In Duitsland zijn twee dierenactivisten voor de rechter gedaagd. Hun ‘misdaad’? Het naar buiten brengen van undercoverbeelden uit de varkensslachterij van Brand Qualitätsfleisch. Beelden die wederom pijnlijk duidelijk maken wat er achter gesloten deuren van slachterijen gebeurt: varkens ‘bedwelmd‘ in CO₂-gaskamers, een proces waarvan keer op keer is aangetoond dat het allesbehalve humaan is. Brand ontkent dat de beelden daar zijn gemaakt en eist schadevergoeding. De echte vraag blijft: wie beschermt de varkens?
Ongeveer 80 procent van alle varkens in Europa wordt eerst verdoofd met CO₂-gas voordat ze geslacht worden. De industrie noemt dit ‘diervriendelijk’ en ‘efficiënt’, maar talloze wetenschappelijke onderzoeken, undercoverbeelden én getuigenverslagen tonen een ander verhaal.
CO2-verdoving: angst en doodsstrijd
Bij CO₂-verdoving zakken varkens in een soort lift in een diepe kuil of kelder, met daarin een hoge concentratie CO₂. Zodra ze het gas inademen, ervaren ze een brandend gevoel in neus, keel en longen. De zuurstof verdwijnt, ze happen naar lucht, raken in paniek en vertonen sterke vluchtreacties. Pas na 30 tot 60 seconden raken ze het bewustzijn kwijt; een eeuwigheid voor iemand in doodsangst. Dierenarts Hans Nieuwendijk probeerde het zelf uit door hoge concentraties CO₂ in te ademen:
“Het geeft een branderig gevoel, alsof er een liter cola door je neus naar binnen wordt geperst.”
Volgens het Nederlandse Ongehoord-onderzoek De dood van een varken is dit moment van verdoving slechts een onderdeel van een lange lijdensweg in het slachtproces. Undercoverbeelden opgenomen in Westfort IJsselstein, tonen medewerkers, inclusief toezichthouders van de NVWA, die de varkens hardhandig de transportwagens uitmeppen en de wachthokken in slaan. Vervolgens worden ze op dezelfde manier naar de vergassingsinstallatie geslagen.
.
Karen’s blog: Mijn aangifte tegen slachthuis Westfort en de NVWA
.
Na de CO₂-kamer worden de dieren met een ketting rond de achterpoot opgetakeld. Via een railsysteem gaan de varkens naar de slachters om ‘ingestoken’ te worden, waarbij de halsslagaders worden doorgesneden. Dan bloeden ze uit tot de dood intreedt, waarna ze in een heet waterbad van 60 graden worden ondergedompeld om de haren los te weken.
Weer bij bewustzijn
De gangbare bedwelmingsmethoden kunnen niet garanderen dat dieren tijdens het volledige slachtproces bewusteloos blijven. CO₂-vergassing is een reversibele methode; het leidt niet direct tot de dood. Varkens kunnen daardoor weer bij bewustzijn komen, vooral als er storingen optreden aan de slachtlijn of als de CO₂-concentratie te laag is. Vaak is de installatie wel voorzien van een alarm, maar dit staat meestal ingesteld op het wettelijk minimum van 80 procent, terwijl hogere concentraties (90%) normaler zijn in Nederland. Ook overvolle gondels en slecht onderhoud kunnen leiden tot onvoldoende bedwelming.
.
De noodzaak van activisten
De undercoverbeelden uit Duitsland maken opnieuw zichtbaar wat men liever verborgen houdt. Hendrik Haßel was betrokken bij de totstandkoming van het beeldmateriaal:
“Wanneer woorden falen, zijn beelden nodig.”
Mede-dierenactivist Anna Schubert voegt toe:
“Het gaat hier niet alleen om dierenwelzijn, maar ook om de vraag of de samenleving degenen die wreedheid aan het licht brengen, straft.”
