Het is algemeen bekend dat dieren pijn voelen en lijden tijdens de slacht. Deze erkenning wordt echter zelden gegeven aan vissen, terwijl nieuw onderzoek uitwijst dat zij langdurige en intense pijn ervaren tijdens dit gruwelijke proces.
Onderzoekers bevestigden dat vissen intense pijn kunnen ervaren wanneer ze worden onderworpen aan een veelgebruikte slachtmethode die bekend staat als “luchtverstikking”.
Instense pijn
Het Welfare Footprint Institute ontdekte dat de gemiddelde regenboogforel tussen de 1,9 en 21,7 minuten matige tot ondraaglijke pijn ervaart wanneer hij op ijs wordt verstikt. Wanneer vissen met netten of haken uit het water worden gehaald en in de lucht worden achtergelaten om te sterven, ondergaan ze een langzame, stressvolle achteruitgang die wordt gekenmerkt door hectisch hijgen terwijl het zuurstofgehalte daalt en kooldioxide zich ophoopt, aldus de studie.
Wetenschappers schatten dat vissen tot 25 minuten in deze paniekerige, pijnlijke toestand kunnen verkeren voordat ze het bewustzijn verliezen. De eerste 10 minuten kunnen gepaard gaan met intense pijn die onderzoekers categoriseren als ondraaglijk.
Sommige vissen levend verwerkt
Jaarlijks worden wereldwijd tot 2,2 biljoen wilde vissen gevangen. Hiervan wordt ongeveer de helft vermalen tot voer voor andere gekweekte dieren. Naar schatting worden 171 miljard vissen gekweekt voor de slacht.
Ondanks het leed dat het veroorzaakt, blijft verstikking door lucht de meest gebruikelijke slachtmethode voor vissen. Sommige vissen worden gedood door ze te koelen in ijs of een ijsslurry, methoden die vaak als humaner worden beschouwd. Maar volgens onderzoekers kunnen deze alternatieven de tijd die de vissen nodig hebben om het bewustzijn te verliezen alleen maar verlengen, waardoor hun lijden wordt verlengd in plaats van verlicht.
Alternatieve slachtmethoden voor verstikking door lucht zijn onder meer vergassing met kooldioxide of het doorsnijden van de kieuwen zonder verdoving. Sommige vissen worden verwerkt terwijl ze nog leven en bij bewustzijn zijn.
Oproep gaat niet ver genoeg
In het licht van deze recente studie roepen de onderzoekers op tot een verbod op verstikking door lucht. En ook tot de invoering van verdovingsmethoden in de hele visserij-industrie.
“Pijn en leed als gevolg van verstikking bij vissen kunnen mogelijk worden verminderd door verdovingsmethoden die een snel bewustzijnsverlies veroorzaken”, schreven ze in hun studie.
“Om verdoving als humaan en effectief te kunnen beschouwen, moet de behandeling vóór het slachten tot een minimum worden beperkt en moet het dier onmiddellijk na de verdoving bewusteloos raken, een toestand die moet aanhouden tot de dood.”
Dierenactivisten vinden echter dat dit niet voldoende is om vissen tegen pijn en lijden te beschermen. “In 2025 verschuift de wetenschappelijke consensus over dieren, en daarmee ook onze morele verplichtingen”, aldus Elizabeth Novogratz, oprichter en voorzitter van Species Unite:
“Deze nieuwste studie draagt bij aan het uitgebreide bewijsmateriaal dat aantoont dat vissen pijn kunnen voelen en lijden, door stressgedrag te vertonen wanneer ze gewond zijn, schadelijke prikkels waar te nemen en nerveuze en fysiologische reacties te vertonen die overeenkomen met pijn. Om het lijden van vissen op de juiste manier uit te bannen en de slachting van triljoenen wezens met gevoel te voorkomen, moeten we overstappen op een plantaardig voedselsysteem.”
Complexe pijnreacties bij vissen
Onderzoek heeft aangetoond dat veel niet-menselijke dieren niet alleen beschikken over de neurologische structuren die nodig zijn om pijn te verwerken, maar ook over het vermogen om emotioneel te lijden, angst te voelen en zelfs empathie te tonen. Van varkens is aangetoond dat ze tekenen van emotionele besmetting vertonen en met angst reageren op het gekrijs van hun soortgenoten. Kippen kunnen pijn anticiperen en vertonen vermijdingsgedrag. Zoals blijkt uit deze studie, vertonen vissen complexe pijnreacties en leergedrag. Daarnaast kunnen koppotigen zoals octopussen zowel fysieke als psychologische stress ervaren.
Maar ondanks het toenemende wetenschappelijke bewijs blijven de wettelijke bescherming en rechten voor dieren beperkt. In veel landen zijn gekweekte vissen uitgesloten van humane slachtvoorschriften. Dat is bijzonder alarmerend in het licht van deze recente studie. Miljarden kippen worden gehouden in gruwelijke omstandigheden waar basiswelzijn wordt genegeerd. En talloze dieren die worden gebruikt in laboratoriumexperimenten worden nog steeds onderworpen aan pijnlijke procedures.
“Nu de wetenschap de mythe ontkracht dat dieren geen pijn lijden, is de vraag niet langer of ze pijn voelen, maar of we bereid zijn om op basis van die kennis actie te ondernemen”, aldus Novogratz.
“Met dagelijks tot 6,5 miljard dieren die voor voedsel worden gedood, is het antwoord tot nu toe een volmondig ‘nee’.”
Bron:
- Species Unite
- Lees ook op Animals Today:
©AnimalsToday.nl Kasper Wienk
