En nu zijn we dan aangekomen bij poging nummer 4. Eindelijk was men overtuigd van het feit dat na 3 mislukte pogingen de Raad voor Dieraangelegenheden (RDA) beter niet gevraagd kon worden opnieuw een poging te wagen om tot een positieflijst voor huisdieren te komen. We gaan terug naar 2006.

positieflijst
Niet alle dieren zijn geschikt als huisdier, daarom is een lijst pure noodzaak | Foto: publiek domein

Maar tja wie vragen we dan? Het werd de Wageningen Universiteit ofwel de WUR die de opdracht kreeg een systematiek te ontwikkelen die voldoet aan het Andibel arrest (vastgesteld door het Europese hof) en zou moeten leiden tot een lijst van diersoorten die zonder aanvullende voorwaarden goed te houden zijn.

Natuurlijk moet de systematiek voldoen aan onze eigen Nederlandse Wet dieren. Het gaat hierbij niet alleen om het voorkomen pijn en ongerief bij dieren maar het dier moet ook een leuk aangenaam leven kunnen leiden. Dieren moeten dus hun natuurlijk gedragsbehoeftes kunnen uitoefenen.

Daarbij geldt dat een aantasting van het welzijn van dieren dus ook plaatsvindt zonder dat er sprake is van voor de mens zichtbaar ongerief of letsel. Met andere woorden er hoeft niet alleen sprake te zijn van uitwendige symptomen denk bijvoorbeeld aan mentale kwelling en ongerief. Als een eend niet kan zwemmen en een aap niet klimmen dan kunnen deze dieren hun natuurlijk gedrag niet uitoefenen waardoor hun welzijn ernstig wordt aangetast. Dat klinkt allemaal zeer logisch lijkt me zo.

Criteria opstellen

De eerste stap om te komen tot een positieflijst was het opstellen van criteria. En dus heeft de WUR criteria ontwikkeld die in art. 1.4 van het Besluit houders van dieren zijn opgenomen.

Het probleem zat hem echter niet in het opstellen van de criteria waarop diersoorten beoordeeld gaan worden. Het probleem zat het in het feit dat er een vervolgprocedure moest worden opgesteld hoe deze criteria toegepast kunnen gaan worden.

Zo is een van de criteria bijvoorbeeld dat een dier alleen geplaatst mag worden op de positieflijst, als daarvoor geen specialistische kennis en vaardigheden nodig zijn.

Deze specialistische kennis en vaardigheden moeten betrekking hebben op alles van het dier, dus op al zijn behoeften op sociaal vlak, eten, drinken, gedrag en ga zo maar door. Je kunt allemaal vinden artikel 1.4 van het Besluit houders van dieren.

Dat klinkt geweldig maar het alleen hebben van kennis door de houder zegt natuurlijk niets over hoe het dier in de praktijk ook daadwerkelijk gehouden wordt. En trouwens, wat is specialistische kennis eigenlijk?

Mensen houden konijnen nog steeds alleen terwijl het geen specialistische kennis meer is dat konijnen groepsdieren zijn, dus in met meerdere in een groep moeten kunnen leven. Ook worden konijnen nog steeds in een veel te klein hok gehouden terwijl ondertussen toch echt wel als bekend verondersteld mag worden dat konijnen moeten kunnen rennen, kunnen graven etc.. En paarden staan ook nog steeds alleen in de wei om maar eens twee voorbeelden te noemen. Dus is de benodigde kennis specialistisch en kunnen de dieren ook daadwerkelijk in de praktijk op een dusdanige manier gehouden worden dat zij kunnen voldoen aan hun natuurlijke gedrag.

PEI niet van invloed op positieflijst

In de brief van 19 juni 2013 wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over de stand van zaken. De WUR heeft langs vier invalshoeken de diersoorten beoordeeld. Interessant hierbij is dat de Pet Exaptation Index (PEI) als 1 van de 4 invalshoeken om diersoorten te beoordelen is opgenomen. Deze index geeft aan in hoeverre een diersoorten (theoretisch) goed of niet goed in de buurt van mensen in een beperkte ruimte kunnen leven.  Dat lijkt me een erg belangrijk criterium maar in alle documenten die hierna zijn opgeleverd in het hele proces naar een positieflijst is deze index van de aardbodem verdwenen.

Zou het een criterium zijn geweest waar het Platform verantwoord huisdierenbezit (PVH) en Dibevo last van zouden gaan krijgen? Zou het kunnen dat veel diersoorten waar nu in gehandeld wordt alsof het huisdieren zijn op basis van deze index niet te houden zijn.

En is dat de reden geweest voor de WUR om de hele index te laten verdwijnen? Een andere reden kan ik niet bedenken.

Welke categorie?

In dezelfde brief uit 2013 legt de Staatssecretaris uit dat er 3 categorieën diersoorten zijn:

  1. Diersoorten die zonder speciale randvoorwaarden gehouden kunnen worden.
  2. Diersoorten die alleen te houden zijn onder speciale randvoorwaarden.
  3. Diersoorten die gewoon niet te houden te zijn en die daarom dan ook niet op de Positieflijst geplaatst worden.

In de brief wordt aangegeven dat de RDA gevraagd is om met input vanuit de wetenschap en houderij-organisaties voor de diersoorten in categorie 2 houderijvoorschriften op te stellen. Voor de duidelijkheid deze dieren zijn bestempeld als niet zonder meer te houden huisdieren maar alleen onder speciale randvoorwaarden.

In de brief van 16 december 2013 laat de staatssecretaris weten dat het de RDA niet gelukt is voor 15-10-2013 houderijvoorschriften op te stellen en dat de beoordelingssystematiek van de WUR op een aantal onderdelen aangepast wordt.

Dit is natuurlijk wel heel eigenaardig. Je weet om welke dieren het gaat, je weet wat hun natuurlijke gedrag is en je weet dus met welke houderijvoorschriften het dier zijn natuurlijk gedrag kan uitoefenen.

Waarom de RDA hier niet uitkomt is mij volstrekt onduidelijk. Het is mij wel duidelijk als dit het gevolg is van de input van de houderij-organisaties want deze organisaties willen helemaal niet dat dieren hun natuurlijk gedrag kunnen uitoefenen. Het aanpassen van de leefomgeving aan de behoeften van de dieren kost natuurlijk veel teveel geld en ruimte. Geld wat ze niet willen uitgeven en ruimte wat ze niet hebben. Natuurlijk komt de RDA er dan niet uit.

Hiermee is poging 4 om een positieflijst voor dieren op te stellen dus ook gestrand.

1996

Bedenk even dat de eerste poging een positieflijst op te stellen dateert uit 1996. Toen kreeg de Raad voor Dieraangelegenheden (RDA) de opdracht van de toenmalige minister een advies uitgebracht over de samenstelling van de positieflijst.

Nu zijn we 17 jaar verder en gaan we door naar poging nr. 5…

©AnimalsToday.nl Karen Soeters