’s leven. Er zijn 41 familiegroepen en 14 solitaire mannetjes. Bij de laatste telling in 2010 kwam het totaal nog op 480 dieren.

De enige andere plek waar berggorilla’s voorkomen is het Bwindi National park in Oeganda. De meest recente telling vond daar plaats in 2012, met een totaal van meer dan 400 dieren als resultaat. Bij elkaar opgeteld zijn er wereldwijd nu dus ruim duizend berggorilla’s. Dit maakt de berggorilla tot de enige mensaap waarvan het aantal de afgelopen tijd is gestegen in plaats van gedaald.

De toename van de populatie in Virunga is mede toe te schrijven aan intensieve inspanningen om de gorilla’s te beschermen. Zo zijn er parkwachters aangesteld en krijgen de dieren medische zorg als dat nodig is. Ook zijn er projecten om het draagvlak en bewustzijn onder de lokale bevolking te vergroten en wordt het toerisme gereguleerd.

Ongelooflijk bemoedigend
De bekende Britse bioloog en natuurfilmer David Attenborough, die in 1979 een bezoek bracht aan Virunga, reageert verheugd:

“Toen ik voor het eerst bij de berggorilla’s kwam, was de situatie nijpend: er waren schrikbarend weinig van deze opmerkelijke dieren over. Het is daarom ongelooflijk bemoedigend om te zien hoe de inspanningen van zoveel verschillende groepen – lokale bevolking, regeringen en hulporganisaties – hun vruchten hebben afgeworpen.”

Maar Attenborough waarschuwt ook voor vroegtijdig optimisme:

“De bedreigingen voor berggorilla’s zijn natuurlijk niet helemaal verdwenen. De uitdaging is nu om ervoor te zorgen dat de dingen die we hebben bereikt ook veilig worden gesteld tot in de verre toekomst.”

Zijn ontmoeting met de grote mensapen maakte destijds een diepe indruk op de bioloog.

“In de blikken die ik uitwisselde met de berggorilla’s lag meer betekenis en wederzijdse verstandhouding dan bij welk ander dier dan ook. Ze lijken zó op ons.”

Door mensen overgebrachte ziektes
Voor het nieuwe onderzoek hebben twaalf teams meer dan 2000 kilometer aan onherbergzaam, bebost terrein bestudeerd over de grenzen van Congo, Oeganda en Rwanda. Ze zochten naar tekenen van gorilla’s, zoals nestplaatsen, en verzamelden uitwerpselen om het DNA te analyseren.

De onderzoekers inventariseerden ook de grootste bedreigingen voor de dieren. Ze benadrukken in hun rapport dat bescherming van het gebied erg belangrijk blijft. Berggorilla’s komen nog steeds in vallen terecht die bedoeld zijn voor andere dieren zoals antilopen. De teams vernietigden meer dan 380 strikken en vonden in één daarvan een dode gorilla. Volgens het WNF doemen er tevens nieuwe bedreigingen op, zoals klimaatverandering, (door mensen overgebrachte) ziektes en afname van het leefgebied door aanleg van wegen en bebouwing. Ook de doorlopende militaire conflicten in de regio bedreigen mens en dier.

Bronnen: The Guardian, WNF ©Animals Today Mirjam Forch