Rode lijst IUCN: Kiwi herstelt, wilde voedselgewassen bedreigd 

Het gaat beter met het Nieuw-Zeelandse icoon de kiwi. Dankzij speciale broedprogramma’s stijgt hun aantal geleidelijk, zo meldt de IUCN (International Union for Conservation of Nature) in de nieuwe Rode Lijst van bedreigde soorten. Tegelijk maakt de nieuwe lijst melding van het teruglopen van wilde voedselgewassen, wat de voedselzekerheid in gevaar brengt.

Met de kiwi, de beroemde loopvogel die een nationaal icoon is voor Nieuw-Zeeland, gaat het beter. Twee kiwisoorten, de rowikiwi (Apteryx rowi) en de noordereilandkiwi (Apteryx mantelli) zijn van de categorie ‘bedreigd’ naar ‘kwetsbaar’ gegaan.

Kiwi’s vallen vaak ten prooi aan door de mens geïntroduceerde roofdieren zoals hermelijnen, fretten, honden en verwilderde katten. Door de kiwi-eieren kunstmatig uit te broeden en de jonge kiwi’s uit te zetten in het wild is het aantal rowikiwi’s toegenomen. Waar de populatie in 1995 nog slechts 160 individuen telde, zijn dat er nu tussen de 400 en 450. Het aantal noordereilandkiwi’s groeit naar schatting met zo’n 2 procent per jaar.

Wilde gewassen bedreigd
Verschillende wilde voedselsoorten, zoals wilde rijst, tarwe en yams, worden met uitsterven bedreigd, zo laat de nieuwe IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten zien. Dit vormt een gevaar voor de voedselzekerheid. Inger Andersen, directeur-generaal van IUCN:

“Genetische variëteit is nodig om voedselgewassen beter bestand te maken tegen een veranderend klimaat. Met deze Rode Lijst onderstrepen we de noodzaak om deze soorten te beschermen – voor onze eigen toekomst.”

Klimaatverandering
Een recente studie toont aan dat bijna driekwart (72 procent) van de wilde varianten van voedselgewassen onvoldoende wordt bewaard in genenbanken en dat bescherming in het wild achterblijft. En dat terwijl deze wilde varianten een steeds belangrijkere rol spelen in de wereldwijde voedselzekerheid. Door gecultiveerde gewassen te kruisen met wilde varianten worden ze beter bestand tegen droogte, ziekte en andere uitdagingen die zullen toenemen naarmate het klimaat verandert.

Klimaatverandering zorgt ook voor problemen voor een koeskoessoort (Pseudocheirus occidentalis) in West-Australië. Door droogte en hitte kan dit klimbuideldier onvoldoende voedsel vinden. Ook is hij kwetsbaar voor oververhitting. In de afgelopen tien jaar is de soort met 80 procent achteruitgegaan.

Dolfijnen bedreigd door visnetten
De Rode Lijst vraagt ook aandacht voor onduurzame visserijpraktijken in Azië, die leiden tot een halvering van het aantal Irrawaddydolfijnen (Orcaella brevirostris) en Indische bruinvissen (Neophocaena asiaeorientalis). Grootste vijand van deze soorten zijn visnetten waarin ze onbedoeld verstrikt raken. Dit heeft ook gevolgen voor de lokale economie: dolfijntoerisme is een belangrijke inkomstenbron.

De Rode Lijst laat verder zien dat een derde van de inheemse slangen- en hagedissoorten in Japan bedreigd worden, onder andere door de handel voor huisdieren, verlies van leefgebied en verdrukking door invasieve soorten als pauwen, marters en de Amerikaanse brulkikker. Drie reptielsoorten die alleen voorkwamen op een Australisch eiland zijn uitgestorven. De oorzaak blijft onduidelijk, maar mogelijk zijn ook hier invasieve soorten zoals de hazewindmier de schuldige.

Persbericht IUCN