Leeuwen slachtoffer nieuw biodiversiteitsplan Zuid-Afrika 

De regering van Zuid-Afrika heeft een nieuw biodiversiteitsplan voor leeuwen gepresenteerd; het Biodiversity Management Plan (BMP). Hierin staat beschreven wat deze dieren komende jaren te wachten staat in het land. Volgens Stichting SPOTS gaat het om een desastreus plan dat leidt tot verdere commercialisering en afname van het aantal leeuwen in Zuid-Afrika.

De aantallen wilde leeuwen nemen dramatisch af. Zo dramatisch dat het niet ondenkbaar is dat de koning der dieren over enkele decennia praktisch is uitgestorven. Zuid-Afrika stelt in het BMP echter dat de populatie in hun land gezond en juist toegenomen is. Daarom wil ze een lagere beschermingsstatus geven aan dit dier. Desastreus, aldus Stichting SPOTS, omdat het de weg opent naar (illegale) handel. Simone Eckhardt van SPOTS:

“Het lijkt erop dat Zuid-Afrika hiermee alleen tegemoet wil komen aan de Aziatische vraag naar leeuwenbotten.”

Medicijnen
In de farmaceutische industrie van Azië zijn tijgerwijn en -cake, onder meer gemaakt van vermalen tijgerbotten, zeer populair. Deze ‘medicijnen’ zouden allerlei aandoeningen genezen zoals reuma, maagpijn en impotentie. Van oudsher worden hiervoor tijgerbotten gebruikt maar dit dier is bijna ‘op’. Het alternatief is gevonden in leeuwenbotten.

Exportcijfers van Zuid-Afrika laten zien dat de vraag hiernaar vanuit Azië de laatste jaren gigantisch is gestegen. Werd er in 2011 nog slechts 1 kilo leeuwenbotten naar Laos geëxporteerd, in 2012 was dat al 1577 kilo. En de export is sindsdien alleen maar gestegen. Zuid-Afrika stelt in haar biodiversiteitsplan dat deze handel verder gepromoot moet worden. En ze stelt dat dit geen gevaar oplevert voor de wilde leeuw omdat de gefokte leeuw deze vraag kan opvangen.

Fok
In Zuid-Afrika worden op grote schaal leeuwen gefokt. Inmiddels leven er al meer dan 6000 in dit land. Ter vergelijk: er leven nog maar 2200 wilde leeuwen in Zuid-Afrika. Deze dieren worden van oudsher speciaal gefokt voor de canned hunting industrie. Een beruchte manier van jacht waarbij een jager van dichtbij een dier kan doden. Een leeuw is zeer gewild als trofee in deze jachtmethode. Omdat een leeuw pas bejaagd wordt op volwassen leeftijd kost hij de fokker tot dat moment alleen maar geld.

Dat wordt ondervangen door het dier eerst in te zetten in de toeristenbranche, op zogenaamde knuffelfarms; plaatsen waar toeristen en vrijwilligers met jonge leeuwen kunnen knuffelen, ze de fles kunnen geven en op latere leeftijd met ze kunnen wandelen. Bij het volwassen worden is de leeuw hiervoor te gevaarlijk en gaat hij terug naar de fokker, om in een hok te wachten op een jager.

Dankzij het nieuwe BMP wordt het fokken van leeuwen nog interessanter. Na het afschieten in de canned hunt kunnen de botten geëxporteerd worden naar Azië. En dat levert veel geld op. De Zuid-Afrikaanse regering maakt in haar managementplan dan ook geen enkele aanstalten om dit grootschalige fokken van leeuwen te stoppen. Ze wil er juist een impuls aan geven door de fok een educatieve component te geven. Simone Eckhardt:

“De gefokte leeuwen van Zuid-Afrika zijn big business. Het zijn gewoon de koeien van Zuid-Afrika. De Regering van Zuid-Afrika heeft er dus belang bij deze industrie bloeiend te houden. Toeristen en vrijwilligers zijn hierbij essentieel omdat deze veel geld in het laatje brengen door met leeuwenwelpen te knuffelen. Nu wordt hen nog verteld dat deze leeuwen uiteindelijk zullen worden vrijgelaten in het wild. Dit verhaal wordt echter steeds lastiger vol te houden. Het is immers wel duidelijk dat er voor 6000 leeuwen, en dit aantal groeit jaarlijks, geen plaats is in het wild. Dus moet er een nieuw sprookje komen. En dat wordt nu benoemd in het management plan. Aan de gefokte leeuwen wordt een educatieve component gehangen. Een dekmantel om zo door te kunnen blijven gaan met fokken.”

De leeuw is de nieuwe tijger
Volgens SPOTS leidt het plan ook direct tot gevaar voor de wilde leeuw. De Aziatische farmacie hecht meer waarde aan wilde dieren, want die zouden meer ‘heilzame krachten’ hebben dan gefokte dieren. Volgens SPOTS wordt middels dit plan de poort naar illegale handel en stroperij van wilde leeuwen geopend en dreigt de wilde leeuw eenzelfde lot als de tijger:

“Ook de tijger is van oudsher bejaagd en gefokt voor de medicijnhandel in Azië. Dit heeft er in belangrijke mate toe bijgedragen dat dit dier nu ernstig met uitsterven wordt bedreigd. Wereldwijd leven er nog maar zo’n 3500 tijgers. Helaas hebben we er niets van geleerd. De leeuw dreigt dezelfde weg op te gaan en Zuid-Afrika plaveit de weg naar verdere commercialisering van dit dier. De leeuw is straks gewoon de tweede iconische kat die dreigt uit te sterven.”

Protestbrief
Het is mogelijk om tegen het biodiversiteitsplan te protesteren. Iets wat SPOTS inmiddels gedaan heeft door een officiële protestbrief naar de Regering van Zuid-Afrika te sturen. Zij roept het publiek op haar voorbeeld te volgen. Een voorbeeldbrief die hiervoor gebruikt kan worden is te vinden op de website van Stichting SPOTS of op hun Facebookpagina. Reageren kan tot 18 mei.

Persbericht Stichting SPOTS