Dat de toekomst van de ijsbeer er niet rooskleurig uitziet, daarover waren de wetenschappers het al eens. Maar nu is voor het eerst wetenschappelijk onderbouwd hoe, waar en wanneer dat proces zich gaat voltrekken. Met de huidige opwarming van de aarde zullen alle ijsbeerpopulaties ter wereld al in 2040 moeite krijgen zich voort te planten, en dat betekent dat de soort aan het eind van de eeuw vrijwel geheel verdwenen is.

ijsberen
IJsberen sterven mogelijk nog deze eeuw uit | Mange J Flickr via Compfight cc

Canadees-Amerikaanse studie

20 juli verscheen in Nature Climate Change een studie waarbij de overlevingskansen van ijsberen in twee scenario’s is berekend. In het eerste scenario verandert er niets aan de uitstoot van broeikasgassen, en zal de ijsbeer in 2100 vrijwel geheel verdwijnen. In het twee scenario worden maatregelen getroffen ter vermindering van de uitstoot, en wordt het proces vertraagd. IJsberen krijgen dan ‘pas’ vanaf 2080 moeite met de voortplanting. Intussen zullen sowieso meer – met name jonge – ijsberen verhongeren, omdat ze door afname van hun jachtgebied minder makkelijk voedsel kunnen vinden.

Onderzoekers uit Canada en de Verenigde Staten analyseerden data over vetreserves, lichaamsgewicht en – lengte van ijsberen, en legden de resultaten naast de twee scenario’s voor wat betreft klimaatvoorspellingen en de daarin voorziene ijsvrije periodes. Zo kwamen zij tot de sombere conclusies.

Discussie op social media

Op social media wordt druk gediscussieerd over de vraag of dit wel klopt, en zo ja, of dat erg is. We kunnen toch best zonder ijsberen, en het aantal is toch juist toegenomen? Wat is het probleem? Het is inderdaad niet makkelijk om de dieren met hun reislust, solitaire levensstijl en perfecte schutkleur te tellen. De beste schattingen melden dat er nu tussen de 21 en 30.000 dieren leven, verdeeld over 19 afzonderlijke deelpopulaties in vijf landen. Het is waarschijnlijk dat dit aantal de laatste 20 jaar redelijk stabiel is gebleven, na een lage stand in de jaren 60, toen de commerciële jacht op ijsberen verboden werd. Los van deze discussie is de toekomst zeker: zonder ijs kan de ijsbeer niet voortbestaan. De verschenen studie toont met zekerheid aan dat de ijsbeer in ernstige problemen verkeert.

Is er nog iets tegen te doen?

De wetenschappers achter het rapport en experts van bijvoorbeeld het Wereld Natuur Fonds roepen op tot maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, zodat het poolijs kan worden behouden. Maar er zijn meer bedreigingen voor de ijsbeer, zoals de afname van het aantal zeehonden, jacht, verstoring voor olie- en gaswinning, vervuiling,  toerisme en confrontaties met mensen, ziektes en parasieten.

Afhankelijk van zee-ijs

IJsberen eten voornamelijk zeehonden die in de winter onder het poolijs zwemmen. De ijsbeer jaagt op hen door gaten in het ijs te maken. In de zomer verblijven ze op het land en eten niet of nauwelijks, op sommige plekken zijn ganzen of eieren te vinden. IJsberen kunnen lang vasten, een mannetje kan tot 200 dagen zonder eten, een (kinderloos) vrouwtje zelfs tot 250 dagen. Jonge ijsberen zijn kwetsbaarder, zij merken al na 65 dagen dat de voeding via hun moeder afneemt. Met de opwarming van de aarde en het permanent smelten van veel ijsgebied, duurt de vastenperiode langer dan normaal. Voor sommigen duurt dat te lang, zij verhongeren.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée