Wetenschappers roepen op tot een beperking van de productie van plastic in de wereld. De cocktail van chemische verontreiniging die de planeet doordringt, bedreigt de stabiliteit van de wereldwijde ecosystemen waarvan de mens afhankelijk is.

plastic
Planetaire grens bereikt: meer plastic dan zoogdieren | publiek domein (CC0)

350.000 synthetische chemicaliën waaronder bestrijdingsmiddelen, industriële verbindingen en antibiotica en in het bijzonder plastics, zijn bijzonder zorgwekkend, aldus de wetenschappers. Plasticvervuiling wordt nu aangetroffen van de top van de Mount Everest tot in de diepste oceanen, en sommige giftige chemicaliën, zoals PCB’s, zijn langdurig en wijdverspreid. De totale massa van plastic is inmiddels al groter dan de totale massa van alle levende zoogdieren.

Planetaire grens overschreden

In de recentelijk gepubliceerde studie wordt geconcludeerd dat wereldwijd de chemische verontreiniging een “planetaire grens” heeft overschreden. De door de mens veroorzaakte vervuilingen duwen de planeet nu buiten de stabiele grenzen van het milieu van de afgelopen 10.000 jaar. Pesticiden vernietigen bijvoorbeeld veel insecten die van fundamenteel belang zijn voor alle ecosystemen en dus ook voor de voorziening van schone lucht, schoon water en schoon voedsel. Patricia Villarrubia-Gómez, die deel uitmaakte van het onderzoeksteam, vertelt:

“De productie van chemicaliën is sinds 1950 vervijftigvoudigd en zal naar verwachting tegen 2050 opnieuw verdrievoudigd zijn.”

Het tempo waarin samenlevingen nieuwe chemische stoffen produceren en in het milieu brengen, is niet houdbaar.

Sterke regelgeving nodig

Er is veel sterkere regelgeving nodig op het gebied van chemische vervuiling. Zo moet er in de toekomst een vast plafond komen voor de productie en het vrijkomen van chemische stoffen, vergelijkbaar met de koolstofdoelstellingen die een einde moeten maken aan de uitstoot van broeikasgassen.

Sommige bedreigingen zijn al in grotere mate aangepakt, zoals de CFK-chemicaliën die de ozonlaag vernietigen en de mensheid daardoor blootstellen aan schadelijke ultraviolette straling. Dit voorbeeld moeten we volgens de wetenschappers volgen met een veel grotere hoeveelheid chemicaliën.

Prof. Sir Ian Boyd van de Universiteit van St Andrews, die geen deel uitmaakte van de studie, zei:

“Regelgeving is niet ontworpen om de giftige effecten van afzonderlijke chemische stoffen op te sporen of te begrijpen. We zijn daardoor relatief blind voor wat er gaande is. In deze situatie, waarin we een lage mate van wetenschappelijke zekerheid hebben over de effecten, is er behoefte aan een veel voorzichtiger benadering van nieuwe chemicaliën en van de hoeveelheid die in het milieu wordt uitgestoten.”

Er gaan steeds meer stemmen op voor internationale actie op het gebied van chemicaliën en kunststoffen, waaronder over de oprichting van een wereldwijd wetenschappelijk orgaan voor chemische verontreiniging, naar het voorbeeld van Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Ook is het heel belangrijk dat we overschakelen naar een circulaire economie, waarbij materialen en producten zo moeten worden veranderd dat ze hergebruikt kunnen worden en niet worden verspild.

plastic
Bergen plastic | Foto: publiek domein (CC0)

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee