6.500 km² aan tropisch regenwoud is ontbost afgelopen maart — een gebied met een grootte vergelijkbaar met een gecombineerd Noord-Holland, Zuid- Holland en Utrecht. Criminele groepen profiteren van de pandemie en de werklozen worden wanhopig, aldus de WWF.

Tropische regenwoud
Ontbossing tropische regenwouden verdubbeld na corona | Foto: Matt Zimmerman via Creative Commons (CC BY 2.0)

In een eerder artikel werd al gesproken over hoe door de coronacrisis er meer neushoorns werden gestroopt in Botswana. Dit kwam voor een groot gedeelte door de afwezigheid van safaritoeristen en reisgidsen. Er worden momenteel globaal minder politie, rangers en andere staatsinspecteurs ingezet in natuurgebieden. Veel natuurbeschermers zitten ook thuis of werken op kantoor. Het is echter daardoor wel heel gemakkelijk geworden om illegale activiteiten uit te voeren, aangezien de eerste lijn van verdediging weg is gevallen.

Gebrek aan toerisme verhoogt stroperij zwarte neushoorns in Botswana

Illegale praktijken door wanhoop en zelfverrijking

Het zijn echter niet alleen de mensen werkzaam in natuurbehoud die thuis zitten en/of werkloos zijn. In Tanzania bijvoorbeeld is de legale houthandel door de lockdown tot stilstand gekomen en in Zuidoost-Azië zijn de inkomsten weg van het toerisme. De markten voor bosproducten zoals honing, noten of bessen zijn gesloten. Veel mensen keerden tijdens de crisis terug van hun stad naar hun geboortedorp en gebruiken het bos nu steeds meer als grondstof voor hout en inkomen. Arme mensen die het al lastig hadden zonder het coronavirus zoeken nu wanhopig naar een manier om in leven te blijven en voor zichzelf en hun familie te zorgen. Ze hebben dringend een kortetermijnoplossing nodig en velen vinden dit in illegale houtkap. Illegale houthandel staat wereldwijd op de derde plaats in de georganiseerde misdaad en is een groot probleem met relatief lage straffen voor overtredingen.

Waar de mensen die hun bron van inkomen zijn kwijtgeraakt door de coronacrisis en uit wanhoop zich richten tot de illegale houtkap, zijn er ook mensen, bedrijven en regeringen die onder dekking van de coronacrisis de illegale houthandel laten bloeien. Een goed voorbeeld hiervan is de Braziliaanse overheid. Het Hooggerechtshof van Brazilië maakte op 22 mei een video openbaar, waarin de Braziliaanse Minister van Milieu, Ricardo Salles het volgende zei over het dereguleren van het Braziliaanse milieubeleid:

“We moeten goed gebruik maken van deze kalmte in berichtgeving van de pers en zij alleen maar over COVID-19 praten, zodat we alle regels kunnen aanpassen en de normen kunnen versimpelen.”

MapBiomas Brasil – een coalitie van NGO’s, universiteiten en technologische bedrijven – publiceerde een jaarlijkse studie waarin de ontbossingswaarschuwingen van het Braziliaanse Space Research Institute met hoge resolutiebeelden werden bevestigd. Meer dan driekwart van de ontbossing vond plaats op land, geregistreerd via een zelfregistratie systeem die Braziliaanse boeren gebruiken om eigendomsrecht te eisen. Van deze ontbossing was 99% illegaal. De Braziliaanse overheid probeert nu een wet goed te keuren dat boeren, die illegaal land in beschermde natuurreservaten in beslag hebben genomen, in staat zou stellen legale eigenaren te worden. Het gaat zelfs zo ver dat alle sancties hiervoor sinds oktober 2019 al zijn opgeschort.

De cijfers liegen er niet om

Een studie liet zien dat vorig jaar een gebied in Brazilië ter grootte van 12.000 km² is ontbost. Dit is grofweg de grootte van de provincies Zuid-Holland (2.700 km²), Noord-Holland (2.662 km²), Noord-Brabant (4.908 km²) en Utrecht (1.380 km²) tezamen. In Brazilië lag de bosvernietiging van 70.000 hectare (700 km²) in maart 2019 al op een hoog niveau. In maart 2020 is het opnieuw fors gestegen (+55 procent). En dit is enkel de ontbossing van één land.

In een andere studie, uitgevoerd door de WWF, kwam naar buiten dat ontbossing in de maand maart 150 procent hoger is dan die van maart in voorgaande jaren, van 2017 tot 2019. Er is 6.500 km² aan regenwoud- en bosgebied kapotgemaakt enkel in de maand maart van dit jaar. Indonesische bossen werden het hardst geraakt in dezelfde maand, er ging meer dan 1.300 km² aan bossen verloren. Dat is bijna even groot als de hele provincie Utrecht. En dat in één maand tijd.

De schaal van de vernietiging van Indonesische regenwouden is zo immens dat het een aanzienlijke impact heeft op het globale klimaat. Regenwoud en veengebiedecosystemen slaan miljarden tonnen aan CO2 op en het kapotmaken van deze ecosystemen zorgt voor een enorme uitstoot in de atmosfeer. Indonesië is nu de op twee na grootste uitstoter van broeikasgassen in de wereld. Op nummer een en twee respectievelijk staan nog steeds China en de Verenigde Staten. Vijf procent van alle globale broeikasgasuitstoot komt nu uit Indonesië. Hiervan komt 85% van de uitstoot uit de ontbossing en vernietiging van regenwoud en veenlandschapecosystemen.

De gevolgen van corona zijn ver te voelen en voorlopig zijn we ons enkel nog bewust van de directe gevolgen. De indirecte gevolgen en wat dit betekent voor ons, onze planeet en onze manier van leven zijn nog verre van zeker. Wat wel zeker is, is dat we het laatste nog niet hebben gehoord van deze pandemie, wat zoveel meer is geworden dan alleen een besmettelijke ziekte verspreid op globale schaal. Het tast elk aspect van ons leven aan en dat van de wereld om ons heen en het is noodzakelijk om op te blijven letten wat er gebeurt op zowel lokaal als internationaal niveau. Want ook al brengt deze pandemie het beste uit sommige mensen, het brengt ook het slechtste uit anderen. En het is altijd het milieu dat eronder lijdt.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Roy Geers