Activisten riskeren zware straffen, terwijl varkens dagelijks in angst en pijn sterven. In plaats van het leed aan te pakken, wordt de boodschapper aangeklaagd en vervolgd. Bekijk hieronder de beelden die de activisten maakten. Ze kunnen als schokkend ervaren worden:
.
Dit bericht op Instagram bekijken
Dit bericht op Instagram bekijken
.
De beelden uit Duitsland staan niet op zichzelf. Dierenactivisten en organisaties in heel Europa en daarbuiten leggen al jaren het verborgen lijden vast. Zo filmde Joey Carbstrong onlangs undercover in Engeland en bracht hij dezelfde extreme paniekreacties bij varkens in CO₂-kamers in beeld in de film Pignorant. Ook maakte hij opnames van kippen tijdens CO₂-verdoving, met evenveel doodsangst, paniek en pijn.
.
.
De Franse organisatie L214 publiceerde al in 2017 schokkende beelden uit een slachterij. De Duitse groep SOKO Tierschutz volgde in 2021. In het Australische Melbourne brachten activisten van Animal Liberation in 2023 aangrijpende beelden naar buiten over de CO₂-vergassing van varkens.
.
Dramatische wreedheid bij verdoven varkens in Duitse slachthuizen
‘Niet bij ons!’
Een opvallend patroon, slachterijen reageren vaak hetzelfde op onthullende undercoverbeelden:
“Deze beelden zijn niet bij ons opgenomen.”
Daarmee verraden ze impliciet dat ze precies weten hoe schokkend en onacceptabel het publiek deze praktijken vindt. In plaats van verantwoordelijkheid te nemen en transparantie te bieden, kiezen bedrijven voor ontkenning en juridische intimidatie.
De Duitse activisten die nu vervolgd worden, staan hierin niet alleen. Wereldwijd worden klokkenluiders en undercoveronderzoekers aangeklaagd, terwijl zij juist het geweld en de misstanden zichtbaar maken die anders voor altijd achter gesloten deuren zouden blijven. Door activisten te criminaliseren en beelden te verbieden, beschermen de bedrijven zichzelf en blijft het dier achter als het echte slachtoffer.
Varkens in Nood
In Nederland pleit Stichting Varkens in Nood al jaren voor een verbod op CO₂-verdoving. De stichting publiceerde in 2017 een uitgebreid rapport met de conclusie dat varkens bij deze methode hevige pijn en extreme angst ervaren. Het rapport komt overeen met andere onderzoeken en beschrijft hoe varkens bij contact met CO₂ direct een ondraaglijke benauwdheid voelen, vergelijkbaar met het verdrinken of stikken, terwijl ze nog volledig bij bewustzijn zijn. Ze raken in paniek, proberen te vluchten en gillen het uit, totdat ze uiteindelijk hun bewustzijn verliezen.
Varkens in Nood stelt dat de sector jarenlang bewust wegkijkt van deze feiten, ondanks dat zowel de wetenschap als eigen praktijkervaringen aantonen hoe ernstig het lijden is. Volgens de stichting is het onbegrijpelijk dat deze methode in Nederland, dat zegt voorop te lopen in dierenwelzijn, nog altijd de standaard is.
.
Wetsvoorstel PvdD
De Partij voor de Dieren (PvdD) presenteerde onlangs een breed wetsvoorstel om onnodig en ernstig lijden van dieren bij de slacht te beperken. Een belangrijk onderdeel daarvan is het verbod op CO₂-verdoving bij varkens. De partij stelt dat CO₂-bedwelming leidt tot onacceptabel dierenleed. Fractievoorzitter Esther Ouwehand:
“De Partij voor de Dieren zal er altijd op wijzen dat diervriendelijke slacht niet bestaat. Maar zolang er nog geslacht wordt, moet het onnodig en ernstig lijden ten minste worden voorkomen.”
