De dierziekte blauwtong is bezig met een snelle opmars. Er klinken inmiddels dringende adviezen om koeien, hun jongvee, geiten en schapen zo veel mogelijk binnen te houden, zodat ze niet gestoken worden door de knut, het mugje dat de virusziekte verspreidt. Blauwtong is een ziekte waar herkauwers gevoelig voor zijn.

Schapen worden massaal slachtoffer van blauwtong, verspreid door de knut | Foto: publiek domein

Hou een mugje maar eens buiten wanneer alle dieren binnen zitten. Alleen al daarom is het bijna onmogelijk om blauwtong tegen te gaan. Het is een kwestie van hopen dat het virus niet toeslaat, maar op ruim 300 bedrijven was dat vorige week al het geval. Met name in het midden van het land slaan besmette knutten toe, waarbij het begon bij schapen en inmiddels ook runderen het slachtoffer worden. In het wild vormt blauwtong een risico voor herten, maar ook kamelen en giraffen in bijvoorbeeld dierentuinen zijn er gevoelig voor.

blauwtong
Blauwtongvirus | Foto: publiek domein CC0

Knutten vormen een familie van tweevleugelige, stekende mugjes, die hooguit 1 tot 4 millimeter klein zijn. Ze gedijen bij vocht en temperaturen tussen de 15 en 20 graden; het weer waar we op dit moment mee te maken hebben. Dierenarts Liza Dekker waarschuwt tegenover Nieuwe Oogst:

“Ik wil een dringend advies geven aan alle boeren om nu de koeien naar binnen te halen. Ik doe deze oproep vooral aan boeren in gebieden waar blauwtong nu nog niet speelt. Je moet echt voorkomen dat je vee wordt geprikt door de knut, het vliegje dat de ziekte verspreidt.”

Niet afgemaakt

Het is niet zoals bij vogelgriep dat een kudde schapen of stal vol koeien uit voorzorg ‘geruimd’ wordt. Het virus springt niet over van dier op dier, noch is het schadelijk voor de mens. Blauwtong is geen zoönose, maar de ziekte kan ik korte tijd veel slachtoffers maken. Onder schapen zou één op de tien dieren het niet overleven, maar aantallen kunnen hoger liggen. Volgens LTO Nederland is er inmiddels sprake van een ‘zorgelijke situatie’. De land- en tuinbouworganisatie pleit voor vaccinatie tegen het blauwtongvirus. Dit vond eerder plaats na de laatste uitbraak in 2008, waarna de ziekte weer verdween.

Ziekte van Weil bij runderen steekt de kop op
Vee kan ’s nachts het beste binnengehaald worden, zo luidt het advies | Foto: publiek domein

Blauwtong

De ziekte is vernoemd naar een van de symptomen, namelijk de blauwe tong die dieren kunnen krijgen. Die wordt veroorzaakt door cyanose (blauwzucht) in de bloedvaten onder het huidoppervlak. Naast schapen kunnen ook rundvee, geiten, dromedarissen, buffels en wilde herkauwers besmet worden met het blauwtongvirus (Wikipedia). Het virus gaat via de steek van een knut naar het dier, waarna een onbesmette knut het virus weer kan oppikken en verder verspreiden.

Begin september meldde minister Adema in een brief aan de Tweede Kamer dat bij 4 bedrijven een besmetting was aangetoond. Nederland had sinds 2012 een speciale blauwtong-vrij status. Er geldt een Europese meldplicht bij verschijnselen van de ziekte. Besmette dieren, hun sperma, eicellen en embryo’s mogen tijdelijk niet vervoerd worden, tenzij dieren geslacht worden. Handel naar andere Europese lidstaten is aan beperkingen onderhevig.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl BVR