Fotocolumn Erwin Vermeulen: De Keizeraalscholver 

Ergens halverwege Vuurland, het zuidelijkste tipje van Zuid Amerika en het sub-Antarctische eiland South Georgia, steken een paar eenzame rotspieken uit het water van de meestal onstuimige Drake Passage. Als je de pieken met een schip nadert op een zeldzame mooie dag reflecteert het wit glinsterende oppervlakte boven de hoogwaterlijn de zon. De onderste helft van de rotsen is groen van de algen gevoed door de laag guano erboven. De aanwezigheid van guano geeft aan dat deze rotsen regelmatig door vogels worden gebruikt als tussenstop tussen de continenten van Amerika en Antarctica. Deze halte wordt Shag Rocks genoemd. ‘Shag’ is met ‘comorant’ het woord dat in het Engels wordt gebruikt voor aalscholver. Er is maar een aalscholver die zich in deze barre streken waagt: de Keizeraalscholver.

Deze aalscholversoort komt voor langs de kusten van Patagonië, op de Falklandeilanden, op vele sub-Antarctische eilanden en op het Antarctisch Schiereiland. De vogel heeft als verenkleed een zwart glanzende bovenzijde met een witte onderzijde. Verder heeft de Keizeraalscholver een opvallende blauwe ring rond de ogen en al even opvallende oranjegele knobbels aan de bovenzijde van de snavel. De poten en voeten zijn rozig.

De aalscholvers broeden in kolonies op de grond, vaak samen met andere vogelsoorten. Op de Falklandeilanden heb ik ze gezien in een gemengde kolonie met wenkbrauwalbatrossen en rotspinguïns, op het Antarctisch Schiereiland in de nabijheid van ezelspinguïns en op het vaste land van Zuid Amerika delen ze kliffen met rotsaalscholvers.

In het broedseizoen hebben de volwassen vogels een zwart kuifje. Ze leggen meestal twee tot drie eieren, maximaal vijf, in een nest van wier en gras bij elkaar gehouden door modder en uitwerpselen. Beide ouders broeden voor ongeveer 5 weken. De jongen zijn bruin bij geboorte en worden later bruinwit. Ze missen de blauwe oogring en oranjegele snavelknobbels.

Ze worden zo’n 70 tot 80 cm groot en ongeveer 3 kg zwaar. De mannetjes zijn gemiddeld iets groter dan de vrouwtjes. Ze eten vooral bodemvissen, kreeftachtigen en inktvissen. Onderzoek in Argentinië van uitwerpselen en opgebraakte maaginhouden wijst uit dat Keizeraalscholvers zich daar met tenminste 22 verschillende prooidieren voeden. Bij het zelfde onderzoek bleek de gemiddelde duikdiepte 24 meter te zijn.

Vanwege het verspreidde voorkomen en de relatieve isolatie op afgelegen eilanden is de taxonomische indeling complex en bestaat uit vele ondersoorten met bijbehorende namen, die door sommige wetenschappers worden gezien als twee of meer aparte soorten.
Keizeraalscholver is de naam voor de soort in Chili en Argentinië, Konings- of Witbuikaalscholver op de Falkland eilanden, Antarctische aalscholver op het schiereiland en de South Shetland eilanden, South Georgia aalscholver op de Britse eilandengroepen South Georgia, South Sandwich en South Orkney en achtereenvolgens Heard, Crozet, Kerguelen en Macquarie aalscholver op de overeenkomstige Australische en Franse sub-Antarctische eilanden. De Nieuw-Zeelanders claimen aparte (onder)soorten voor hun sub-Antarctische eiland(groepen)en: Campbell Island, Auckland Islands en de Bounty Islands. Met 500 tot 600 individuen gelden deze laatste vogels als ’s werelds zeldzaamste aalscholver soort. Uiterlijk verschillen de (onder)soorten voornamelijk door variaties in het zwart-wit patroon, vooral op de wangen, bovenvleugels en rug.

De soort als één geheel wordt niet als bedreigd gezien, maar als verschillende ondersoorten als aparte soorten zouden worden erkend krijgen we een compleet andere situatie. Een wijdverbreid voorkomende vogelsoort wordt dan ineens opgesplitst in kleine, geïsoleerde populaties, waarvan het overleven veel gevoeliger is voor vervuiling door bijvoorbeeld een olieramp, voor klimaatverandering, voor geïntroduceerde roofdieren of voor natuurlijke calamiteiten als een zware storm, tsunami of vulkaanuitbarsting. De Heard Island kolonie bestaat uit 1000 broedparen, die op Macquarie Island uit slechts 760 paar.

Deze foto’s zijn genomen op het Antarctisch Schiereiland, de South Shetlands en op de Falkland eilanden.

Erwin Vermeulen is hoofdwerktuigkundige op een schip, fotograaf, vrijwilliger bij Sea Shepherd en woont samen met zijn vriendin Susan, een dove kat, een eenogige kat, een kat met één nier en een dove en blinde hond.

©PiepVandaag.nl