Op 5 november 2012 jongstleden was op PiepVandaag.nl te lezen dat het door het Britse DEFRA (Department for the Environment, Food and Rural Affairs) geplande doden van dassen is uitgesteld tot aanstaande zomer. 

Das - dassen

Het doden (dat gaat gebeuren door afschot) zou moeten plaatsvinden omdat dassen drager kunnen zijn van de besmettelijke rundertuberculose-bacterie (Mycobacterium bovis). Deze bacterie kan via hoesten (lucht) op rundvee, maar eigenlijk op alle warmbloedige gewervelde dieren en dus ook op de mens, overgaan. In Groot-Brittannië is ongeveer 2,5% van de veestapel met rundertuberculose besmet.

Deze dieren worden uit voorzorg buiten de voedselketen gehouden. In Nederland was in 1951 nog 31% van de veebedrijven besmet; in 1994 verklaarde de EU Nederland vrij van rundertuberculose. Dit kwam door een succesvol uitroeiingsprogramma. Op de website van de Dassenwerkgroep Brabant wordt uitgebreid ingegaan op de relatie tussen dassen en rundertuberculose; volgens deze werkgroep is in Groot-Brittannië niet aangetoond dat de bacterie van de dassen op het vee overgaat: de gevonden besmette dassen kunnen ook door grazend vee besmet geraakt zijn, dus juist omgekeerd. Voor dit laatste schijnen sterke aanwijzingen te zijn.

Momenteel is het vaccineren van rundvee nog verboden, omdat het niet mogelijk is om onderscheid te maken tussen gevaccineerde en besmette dieren. Dit probleem lijkt onlangs opgelost te zijn door onderzoekers in Surrey.

De Britse RSPCA (Royal Society for the Prevention of Cruelty to Animals) pleit sterk voor vaccinatie van de dassen. Volgens informatie op de website van de Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit bestaat er alleen nog maar een vaccin voor mensen, dat slecht op dieren werkt. Injectie met het vaccin is wel mogelijk, maar daarvoor moeten de dassen eerst worden gevangen, een tijdrovend werk. Desalniettemin is men in Wales met een groot dassenvaccinatieprogramma begonnen dat volgens de RSPCA Cymru (Wales) succesvol lijkt te zijn. RSPCA Cymru doet een dringend beroep op DEFRA om ook in de rest van Groot-Brittannië te gaan vaccineren, om het wrede doden van de dassen te voorkomen.

dr Brian May - dassen
dr Brian May | Foto: Wikimedia Commons

Inmiddels is er veel steun voor de dassen gekomen. Behalve dat de Britse bevolking massaal in opstand is gekomen tegen de voorgenomen executies, heeft ook dr. Brian May, gitarist van Queen en oprichter van Team Badger, van zich doen spreken door in de buurt van Wareham (Dorset) een stuk land van een kleine 50 hectare te kopen en dat te bestemmen als “ecologisch toevluchtsoord voor wild”.

De boeren zijn razend. Het stuk land ligt midden in een groot gebied waar hun vee graast en ze zijn als de dood dat dit met besmette dassen in contact gaat komen.

Peter Kendall, voorzitter van de National Farmers Union (= LTO Groot-Brittanië): “Dit is ontzettend frustrerend. Hier heb je een rijke stinkerd die land opkoopt in een gebied waar boeren hun broodwinning aan het kwijtraken zijn. Wat mij betreft hoeven de boeren zich niets van zo’n popster aan te trekken. Boeren zijn serieus bezig om een ernstig probleem op te lossen en zullen zich niet door zo iemand in de luren laten leggen.”

De argumentatie van Brian May is helder:

“De bloederige regeringscampagne om deze zomer duizenden dassen te doden kan de verspreiding van rundertuberculose niet voorkomen en zal bovendien de boeren tot publieksvijand nr. 1 maken. We moeten gaan vaccineren en het benodigde geld, ongeveer ₤75 miljoen, moet uit het publiek komen. We hebben een gezonde dassenpopulatie nodig en we hebben nu een nieuw initiatief om de dassen te vaccineren, zodat ze gezond worden en geen rundertuberculose kunnen veroorzaken. Het doden van de dassen gaat de problemen alleen maar groter maken omdat de opgejaagde dieren naar nog niet geïnfecteerde gebieden zullen vluchten. Vaccineren is veel beter, omdat dassen honkvast zijn met ingewikkelde familieverhoudingen. Alle wetenschappelijke onderzoeken geven aan dat het doden de problemen niet oplost, maar ze zelfs vergroot. Dassen zijn niet de oorzaak van de problemen: het is omgekeerd; de dassen zijn door het rundvee geïnfecteerd geraakt. Als je een gezonde dassenstand hebt dan heb je dus ook gezond vee en dan krijg je nooit infecties.”

Adam Quinney, vice-voorzitter van NFU, zei echter dat vaccineren niet alleen weinig effectief is, maar ook extreem duur: “Als je een vaccinatieprogramma vijf jaar wilt volhouden dan gaat dat per das zo’n ₤5000 kosten. Als we ze doden maar ₤25. Vaccinatie is prima in gebieden waar nog geen rundertuberculose is, en de boeren zijn er ook voorstander van om op die manier de verdere verspreiding te voorkomen. Maar in gebieden waar zo’n 20% van de dieren besmet is, is ze doden een veel snellere manier om van de ziekte af te komen. Er is geen bewijs voor dat vaccinatie waar dan ook effectief is gebleken om het percentage geïnfecteerd vee te verlagen. Maar er is wel degelijk bewijs voor dat het doden van dassen het percentage verlaagt.”

John Redman is een boer uit Somerset, die recentelijk twaalf van zijn koeien heeft moeten afmaken vanwege rundertuberculose, meent dat vaccinatie niet zal kunnen voorkomen dat dassen het vee opnieuw gaan infecteren. Hij is tegen massaal doden, maar voorstander van het doden van besmette dassen. Volgens hem komt de verspreiding van de ziekte door de snelle groei van de dassenpopulatie.

“Ik ben echt kwaad. Die dassenlui hebben geen idee. Ze hebben geen idee hoeveel stress rundertuberculose bij ons veroorzaakt.” 

Een woordvoerder van PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) zegt echter:

“Iedereen met een klein beetje gezond verstand zal een vaccinatieprogramma tegen een dodelijke ziekte ondersteunen; tegelijkertijd is de echte en meest humane oplossing het aanpakken van het probleem bij de wortels en dat is het schrappen van zuivel en vlees uit ons dieet.”

©PiepVandaag.nl Jeanco Lapierre Armande