In de Oostzee is het aantal zogenaamde dead zones de afgelopen honderd jaar enorm toegenomen. Dode zones zijn plaatsen waar de hoeveelheid zuurstof in het water zo sterk is verminderd, dat natuurlijk leven er niet meer mogelijk is. In 1898 ging het al om 5.000 vierkante kilometer, maar nu heeft een team van Zweedse en Deense wetenschappers uitgerekend dat die oppervlakte in 2012 is gegroeid naar maar liefst 60.000 vierkante kilometer.

dode zones
De rode plekken zijn dode zones | Foto: ©NASA Earth Observatory, via Wikimedia Commons

Het onderzoek werd uitgevoerd bij het Zweedse eiland Gotland en ten oosten van het Deense eiland Bornholm. Onderzocht werd hoe, in de afgelopen 115 jaar, het zoutgehalte, het zuurstofniveau en de temperatuur zich hebben ontwikkeld.

Dode zones ontstaan door de opwarming van de aarde maar vooral ook door meststoffen die in het water terechtkomen. Wanneer die resten van de meststoffen, vooral nitraat- en fosfaatverbindingen, in het water terechtkomen, zijn ze een ideale voedingsbodem voor algen. Als die sterven, zakken ze naar de bodem en worden ze opgegeten door bacteriën. Dat is het proces dat zuurstof uit het water haalt. Door het zuurstofgebrek is er geen leven meer mogelijk in het water en op de oceaan- en zeebodem. Massale vissterfte is het gevolg.

Tot de jaren vijftig kwamen er geen dode zones voor. Vanaf de jaren zeventig werden ze wetenschappelijk vastgesteld, en vanaf de jaren tachtig stegen ze spectaculair. In 2008 telde de NASA 405 dode zones. De Golf van Mexico heeft de grootste dode zone ter wereld, deze is namelijk 15.000 vierkante kilometer groot.

Er is een mogelijkheid om het fenomeen dode zone te keren. Dit is aangetoond in de dode zone in de Zwarte Zee. Dit was vroeger de grootste dode zone, door het intensieve gebruik van meststoffen in het Sovjet-tijdperk. Toen dat voorbij was en de landen rondom de Zwarte Zee geen geld meer hadden om meststoffen te kopen en te gebruiken, nam de omvang van de zone sterk af. In 2001 verdween de zone vrijwel helemaal.

Bron:

©AnimalsToday.nl Monique van Dijk Armor