Een rechtbank in Sri Lanka heeft bepaald dat veertien bedreigde olifanten terug moeten naar de vermoedelijke smokkelaars waarvan ze in beslag zijn genomen. De olifanten werden in 2015 gered uit de handen van de criminelen, nadat onderzoek aan het licht bracht dat olifantenkalfjes op grote schaal uit het wild werden ontvoerd. In Sri Lanka worden de uiterst intelligente dieren gebruikt bij culturele evenementen, toeristische attracties en als statussymbool. De dieren zijn na het besluit meteen overgedragen aan de personen tegen wie nog steeds een onderzoek loopt.

smokkelaars
Vermoedelijke smokkelaars mogen olifanten houden | Foto: publiek domein (CC0)

Diefstal wordt geregulariseerd

Het vangen van wilde olifanten is al sinds 1980 illegaal in Sri Lanka. Echter, recentelijk zijn de eisen voor het houden van olifanten in gevangenschap versoepeld. Olifanten die zonder voorheen verplichte vergunning worden gehouden, kunnen nu ook worden geregistreerd. Dit maakt het tevens makkelijker om olifanten uit het wild te ‘stelen’ en vervolgens officieel te registreren. Milieuadvocaat Jagath Gunawardana vertelt:

“Het invoeren van een regeling om olifanten zonder de juiste vergunning te registreren, nog tijdens de afhandeling van een rechtszaak, is een stap om diefstal te regulariseren.”

Deze stap zou plaatsvinden onder druk van machthebbers in het land. Politici, hoge ambtenaren, wildlife officers en zelfs opgeleide dierenartsen zijn gelinkt aan de olifantenhandel.

Activisten zien de ontwikkeling dan ook als onderdeel van bredere maatregelen van de machthebbers van het land om het gevangennemen van wilde olifanten te verdoezelen. De bescherming van olifanten in Sri Lanka staat al jaren onder druk. Zo raakte in 2015 het olifantenregister, waarin alle olifanten in gevangenschap moeten worden geregistreerd, enkele weken zoek. Toen het weer opdook, waren sommige vermeldingen vernietigd of gewijzigd – volgens natuurbeschermers het bewijs van de invloed van deze “olifantenmaffia”.

Momenteel zijn er 210 olifanten in gevangenschap in het land, waarvan 102 in faciliteiten van de staat en de rest in zijn het bezit van particulieren. Hieronder vallen bijvoorbeeld vooraanstaande personen en boeddhistische geestelijken.

Aantal slachtoffers sterk onderschat

Onderzoek naar de periode van 2008 tot 2018 bracht 55 gevallen aan het licht van babyolifanten die uit het wild waren gerukt, maar waarschijnlijk is dit een grove onderschatting. Supun Lahiru Prakash, hoofdauteur van de studie:

“Zelfs onder goede voorzieningen sterft bijna 40 procent van de verweesde babyolifanten, dus het illegaal verwerven van olifanten met minimale voorzieningen zal resulteren in een nog veel hoger sterftecijfer. Dit geeft aan dat het aantal slachtoffers van deze voortdurende misdaad veel hoger is.”

Olifantenkuddes, vooral de moederolifant, zijn zeer beschermend over de kalveren. Dit suggereert dat het zeer waarschijnlijk is dat de smokkelaars de moederolifant doden om het kalf te krijgen.

Grote zorgen

De veertien olifanten, die nu nog jong zijn, leven sinds hun inbeslagneming al meer dan zes jaar in afzondering. Deze beperkte interactie met mensen vergroot de kansen op een succesvolle terugkeer in het wild. Als de olifanten in plaats daarvan worden teruggebracht naar gevangenschap, zou dat verwoestend zijn voor de dieren, zegt Panchali Panapitiya van de belangenorganisatie Rally for Animal Rights & Environment (RARE). De olifanten zijn in hun isolement “wilder” geworden en om ze terug te krijgen in een staat van volgzaamheid zullen wrede tactieken nodig zijn om hun geest te breken en hen te “hertrainen”.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee