Dat het optreden van wilde dieren in een circus gewoon niet meer kan, niet alleen uit moreel opzicht maar ook niet vanuit welzijnsoptiek, is gelukkig ook door de wetgever onderkend. Het heeft wat actievoeren gekost, maar dan heb je ook wat zullen we maar zeggen.

Buba
Buba wordt nog altijd aan het publiek getoond | Foto: ©PiepVandaag.nl

Het gebruik van olifanten in een circus is sinds september 2015 verboden, en voor de nog in een circus verblijvende olifanten zou een goede opvang gezocht gaan worden. Zelfs voor Buba van circus Freiwald zou een nieuwe tijd aanbreken, na de door het verblijf in het circus veroorzaakte chronische ernstige welzijnsaantastingen. Eind goed al goed zou ik bijna willen zeggen.

Maar je voelt hem al aankomen dus geen eind goed al goed voor Buba, medt de RVO:

“Er is een ontheffing verleend aan de heer L.B. Freiwald, eigenaar en directeur van Circus Freiwald, voor het meereizen, verplaatsen en op het circusterrein houden van een olifant. De ontheffing geldt tot en met 30 juni 2020.”

Er is gezocht naar een goede opvang, maar er is alleen voor olifant Carla van circus Renz Berlin opvang gevonden, niet voor Buba. Dat kan, want de ene olifant is de andere niet en zeker Buba heeft nogal wat opgelopen, zowel fysieke als mentale problemen, waardoor het dier niet zomaar in een groep te plaatsen is. De opvang van dergelijke dieren kan ook alleen uitgevoerd worden door een zeer gespecialiseerde opvang met ervaring in de opvang van sterk getraumatiseerde dieren.

Carla
Olifant Carla | Foto: Sylvia Hemme

Oke, zou je zeggen, dan ga je dus op zoek naar een opvang die dat wel kan. Het is namelijk volstrekt duidelijk dat het rondzeulen met een dergelijk getraumatiseerd dier in ieder geval  ‘out of the question’ is. Zou je zeggen…

Wat schetst echter mijn verbazing: Het ministerie van Economische Zaken heeft besloten vanwege ontbreken van een goede opvang (hoezo, is het afhaken van 1 opvang hetzelfde als dat er geen opvang zou zijn?????) en – je gelooft het niet – ontheffing te gaan verlenen aan het circus onder de volgende voorwaarden:

  • De olifant komt niet direct in contact met het publiek.
  • De olifant treedt in Nederland en daarbuiten niet op in een circus en doet niet mee bij andere optredens.
  • De heer L.B. Freiwald verleent zijn medewerking aan een onderzoek van de olifant door onafhankelijke deskundigen als er een nieuwe mogelijke opvangplek ontstaat.

Dat kan toch niet waar zijn?

De ernstige welzijnsaantasting wordt juist veroorzaakt door het transport en dat mag nu gewoon doorgaan.  En wat wordt er bedoeld met direct contact? Blijkbaar iets anders dan contact met het publiek. Met andere woorden: contact met het publiek mag wel maar alleen geen direct contact. Dus publiek mag wel gewoon komen kijken maar mag alleen de olifant niet aanraken?

Buba
Olifant Buba | Foto: ©Wilde Dieren de Tent Uit

Het arme dier mag dus wel worden gebruikt om publiek te trekken maar niet daadwerkelijk meedoen met het optreden. Maar begint het optreden feitelijk al niet op het moment dat het circus een dorp binnenkomt? Natuurlijk wel, en nu is het dus nog legaal ook, en daarmee een maas in de wet. Wie herinnert zich niet  het wandelen met de olifant in het dorp waarbij werd gezegd dat dit geen optreden was maar puur uit welzijnsoverwegingen: lichaamsbeweging voor het dier.  Dat het zo was dat de tocht door het dorp ging, was geheel ‘toevallig’ en dat er ook nog eens zoveel mensen kwamen kijken was ook helemaal niet verwacht…

Daarbij zijn er wel degelijk opvangplaatsen waar Buba wel naar toe kan.

