Unesco wil het Great Barrier Reef op een speciale lijst zetten voor bedreigd werelderfgoed. Volgens de organisatie wordt het gebied bedreigd door de gevolgen van de opwarming van de aarde. Australië verzet zich tegen dit advies en zet allerlei lobbymiddelen in om te voorkomen dat hun iconische erfgoed op de lijst komt.  

Australië snorkelt
Australië snorkelt met diplomaten om bedreigde status Great Barrier Reef te voorkomen | Foto: Tom Fisk/Pexels

Snorkelen

Sinds 2014 lobbyt het land intensief om te voorkomen dat het Great Barrier Reef als bedreigd wordt bestempeld. Het komt dan bij 53 andere locaties die bijvoorbeeld door vervuiling of oorlog bedreigd zijn. Dit iconische werelderfgoed zou het eerste zijn dat als gevolg van klimaatverandering op de lijst terechtkomt. In 2015 bleek deze lobby effectief en werd het rif niet op de lijst geplaatst. Het land kreeg vijf jaar om verdere afzwakking van het gebied tegen te gaan. Vijf jaar later is de situatie verergerd. Het vooruitzicht van het Great Barrier Reef is door de Australische toezichthouder in 2019 van ‘slecht’ naar ‘zeer slecht’ gegaan.

Nu staat het rif weer op de agenda van de VN-organisatie. Volgens het rapport van de VN-organisatie is het huidige plan van de Australische regering veel te mager en moeten er snellere en betere plannen komen om klimaatverandering tegen te gaan. Om te voorkomen dat het advies wordt aangenomen zijn ambassadeurs uit onder andere de EU zijn uitgenodigd om te komen snorkelen. Australië hoopt dat de diplomaten dan zien hoe goed het land zorgt voor het koraalrif.

Partijdig

Australië beschuldigt de VN-organisatie van partijdigheid omdat China momenteel de voorzitter is van Unesco. De internationale relaties tussen deze twee landen zijn gespannen en volgens de Australische regering is het geen toeval dat de organisatie nu ineens veel meer aandacht schenkt aan het Australische natuurgebied. De minister van milieu Sussan Ley noemt het onbegrijpelijk dat alleen het Australische gebied aandacht krijgt.

Maatregelen

De bedreigde status zal betekenen dat Australië meer maatregelen moet nemen om het rif te beschermen, zoals het beperken van het aantal toeristen. Het Great Barrier Reef is een belangrijke toeristische trekpleister en veel bedrijven zijn ervan afhankelijk. Daarnaast is de regering bang dat de status toeristen zal afschrikken, wat verdere economische gevolgen kan hebben. Verder roept de Unesco het land op de klimaatdoelen bij te stellen. Dat de huidige regering niet staat te juichen om meer te doen aan klimaatverandering, is niet verbazingwekkend. De klimaatdoelen behoren tot een van de minst ambitieuze ter wereld. Volgens de Australian Marine Conservation Society (AMCS) zorgt het huidige klimaatbeleid van Australië voor een opwarming 2,5 à 3,0 graden. Dit ligt ver boven de grens van 1,5 graad die bij de Parijs Akkoorden is vastgesteld. Ook stelt de organisatie dat bij een toename van 2,5 graden het Great Barrier Reef volledig verwoest is. Sinds 2015 zijn de klimaatdoelen niet aangepast en het land heeft geen enkel doel om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn. Ook moet het land de klimaatraad emissies met 75 procent terugbrengen in 2030 om in 2035 klimaatneutraal te zijn. De magere doelen van de regering zijn om de emissies te verminderen met 26 tot 28 procent.

“De lijst zorgt niet voor minder toerisme, maar is echt een oproep tot actie,” zei dr. Mechtild Rössler, directeur van de World Heritage Centre, de organisatie die moet beslissen over het lot van het natuurgebied.

“De wereld moet weten dat het gebied bedreigd wordt en dat we allemaal de plicht hebben het te behouden voor de toekomstige generaties.”

Ondersteuning

Wetenschappers zijn het erover eens: de grootste dreiging voor het koraalrif is de opwarming van de aarde. In 2015, 2016 en 2020 vonden er drie massale koraalverblekingen plaats. Inmiddels is twee derde van het rif verbleekt. Met de stempel ‘bedreigd gebied’ zal er meer geld vrijkomen om het rif te beschermen. Veel organisaties en gerenommeerde wetenschappers juichen het besluit van daarom Unesco toe. Tien Australische milieuorganisaties ondertekenden een brief waarin ze Unesco uit naam van vier miljoen Australiërs opriepen om het rif op de lijst te krijgen. In juni stuurden verschillende Australische wetenschappers een open brief waarin ze het besluit van Unesco ondersteunen.

“Om het rif te beschermen moet er effectieve wereldwijde actie komen om de CO2-uitstoot te beperken. Maar Australië heeft tot nu toe nog niet zijn steentje bijgedragen aan deze wereldwijde inspanning”, staat in de brief van de wetenschappers.

“Het rif is een van de mooiste, meest diverse en kostbaarste plekken op aarde. We steunen Unesco’s inspanningen om de toekomst van dit icoon te garanderen.”

Onvoldoende

Volgens de Australische autoriteiten gaat het erg slecht met het koraal en is er sprake van verlies van leefgebied van zeeleven. Vervuiling van de landbouw, illegale visserij en toerisme verergeren de situatie in het gebied. De verbetering van de kwaliteit van het water – waarop de regering zich heeft ingezet – blijkt onvoldoende. Veel van de doelen zijn ook niet behaald. Het rapport waarschuwt dat urgente nationale en internationale actie het enige is wat de situatie in het rif kan verbeteren.

Unesco

Unesco krijgt advies van de International Union for the Consevation of Nature, voordat het overgaat op individuele gevallen. Drie weken geleden publiceerde de organisatie dus dit advies. Australië wordt bovendien gevraagd meer te doen tegen klimaatverandering. De Werelderfgoedcommissie besluit de komende weken of ze het accepteren.

Wake-up call

Een plek op de lijst is vooral een wake-up call voor leiders om in actie te komen. Anders zou het gebied zelfs van de Werelderfgoed lijst gehaald kunnen worden. Komende vrijdag wordt over de bedreigde status besloten op een virtuele Unesco-bijeenkomst. EU Milieu Commissaris Virginijus Sinkevičius roept Australië op om de Leaders’ Pledge for Nature te ondertekenen voor een groen herstel na de coronapandemie. In een tweet zegt hij:

“Het Great Barrier Reef en zijn kostbare ecosystemen worden bedreigd. Om het te beschermen hebben we snel actie nodig.”

Maar met de recent aangenomen vicepremier Barnaby Joyce – een klimaatscepticus – ziet de toekomst er somber uit. Hij behoort namelijk tot The Nationals, de partij die vooral kiezers heeft die afhankelijk zijn van de fossiele brandstofindustrie.

Bronnen:

© AnimalsToday.nl Sophie Jongma