De mens is ’s werelds grootste roofdier: wij exploiteren met ons allen zo’n 14.600 wilde diersoorten. De meeste van deze dieren worden gebruikt voor voedsel, ‘medicijnen’, trofeeën en handel, zo blijkt uit een nieuwe studie. Homo sapiens is een roofdier XXL.

Homo sapiens is een roofdier XXL
Homo sapiens is een roofdier XXL | Foto: publiek domein

Hoewel de wereld heel wat roofdieren kent, is de mens degene met de grootste impact. De mens exploiteert ongeveer 14.600 soorten, een derde van alle wilde gewervelde diersoorten. Dat is tussen de vijf en 300 keer het aantal soorten waar andere roofdieren met een groot geografisch bereik, zoals roofvogels en haaien, op jagen. Volgens een studie die in het wetenschappelijke tijdschrift Communications Biology is gepubliceerd, is onze ecologische impact daardoor 1300 keer groter dan die van vergelijkbare roofdieren. De onderzoekers gebruikten gegevens die verzameld zijn door de International Union for Conservation of Nature (IUCN). IUCN volgt de handel, het gebruik en de kwetsbaarheid van diersoorten wereldwijd. Co-auteur Chris Darimont van de University of Victoria:

“Als we mensen vergelijken met andere soorten, zijn we het meest buitengewone roofdier van de planeet. We doen dingen die andere roofdieren niet doen zoals het doden of vangen van dieren om andere redenen dan zichzelf voeden en het tegelijkertijd in gevaar brengen van duizenden prooisoorten.”

.

Roofdier XXL: de mens exploiteert 14.600 wilde diersoorten
De helmneushoornvogel wordt ernstig bedreigd door de grote vraag vanuit China | Foto: ©Doug Janson – Own work, CC BY-SA 3.0

Roofdier XXL

Voor het onderzoek werd de mens gezien als een roofdier. Hoewel ‘predatie’ meestal verwijst naar het vangen en doden van prooien voor voedsel, werd de term voor dit onderzoek gedefinieerd als ‘elk gebruik dat individuen uit wilde populaties verwijdert via processen variërend van lokaal levensonderhoudend tot wereldwijde commerciële handel’. Ongeveer de helft van de 14.600 door de mens geëxploiteerde diersoorten wordt gedood voor voedsel. Rob Cooke, ecoloog bij het Britse Centre for Ecology and Hydrology:

“Voedselgebruik was niet zo’n groot gebruik als we hadden verwacht.”

Acht procent van de geëxploiteerde soorten wordt recreatief gejaagd. Verder worden dieren ook verhandeld als huisdieren, voor traditionele geneeskunde of kleding. Meer dan een kwart van de soorten wordt voor meer dan een doel gebruikt. Zo is schubdierenvlees in verschillende culturen een delicatesse en worden hun schubben gebruikt in traditionele ‘medicijnen’. Het schubdier wordt gerekend tot de meest bedreigde diersoorten op aarde.

Roofdier XXL: de mens exploiteert 14.600 wilde diersoorten
Illegale handel in wilde dieren (Myanmar), o.a. schubdieren en slangen | Foto: Dan Bennett/Wikipedia

Bedreigde soorten

In tegenstelling tot veel andere roofdieren gaat de mens vaak voor zeldzame exotische soorten. Bij ongeveer 13 procent van de gewervelde soorten die met uitsterven bedreigd worden, is de bedreigde staat door menselijke uitbuiting veroorzaakt. Zo’n 39 procent van de door de mens gebruikte diersoorten zijn bedreigde soorten. Een voorbeeld is de bedreigde helmneushoornvogel in Zuidoost-Azië. De vogel is gewild om zijn snavel, die in beeldjes en andere objecten wordt verwerkt. En dat heeft vergaande gevolgen voor de natuur: de helmneushoornvogel is een zaadverspreidende fruiteter met een cruciale rol voor het voortbestaan van bossen en kan door weinig andere dieren vervangen kan worden. Darimont:

“De kans is groter dan bij andere diersoorten dat wij schade toebrengen aan soorten die een vrij unieke rol vervullen in ecosystemen.”

De mens is dus een roofdier XXL, maar van ‘echte’ roofdieren is bekend dat ze alleen doden omdat het nodig is. Vreemd genoeg vinden veel mensen het erg leuk om dieren te doden. Niet voor voedsel, maar voor de ‘fun’; de kick van het doden.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Sophie Jongma