Het is officieel lente en de grutto is massaal, na in Zuid-Afrika of Afrika overwinterd te hebben, teruggekeerd naar Nederland. Maar de aanhoudende vorst en kou maakt het de vogels niet makkelijk. Zo is het moeilijk om eten te vinden en warm te blijven en de vrouwtjes kunnen zich niet voorbereiden voor het broedseizoen. 

Grutto
By (Hans Hillewaert) (Own work) [CC-BY-SA-3.0 , via Wikimedia Commons
Nederland kent zo’n 30.000 gruttopaartjes. Maar of deze paartjes dit jaar kleintjes zullen krijgen is nog maar de vraag.

“De kou heeft duidelijk invloed op het gedrag van de grutto’s”, aldus René Faber, weidevogelbeschermer bij Vogelbescherming Nederland. “Grutto’s foerageren door dit koude weer nu veel meer in de luwte van dijken of begroeiing en naderen menselijke bebouwing veel dichter dan normaal. Ook verblijven de grutto’s ’s nachts in veel grotere groepen om warm te blijven. Dat zie je bijvoorbeeld bij het Landje van Geijsel, de bekende verzamelplek van grutto’s in het voorjaar bij Ouderkerk aan de Amstel. Daar stonden de afgelopen tijd soms tot wel 9.000 grutto’s op elkaar gepakt, twee tot drie keer zoveel als tijdens een normaal voorjaar.”

Grutto’s kunnen best tegen een beetje kou. Ook zullen ze niet snel verhongeren. “Er is overdag als de zon de aarde opwarmt en de bovenlaag ontdooit, waarschijnlijk wel genoeg eten voor ze te vinden. De bovenlaag is dan genoeg doordringbaar om met hun lange snavel in te kunnen poeren, zeker omdat de grutto’s de nattere plas-drasgebieden opzoeken. Ze zullen wellicht minder wormen vinden dan normaal, maar wel genoeg om te overleven”, aldus Faber.

Voortplanten is een ander verhaal. Een vrouwtjesgrutto moet namelijk na terugkomst in Nederland enorm bijvoeden om vier eieren te kunnen leggen. Binnen een paar weken tijd moet ze de helft van haar lichaamsgewicht erbij eten. Er moet hier genoeg voedsel voor aanwezig zijn en met de aanhoudende kou is dat lastig.

Grutto’s slaan wel vaker een broedjaar over, als de conditie niet goed genoeg is om aan een succesvol nest te beginnen. En dat zou dit jaar wel eens het geval kunnen zijn. Faber:

“Als door de kou niet genoeg wormen met een hoge voedingswaarde te vangen zijn, dan zou het wel eens kunnen dat meer grutto’s dan normaal een broedjaar overslaan.”

Dat zou zeer nadelig zijn voor de Nederlandse populatie. “Het gaat al jaren bergafwaarts met de grutto en de populatie is kwetsbaar. Zeker als je bedenkt dat zo’n vijftig procent van de wereldpopulatie van grutto’s afhankelijk is van Nederland, dan zou dat een nachtmerriescenario zijn. Dus voorlopig kunnen we maar één ding doen, duimen dat de kou en droogte snel afgelopen zijn!”.

Bron: Natuurbericht.nl ©PiepVandaag.nl Monique van Dijk Armor