Hoewel de Tweede Kamer al tien jaar wil stoppen met CO₂-verdoving, weigerden opeenvolgende kabinetten deze wens uit te voeren. Met dit wetsvoorstel wil de PvdD dit verbod eindelijk wettelijk vastleggen. Omdat CO₂-verdoving volgens Europese regels nog is toegestaan, moet Nederland hiervoor toestemming vragen aan de Europese Commissie. Ouwehand:
“Het is een fundamentele taak van de overheid om het lijden van dieren bij de slacht zoveel mogelijk te beperken. Nu gebeurt dat volstrekt onvoldoende.”
.
De pijn is bewezen
Wetenschappelijke studies, waaronder het EFSA-rapport van 2020, tonen onmiskenbaar aan dat varkens tot wel 60 seconden tijdens het inademen van CO₂ nog volledig bij bewustzijn kunnen zijn. In die tijd ervaren ze allemaal ademnood, pijn en blinde paniek zodra ze beseffen dat ze niet kunnen ontsnappen. Volgens EFSA leidt CO₂-verdoving tot een ‘toestand van extreme stress en lijden voordat ze uiteindelijk het bewustzijn verliezen’. De commissie spreekt van ‘zeer ernstige welzijnsproblemen’ die inherent zijn aan deze methode.
Het rapport geeft tevens aan dat varkens tijdens de blootstelling aan CO₂ reflexmatig en krampachtig kunnen bewegen en spartelen. Dat is niet alleen een teken van paniek, maar ook van het vechten tegen verstikking; ze leveren een doodsstrijd. Het document stelt expliciet dat deze methode:
“…niet in overeenstemming is met de basisprincipes van dierenwelzijn.”
Alternatieve methoden moeten dringend worden ontwikkeld en toegepast, zo luidt het advies. Toch blijft CO₂-verdoving de standaard, omdat deze methode voor de sector logistiek en economisch het meest ‘praktisch’ is. De wetenschap is echter duidelijk en de beelden liegen niet: het lijden is realiteit en volstrekt onacceptabel.
.
Verdoving CO2 gas: een verschrikkelijke gewaarwording (video)
Wie klaagt wie aan?
In plaats van dat bedrijven zich moeten verantwoorden voor dit extreme dierenleed, worden klokkenluiders en dierenactivisten aangeklaagd. Het is een omgekeerde wereld maar een bekend patroon: wie geweld aankaart, wordt zelf vervolgd. Anna Schubert:
“De slachtsector gebruikt rechtszaken als intimidatiemiddel. Ze willen de waarheid uitwissen, zodat de consument rustig kan blijven slapen.”
Karen Soeters van House of Animals herkent de handelswijze tegen de Duitse dierenactivisten, want ook uitspraken van rechters in Nederlandse dierenwelzijnskwesties hebben zelden meteen effect:
“Vaak gebruikt men het recht om zaken jaren op te houden, bijvoorbeeld door meteen in hoger beroep te gaan. Wat een rechter eerder geëist heeft is dan ‘lopende het hoger beroep’ meteen weer opgeschort. In de tussentijd gaat het dierenleed gewoon door en voelen de daders zich onaantastbaar. Ik denk altijd maar: wat als het een kind betrof, of iemands geliefde huisdier?”
De morele vraag is simpel: vinden we het acceptabel dat varkens en andere dieren tijdens hun laatste minuten, of zelfs uren als je het transport meerekent, in doodsangst verkeren? Zolang de maatschappij wegkijkt, blijven dieren letterlijk stikken in dit systeem.
Bronnen (A-Z):
- Animal Liberation Victoria
- ESFA
- Farm Transparency Project
- Ongehoord
- Partij voor de Dieren
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen
Ik heb een paar jaar geleden op jullie site een video gezien waarin varkens naar binnen werden gedreven (en geslagen) het slachthuis in en daarin werd ook de bedwelming getoond. Het staat op mijn netvlies gebrand. Nu nog als ik eraan denk, wat regelmatig gebeurd als ik de vele vrachtwagens op de weg zie, schieten de tranen in mijn ogen. Ik blijf het onbegrijpelijk vinden hoe we dit als mens blijven doen!!