Onlangs is een steenarend waargenomen die vanuit het zuiden van Schotland de oversteek maakte naar Engeland. De op één na grootste roofvogels van het Verenigd Koninkrijk waren daar sinds 2015 niet meer gezien. In Engeland is de steenarend plaatselijk uitgestorven. De terugkeer van de arend biedt hoop voor de toekomst. Dit zou betekenen dat de vogels binnenkort mogelijk hun verspreidingsgebied zullen uitbreiden.

steenarend
Jonge steenarend | Foto (illustratief, niet Talla): publiek domein

Natuurbeschermers en wetenschappers die in een afgelegen gebied van Northumberland werken, hebben de steenarend sinds april dit jaar meerdere malen gezien. De exacte locatie is niet bekendgemaakt, om de arenden en andere wilde dieren niet te storen.

Talla

Een van de arenden die is gezien heet Talla, een jonge mannelijke steenarend. Hij werd gespot door natuurbeschermer Ian Glendinning. Hij heeft vaker steenarenden gezien in de Schotse Hooglanden. Maar dit jaar heeft hij de vogels voor het eerst gezien in zijn eigen graafschap Northumberland. Per e-mail schreef hij aan Mongabay:

“Ik zag rechts van me, op ongeveer 30 meter afstand, de steenarend op de top van de rots zitten. Ik stopte gelijk. Hij spreidde zijn vleugels, steeg op in de wind en vloog weg achter de rotsen. Er was geen enkele twijfel dat het een steenarend was.”

.

steenarend
Steenarenden maken comeback in Engeland | Foto: publiek domein

Uitbreiding verspreidingsgebied steenarenden

De organisatie Restoring Upland Nature (RUN) werkt aan het herstel van arendenpopulaties in Groot-Brittannië. RUN heeft 28 arenden overgebracht van het noorden naar het zuiden van Schotland, in de hoop dat hun populatie en verspreidingsgebied zal uitbreiden.

Talla is een van de ongeveer 50 steenarenden die in de Schotse Borders en Dumfries en Galloway leven. Deze vogels maken deel uit van het South of Scotland Golden Eagle Project (SSGEP). Het project is opgezet toen de populatie steenarenden in de regio daalde tot slechts een handvol vogels. Er waren slechts drie broedparen over. Dit kwam door menselijke activiteiten en veranderingen in het landgebruik. Het doel van het project is om het aantal steenarenden te laten toenemen en om te voorkomen dat deze prachtige vogelsoort verdwijnt.
.

Schotse steenarenden krijgen Raptor Tracker tegen wildlife crime

Belangrijk werk

De vogels zijn in Northumberland, de North Pennines, het Lake District, het Forest of Boland in Lancashire en Nidderdale in Yorkshire geweest. Voorzitter van SSGEP, Michael Clarke:

“Dankzij onze sateliettags kunnen we bevestigen dat sommige zich in Northumberland en verder weg wagen. Deze waarnemingen bevestigen opnieuw hoe belangrijk het is om ons baanbrekende werk uit te breiden. Hoewel het nog te vroeg is om te zeggen of ze zich in deze gebieden vestigen, is het een belangrijke mijlpaal.”

.

steenarend
Een spanwijdte van 1,9 tot 2,25 meter| Foto: publiek domein

Donkerbruin en goudkleurig

De steenarend (Aquila chrysaetos) is een roofvogel uit de familie van havikachtigen (Accipitridae). De vogel heeft een lengte van 80 tot 93 centimeter en een spanwijdte van 1,9 tot 2,25 meter. Dit maakt deze prachtige vogel een van de grootste arenden op het noordelijke halfrond. De steenarend heeft krachtige poten met lange puntige klauwen. Het verenkleed is grotendeels donkerbruin met in de nek iets langere goudkleurige veren.
.

Zeldzame steenarend op bezoek

.
Steenarenden hebben een groot vliegbereik tot 150 vierkante kilometer. Ze kunnen er jaren over doen om een nest te bouwen, waarbij soms meerdere generaties hetzelfde nest als thuis gebruiken. De vogels zijn ongelofelijk snel. Ze kunnen met snelheden tot 320 kilometer per uur naar hun prooi duiken. Dit maakt hen de op een na snelste vogels op aarde. Op nummer 1 staat de slechtvalk met 350 kilometer per uur. De vogelsoort speelde altijd een belangrijke rol als top-predator in het ecosysteem.

Aquila chrysaetos
Steenarenden zijn lang vervolgd door de mens | Foto: publiek domein

Langzaam herstel steenarenden

Wereldwijd hebben steenarenden enorm te lijden gehad tijdens de 18e en 19e eeuw. Ze werden gedood door schapenboeren en door jachtopzieners. Tegen 1850 was de steenarend uitgestorven in Engeland en Wales. Een paar vogels overleefden het en leefden in de Highlands van Schotland. Daarna veroorzaakte het gebruik van organochloorpesticiden onvruchtbaarheid en het dunner worden van de eierschalen. Hierdoor nam de overlevingskans nog verder af (naar schatting overleeft slechts 25 procent van de jongen het).
.

Schotse jachtlust kost steenarenden prooi en soms zelfs leven

.
Dankzij een verbod op de schadelijke pesticiden en de toegenomen inspanningen voor natuurbehoud heeft de populatie in Schotland zich langzaam kunnen herstellen. Uit het meest recente onderzoek naar steenarenden in Groot-Brittannië bleek er een stijging te zijn in de populatie. Dat gaat om ongeveer 15 procent in iets meer dan tien jaar, van 442 paren 2003 tot 508 in 2015.

Bronnen (A-Z):

Roofvogelvervolging in Nederland alledaagse praktijk

©AnimalsToday.nl Jane Sauer