Wie van ons herinnert zich Dumbo niet? Tranen met tuiten vergieten de meeste kinderen als Dumbo van zijn moeder gescheiden wordt en alleen in een hokje moet verblijven. Voor veel circusdieren is dit echter de realiteit. Daarom is het goed nieuws dat Wales vorige week een wet aannam waarbij het gebruik van exotische en wilde dieren voor optredens van reizende circussen verboden wordt. Deze wet zal vanaf 1 december 2020 gelden. Wales is hiermee het laatste land in Groot-Brittannië en het 47e land ter wereld dat dit verbod invoert. In Nederland is dit verbod in 2015 van start gegaan.

reizende circussen
Wales verbiedt gebruik van wilde dieren in reizende circussen | Foto: Pixabay

Dierenmisbruik in het circus

De discussie rondom het welzijn van circusdieren leeft al lange tijd. Niet alleen door de toenemende bewustwording van de emotionele capaciteiten van dieren. Ook is er ondertussen een overvloed aan bewijs beschikbaar waardoor het niet meer ontkend kan worden dat dieren in circussen gedwongen worden onder erbarmelijke omstandigheden te leven. Onder andere Animal Defenders international (ADI) heeft de mishandeling van circusdieren binnen meerdere circussen onder de aandacht gebracht door middel van undercoverbeelden. Hierdoor kwamen de verschrikkelijke levensomstandigheden van de dieren, de stress die ze ervaren in een circus en de vreselijke afranselingen aan het licht.

Training

De manier waarop de dieren geleerd wordt kunstjes te doen is onverdedigbaar. Kunstjes worden op jonge leeftijd aangeleerd, waarbij over het algemeen verstaan wordt dat de dieren eerst ‘gebroken’ moeten worden. Zo worden jonge olifanten herhaaldelijk geslagen met een bullhook, een scherpe metalen stang, totdat ze meegaand genoeg zijn om orders op te volgen. Berenwelpen wordt geleerd om langdurig op hun achterpoten te balanceren door ze aan een ketting te leggen die niet tot aan de grond reikt. Als de welpen dan op vier poten proberen te staan sluiten ze hun eigen luchttoevoer af en lopen ze het gevaar zichzelf op te hangen. Dit toont onderzoek van PETA aan.

Verblijf

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat de trainingen van de circusdieren  slechts een kort deel van de dag worden gegeven. De rest van de tijd zitten ze (vaak alleen) opgesloten in te kleine, kale kooien of zijn ze vastgeketend zonder enige bewegingsruimte. Wanneer een dier in enige vorm van gevangenschap leeft is de bewegingsvrijheid altijd beperkter dan voor dieren die in het wild leven. Echter, zelfs vergeleken met de verblijven in de dierentuin zijn die in het circus ver onder de minimumstandaard. De vaste verblijven van circusdieren bedragen slechts 8,2% van de minimaal vereiste ruimte in een dierentuin, terwijl dit bij de vervoers wagons slechts 4,2% bedraagt.

Sociaal welzijn

Circusdieren verblijven vrijwel altijd alleen in hun verblijven, wat de sociale ontwikkeling van de dieren nagenoeg compleet remt. Ook wordt het sociale leven wat ze wel kunnen opbouwen vaak verstoord omdat circussen vaak onderling handelen met de dieren en liever volwassen dieren verkrijgen dan ze zelf te fokken. Dit is namelijk erg lastig met wilde dieren en weinig ruimte. Zowel jonge als volwassen dieren kunnen dus verscheidene keren van circus veranderen, waardoor ze telkens weggehaald worden van hun vertrouwde omgeving. Dit kan een enorme stressfactor vormen voor hoog-sociale diersoorten zoals olifanten, en negatieve gevolgen hebben voor hun welzijn. Zoals gezegd, we kennen allemaal Dumbo toch nog wel?

circusdieren
Foto: ISPCA/Facebook

Één schepje erbovenop

Het welzijn van dieren wordt op de proef gesteld in elke vorm van gevangenschap, maar circussen in het bijzonder zijn niet in staat de dieren te voorzien van de minimale voeding, ruimtelijke en sociale behoeften. Het vermogen van de dieren om zich natuurlijk te gedragen wordt compleet weggenomen. Zowel de mentale als fysieke gesteldheid van het dier lijdt hieronder.

Alhoewel het een overwinning is dat Wales de wet aannam zou deze nog een stuk verder mogen gaan. Ook gedomesticeerde dieren horen namelijk niet in het circus thuis. Daarom zou het bezit van dieren door een circus in het algeheel verboden moeten worden. Niet alleen in het reizende circus en niet alleen voor wilde dieren, maar dat is dan de volgende stap.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Robin Veenman