Uit nieuw onderzoek blijkt dat er nog steeds aanzienlijke hoeveelheden ivoor illegaal worden verhandeld in de Europese Unie. Dit ondanks de strengere regels die twee jaar geleden zijn aangenomen.

illegaal ivoor
Er wordt nog steeds illegaal ivoor verhandeld in Nederland | Foto: publiek domein

In 2023 werden er diverse marktplaatsen onderzocht in Frankrijk, België, Nederland, Spanje, Italië, Portugal en Duitsland. De resultaten werden vorige week gepubliceerd in een onderzoek. Het leverde 1.330 ivoren en verdachte ivoren voorwerpen op, die te koop werden aangeboden via 831 advertenties op 49 online marktplaatsen (en websites van veilinghuizen).

Gebrekkige controle verhandeld ivoor

Verifieerbaar bewijs van legaliteit, zoals een certificaatnummer of foto, was er in 90 procent van de gevallen niet. Dit soort gebrek aan bewijs is verontrustend, zo vindt de IFAW. “Met dit soort resultaten […] is het zeer waarschijnlijk dat veel van het geregistreerde ivoor illegaal online te koop wordt aangeboden,” aldus Ilaria Di Silvestre, hoofd EU-beleid en campagnes van het IFAW. 

“De nieuwste EU-regels voor de handel in ivoor waren een belangrijke stap voorwaarts, maar ons onderzoek legt de vinger op de mazen in de wet en op de gebrekkige implementatie en controle. We hebben aanvullende en gecoördineerde inspanningen nodig van alle belanghebbenden om ervoor te zorgen dat de EU niet bijdraagt aan de wereldwijde impact van olifantenstroperij en ivoorhandel.”

Ivoorhandel
Foto: publiek domein

Vorig jaar 47 advertenties gevonden in NL

Nederland heeft hier ook een groot aandeel in gehad. In 2018 ontdekte het IFAW in slechts drie maanden tijd 1.310 advertenties voor ivoren voorwerpen van olifanten. Deze werden via Nederlandse verkopers aangeboden. Hiervan had meer dan de helft van de advertenties (57 procent) geen goede documentatie, en volgens een onderzoek dat in hetzelfde jaar bleek dat meer dan tweederde (68 procent) van deze stukken illegaal werd verkocht.

Deze aantallen zijn inmiddels minder geworden, maar nog steeds waren er vorig jaar 47 geregistreerde advertenties in Nederland. Hiervan werden er in één advertentie vier onbewerkte nijlpaardivoor specimens aangeboden. En laat dit onbewerkte ivoor nou erg illegaal zijn.

De rest bestond uit bewerkt ivoor en vermoedelijk bewerkt ivoorspecimens. Bijna driekwart (74,5 procent) van de advertenties beweerde openlijk dat het te koop aangeboden artikel van ivoor was gemaakt. Hoewel 85 procent van de advertenties verwees naar legaliteit, werd er geen enkel controleerbaar bewijs geleverd in de advertenties.

Verenigd Koninkrijk
Foto: publiek domein

Hoe zit het met ivoorhandel in Nederland? 

In de wet wordt er onderscheid gemaakt tussen twee soorten ivoor: bewerkt en onbewerkt. De handel in de onbewerkt ivoor is al langer verboden in Nederland. Mensen konden wel een certificaat hiervoor hebben van vóór het verbod, maar alle eerder afgegeven EU-certificaten zijn vervallen sinds 19 januari 2023. 

Als ivoor bewerkt is, zijn er maar twee scenario’s waarin ivoor overgedragen mag worden. Dit heeft te maken met de vorm van het ivoor. Het eerste geval is als ivoor verwerkt zit in een muziekinstrument, en het tweede geval is als het antiek ivoor betreft (ouder dan 3 maart 1947). Hier moet de eigenaar ook een geldig EU-certificaat voor hebben – voor de rest zijn alle overdrachten illegaal.

90 procent in de EU wil een verbod

Dit is in lijn met wat Europa wil bereiken. In 2017 nam de Europese Commissie de eerste versie aan van richtlijnen om de wederuitvoer van onbewerkt ivoor op te schorten. In december 2021 publiceerde de Commissie een herziene leidraad die de meeste vormen van handel in ivoor van olifanten een maand later zou verbieden (met uitzondering van het het genoemde bewerkte ivoor).

Deze maatregelen volgen op toezeggingen uit het EU-actieplan tegen de handel in wilde dieren (EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030), en een openbare raadpleging heeft daarin ook geholpen. Hieruit bleek dat 90 procent van de 90.000 respondenten een EU-verbod op de handel in ivoor steunt.

Het is daarom goed dat deze onderzoeken – zoals die van de IFAW – aandacht vestigen op dit steeds kleiner wordend, maar nog steeds zeer aanwezig probleem. Ondanks dat er wetten zijn, weerhoudt dit mensen er blijkbaar niet van om de handel in ivoor helemaal te stoppen.

Bron:

1,8 ton ivoor vernietigd in Frankrijk na inzamelingsactie

#GNvdD: Canada verbiedt handel in ivoor en neushoornhoorns

©AnimalsToday.nl Kasper Wienk