Het koraal van het Great Barrier Reef verhongert. De Verenigde Naties hebben een onderzoeksteam op een 10-daagse missie gestuurd om de huidige staat van deze riffen te evalueren. Zelfs de gezondste koraalriffen in de omgeving zijn aan het verbleken, concluderen de wetenschappers. Een zone van 1200 kilometer is aangetast. Om deze reden investeert Australië ruim 42 miljoen euro voor de bescherming van dit onderwater natuurgebied.

Australië investeert tegen verhongering Great Barrier Reef
Australië investeert tegen verhongering Great Barrier Reef | Foto: publiek domein

Het Great Barrier Reef, of Groot Barriërerif (GBR), is het grootste koraalrif ter wereld en staat daarom op de Unesco werelderfgoedlijst. Het gebied ligt aan de noordoostkust van Australië en bestaat uit individuele riffen met wel 360 verschillende soorten harde koralen en een rijke biodiversiteit. Het vormt de habitat van onder andere de zeekoe en de grote groene schildpad, die beiden met uitsterven worden bedreigd. De Verenigde Naties heeft een onderzoeksteam op een 10-daagse excursie gestuurd naar de John Brewer Reef om de huidige staat van het rif te evalueren. De resultaten waren schokkend.

Stervend koraal
Stervend koraal | Foto: J. Roff/Wikipedia

Koraalriffen

Koralen zijn bloemdieren met een uitwendig kalkskelet. Ze leven in symbiose met zoöxanthellen, een algensoort die hen voorziet van voedsel. Deze piepkleine plantjes groeien binnenin de tentakels van de poliepen en maken via fotosynthese voedsel dat zij gedeeltelijk afstaan aan de koraal. In ruil daarvoor ontvangen zij van de poliep koolstof. De poliepen vormen samen een kleurrijk koraalrif, dankzij de algen die het de felle tinten geeft. Zo lang het symbiotisch evenwicht niet wordt verstoord, verkeert het rif in een gezonde toestand.

Australië investeert tegen verhongering Great Barrier Reef
Gezond koraal | Foto: publiek domein

Verschillende factoren zorgen echter voor verstoring; meestal veroorzaakt door de mens. Temperatuurstijging, eutrofiëring, oceaanverzuring, watervervuiling en visserij verergeren het leefklimaat van de koralen. De kleurrijke algen verdwijnen uit de koralen en deze blijven wit gekleurd achter; soms met een kleurvertoning door fluorescerend pigment, in een laatste poging tot overleven.
.

Minder dan de helft over van het Great Barrier Reef

Temperatuurstijging

De opwarming van de aarde brengt nu al grote schade aan het Great Barrier Reef. De koude waterstroom La Niña bleek dit jaar het gebied niet genoeg af te koelen om de verspreiding van koraalverbleking te voorkomen. Het VN-onderzoeksteam vreest voor nog ernstigere resultaten wanneer de warmtestroom El Niño arriveert. Zoöxanthellen kunnen zich namelijk niet goed standhouden in hoge temperaturen. Mogelijk omdat het fotosysteem waarmee planten zonlicht omzetten in voedsel wordt aangetast door de hitte. Als gevolg van de opwarming van het oceaanwater stoten de koralen de algen uit en verhongeren. Koraal kan zich herstellen indien de temperatuur tijdig daalt.

Daarnaast zal een warmer klimaat niet alleen de oceaanstromingen beïnvloeden, maar ook het zoutgehalte veranderen. De ijskappen smelten en het zoete water zal zich mengen met het zoute oceaanwater.

Australië investeert tegen verhongering Great Barrier Reef
Great Barrier Reef bij Queensland | Foto: publiek domein

Eutrofiëring

Algen voeden zich met stikstof en zwavel, nutriënten die in grote hoeveelheden in kunstmest voorkomen. Na regenval vloeien deze stoffen uit onze landbouwgronden naar rivieren en komen op deze manier in zee terecht. Deze extra golf aan voedingsstoffen zorgen voor een sterke algenbloei. De onderwaterbossen zijn dan van zo´n grote omvang, dat de vissen in het gebied het voedselaanbod niet kunnen handhaven. Het oceaanwater wordt hierdoor troebel en houdt het zonlicht tegen. Zonder lichtenergie kunnen de zoöxanthellen die in koralen leven geen voedsel maken.

De algen worden dan uitgestoten en geconsumeerd door plankton en bacteriën. Deze laatste groep gebruikt daarbij zuurstof dat in het water zit. Na een sterke algenbloei, wordt er dus ook een buitengewone hoeveelheid zuurstof onttrokken aan het oceaanwater. Hierdoor ontstaan er zogenaamde dode zones. In deze gebieden sterft het oceaanleven, waaronder de koralen.
.

Great Barrier Reef in gevaar volgens Unesco

Oceaanverzuring

Koralen en andere oceaandieren met kalkskeletjes lopen ook gevaar door de verzuring van het water. Calcium lost op in zuur. De grote hoeveelheid CO2-uitstoot afkomstig van onze industrieën komt uiteindelijk via de atmosfeer in zee terecht. De koolstofdioxide reageert met het oceaanwater en maakt het zuur. Kalkskeletjes en riffen verzwakken dan en het metabolisme van andere organismen raakt in de war, waardoor zij de voor hun essentiële nutriënten als stikstof en ijzer slecht kunnen opnemen.
.

Verzuring slaat toe in de oceanen

Watervervuiling en visserij

Koraalriffen hebben het zwaar te verduren wat betreft verwoesting en zeevervuiling. Olielekken afkomstig van raffinaderijen, zeevaart of pijpleidingen in zee, vernietigen het mariene leven. Sleepnetten uit de visserij of koraalmijnbouw (voor cementproductie) schaven het bodemleven totaal kapot. We doen er nog een schepje bovenop door het bodemleven flink te vergiftigen en te verstrengelen met de enorme hoeveelheid plastic van onze dagelijkse wegwerpproducten die uiteindelijk in zee terechtkomen.
.

Bacteriën in plastic soep dodelijk voor koraal

Australië investeert in bescherming koraalrif

Naar aanleiding van de resultaten van de excursie van het VN-onderzoeksteam, heeft de regering van Australië aangegeven 42 miljoen euro te investeren in meer wetenschappelijk onderzoek om de verbleking in het gebied te bestrijden. Vorig jaar wees het werelderfgoedcomité het wetenschappelijk advies van UNESCO om het GBR de status ´in gevaar´ te geven, nog af. Er blijkt nu meer besef te zijn van het belang van het behoud van de koraalriffen. Niet alleen voor het mariene leven, maar ook ter bescherming van de kust, en op die manier de gevolgen van overstromingen, orkanen, en cyclonen zo veel mogelijk in te perken.

Bronnen:

Acropora-koralen sleutel tot herstel Great Barrier Reef

#GNvdD: Zeldzame waarneming dekenoctopus in Great Barrier Reef

©AnimalsToday.nl Jennie Cools