De ‘Elephant Sanctuary’ in Tenessee is zo’n opvang. Deze is in staat ernstig getraumatiseerde dieren op te vangen en met zeer goed resultaat.  Natuurlijk heeft dit tijd nodig, soms zelfs wel 5 jaar voordat een duidelijk resultaat geboekt kan worden. Het is echter van allergrootst belang het dier te leren dat zij een keuzevrijheid heeft om te doen en laten wat zij wil. Een keuzevrijheid wat zij door het leven in een isolatiecel, wat feitelijk gevangenschap in een circus is, weer helemaal moet leren toepassen.

En natuurlijk hoor ik de tegenstanders nu al weer zeggen dat het weghalen uit haar vertrouwde omgeving meer kwaad dan goed zal doen. Natuurlijk zal dat het geval zijn, althans helemaal in het begin. Maar dat geldt voor elk dier dat altijd in eenzaamheid is opgesloten. In het begin brengt elke verandering stress met zich mee, puur vanwege het feit dat je het dier niet duidelijk kunt maken dat goede tijden aanbreken. Dus nee dit is geen valdie argument om de toestand van het dier op de lange duur niet te verbeteren.

En dan hoor ik andere mensen weer zeggen dat Buba toch niet lang meer te leven heeft, dus waarom zou je haar dit willen aandoen? Misschien heeft Buba inderdaad geen lang leven meer maar zelfs dan is een kort erbarmelijk leven niet acceptabel. Zelfs als het zou betekenen dat het dier nog maar een paar weken te leven zou hebben, zou ik willen dat ze die paar weken in ieder geval niet meer vervoerd hoeft te worden, dat ze ergens rustig kan staan genieten, ver weg van alle stress en herrie van een circus. Ver weg van juist die geluiden die haar in de toestand hebben gebracht waarin ze nu verkeert. Ver weg van de omstandigheden die haar fysiek en mentaal ernstige schade hebben toegebracht.

En dan hoor ik mensen weer zeggen dat Tenessee toch wel erg ver uit de richting is. Dat is maar hoe je het bekijkt, of liever gezegd: berekend. Zo’n vlucht duurt minder lang dan het hele transport van het dier in een wagen van plaats naar plaats.  Buba moet de wagen al in op het moment dat het circus wordt afgebroken en moet in de wagen vastgetekend blijven staan totdat het circus in een andere stad of een ander land weer is opgebouwd. En dat elke keer weer. Lijkt me dat een eenmalige vlucht naar Tenessee in deze toch echt de voorkeur geniet.

Buba
Buba | Foto: ©Wilde Dieren de Tent Uit

Hoe dan ook moet niet gesteld worden dat er geen andere opvang is want die is er dus wel degelijk. Dat had uitgezocht moeten worden en pas daarna had er een (politieke) afweging moeten plaatsvinden, maar ga nu niet zeggen dat er geen andere opvang is.

Voor iedereen die nu nog blijft beweren dat het toch allemaal niet zo erg is, dat de olifant goed verzorgd wordt en zo, raad ik aan eerst eens te gaan verdiepen in het natuurlijk gedrag van een olifant. Een olifant in gevangenschap die steeds maar vervoerd wordt, vastgeketend wordt, niet in staat is zich te bewegen zoals een olifant moet kunnen bewegen, heeft een kwaliteit van leven van een deurknop: niets, nada, nul.

Het ministerie van Economische Zaken kijkt zoals we al wel gewend zijn echter niet verder dan zijn welbekende erg korte neus. EZ vertrouwt op de blauwe ogen van de eigenaar. Een eigenaar die aangeeft dat het allemaal zo zielig is en dat het dier nu al zo lang een hechte band heeft met de verzorger.

EZ weigert te vertrouwen op de weinige echte olifantenexperts in deze wereld zoals die uit Tenessee. Dit met desastreuse gevolgen voor Buba die nu nog steeds niet uit haar schrijnende situatie wordt gered en dus nog steeds elke dag zowel lichamelijk als mentaal feitelijk verder mishandeld wordt. Alleen al vanwege het feit dat haar fysieke toestand het niet toelaat steeds maar weer de vrachtwagen te moeten inlopen, vast getekend te moeten worden tijdens het transport, soortgenoten contact te moeten missen. En dat voorlopig weer tot  en met 30 juni 2020. Arme Buba…

©AnimalsToday.nl Karen Soeters