Vele landen hebben dolfijnenshows verboden, India volgde als laatste in 2013 met het verbieden van dolfijnen in gevangenschap. In Nederland is sinds 2015 een verbod ingesteld op circussen met wilde dieren. Op deze stap voorwaarts hebben we wel heel lang moeten wachten. Ook hiermee waren vele landen ons voor. De bewering dat Nederland een gidsland is, is dus wat de dierenrechten betreft, uit de lucht gegrepen. Er is helaas nog erg veel te doen. Om op te komen voor de rechten van dolfijnen was Ric O’Barry begin mei in Nederland en ik vergezelde hem gedurende zijn hele programma.

Dolfinaria
Op gesprek bij het Ministerie van Economische Zaken over het dolfinarium | Foto: Femke de Haas

Want het dolfinarium Harderwijk staat, zo lijkt het, boven de wet. Het wordt door de Nederlandse overheid als dierentuin aangemerkt en niet als circus. Een dierentuin heeft, in de Nederlandse wetgeving, een educatieve functie. Voldoet het dolfinarium daaraan?

Kunstjes
Dus de dieren in het dolfinarium doen die kunstjes, springen door hoepels en voeren onder oorverdovende showmuziek dwaze acts uit omdat al die bezoekende schoolklassen daarvan leren. Ric O’Barry heeft tijdens zijn bezoek heel duidelijk gemaakt dat het enige wat kinderen daarvan leren is dat je met dominant gedrag dieren aan je kunt onderwerpen. Deze dieren doen al die dwaasheid niet voor hun lol, maar echt alleen om dat dode visje te bemachtigen waarvan zij moeten overleven. Het dolfinarium is een circus en niets anders.

Dat dolfijnen in gevangenschap, in gechloreerd water, in betonnen bassins en onder die oorverdovende herrie triest lijden, was men ook even vergeten toen de wet de dolfijnen buitensloot.

Ik probeerde de achtergelegen redenen hiervoor te zoeken.

Is het omdat het dolfinarium zoveel geld opbrengt voor de Nederlandse economie? Sinds vorig jaar het park werd opgekocht door een Spaans amusementsbedrijf (jazeker: amusementsbedrijf; niks dierentuin!) blijft de winst niet in Nederland. Voor deze ondernemers is het aantrekkelijk dat in Harderwijk dolfijnen worden gefokt. Het is, zoals Ric O’Barry  het omschreef, een fokbedrijf voor dolfijnen die daarna doorverkocht worden aan andere amusementsparken.

Dolfinaria
Een warm welkom in Griekenland tijdens onze tour daar waar Ric
presentaties heeft gehouden en hard heeft gewerkt aan werelds eerste Dolphin Sanctuary Project | Foto: Femke de Haas

Dat het dolfinarium veel betekent voor de economie van Harderwijk zelf, is begrijpelijk vanwege de vele bezoekers en daardoor de grote omzet in horeca etc. Maar als het terrein en de bassins van het dolfinarium een bestemming zouden krijgen als groot – hele jaar door geopend -waterpark, of een park waar natuurfilms gedraaid worden en kinderen daadwerkelijk kunnen leren over dieren- en natuurbescherming, zou Harderwijk er wellicht nog wel wijzer van worden.

Tijdens de hoorzitting in de Tweede Kamer, op Wereld Oceanendag ( 8 juni 2016), vroeg VVD-kamerlid Rudmer Heerema hoe het Harderwijk dolfinarium zich, op wereldwijde schaal, verhoudt tot andere dolfinaria.

Ric O’Barry zegt het volgende erover:

“Ieder dolfinarium is een trieste plaats voor de dolfijnen, ook het dolfinarium Harderwijk. Maar het ergste is de situatie in Indonesië. Daar bestaat zelfs nog een rondreizend circus met dolfijnen. The Dolphin Project en JAAN werken er samen om aan deze smerige vertoning een einde te maken en de dolfijnen te bevrijden.”

Want een gechloreerd zwembad is een zwembad, muren zijn muren, hoe groot je het ook maakt. Bioloog Midas Dekker pleitte duidelijk tijdens het interview voor de televisieserie Rambam voor sluiting van het dolfinarium omdat dolfijnen de open zee nodig hebben om echt gelukkig te zijn en ‘dolfijnwaardig’ te kunnen leven. Deze intelligente dieren, die in vrijheid soms 80 km. per dag zwemmen,  zelf hun voedsel jagen en uitgerust zijn met een gevoelige sonarinstallatie, raken in een bassin afgestompt. Zij schakelen hun zintuigen, inclusief sonar uit, omdat de harde echo’s van alle kanten komen. Zoals een mens in een lege spiegelzaal op den duur knettergek wordt.

Sanctuary
Op 10 juni voerde het Leidsch Dagblad een peiling uit over de vraag of de dolfijnen van Harderwijk wel of niet naar een ‘sanctuary’ zouden moeten gaan, zoals voorgesteld door Ric O’Barry. Een ruime meerderheid van het publiek stemde voor overbrenging naar een sanctuary, waar zij, onder begeleiding, een nieuw leven kunnen beginnen.

Ric O’Barry heeft een plan om twee of drie dolfijnen van Harderwijk naar het ‘Dolphin Sanctuary Project’ te brengen, waar de dolfijnen in een enorme zeebaai een dolfijnwaardig bestaan kunnen hebben. De dolfijnen kunnen door het publiek ‘gevolgd’ worden met in het water geplaatste camera’s. Het team van Harderwijk, de vaste verzorgers van dolfijnen en onderzoekers zijn welkom om hier te komen waarnemen. Het publiek kan zo observeren en een mening vormen over waar ex-showdolfijnen nu eigenlijk het gelukkigste zijn: in Harderwijk of in het ‘sanctuary’. Na twee jaar zou er een stemming kunnen plaatsvinden of Harderwijk voorgoed zijn deuren zou moeten sluiten.

Twee jaar vind ik persoonlijk nog wel erg ver weg, Nederland loopt enorm achter als het deze kwestie blijft verwaarlozen.

Ik werk al meer dan twintig jaar aan de bescherming van wilde dieren. Ik ben er van overtuigd dat het gevangen houden van dolfijnen werkelijk een van de grofste vormen van dierenmisbruik is. Dolfijnen kunnen simpelweg niet gelukkig zijn in gevangenschap. Niet in een zwembad in Indonesië, niet in een zwembad in China, niet in een zwembad in Harderwijk.

You can fool some people all the time, you can fool all people some time, but you can’t fool all the people all the time.

Lets stop fooling people: Harderwijk clearly is a circus.

Femke den Haas is doktersassistente en medeoprichtster van stichting Jakarta Animal Aid Network (JAAN). JAAN heeft verschillende doorlopende projecten zoals het roofvogel-rehabilitatiecentrum, de opvang van ex-dansaapjes, verzorging van werkpaarden, een campagne voor de vrijheid van dolfijnen in samenwerking met Ric ‘O Barry en een plastic-recycle project.

©PiepVandaag.nl