Het is bekend dat overbevissing en klimaatverandering schadelijk zijn voor het leven in de oceanen. Uit een grootschalig onderzoek blijkt nu dat we geluidsvervuiling hieraan toe mogen voegen. In een overzichtsstudie is gekeken naar de volledige impact van menselijk geluid. De conclusie luidt dat geluidsvervuiling gedrag, fysiologie en voortplanting verstoort en – in extreme gevallen – sterfte veroorzaakt.

geluidsvervuiling
Geluidsvervuiling in oceanen wordt ernstig onderschat | Foto: Michel Jean Louis DAVID/flickr

Hoewel clownvissen worden verwekt op koraalriffen, brengen ze het eerste deel van hun leven door als drijvende larven in de open oceaan. Ze zijn dan nog niet oranje en gestreept zoals Nemo, de hoofdrolspeler uit de bekende Walt Disney animatiefilm, en kunnen nog niet zwemmen. Pas als de clownvissen genoeg zijn gegroeid om tegen de stroom in te zwemmen kunnen ze naar ‘huis’. Ze kunnen het koraalrif niet zien, maar horen het brekende, gorgelende, knallende en krakende geluid hiervan wel. De vissen vertrouwen op deze geluiden om de riffen te vinden, waar ze de rest van hun leven zullen doorbrengen.

Geluid onderwater: de feiten

Geluid kan zich onder water over een grote afstand voortplanten en dieren in verschillende regio’s en in het donker verbinden. Veel zeedieren zijn dan ook perfect geadapteerd aan het detecteren van en communiceren met geluid. Zo zingen walvissen en hebben dolfijnen een unieke naam waarmee ze elkaar aanspreken.

Het was wetenschappers al bekend dat antropogene (door mensen geproduceerde) geluiden het zeeleven beïnvloeden. Men kan denken aan het geluid van scheepschroeven, sonar, synthetische geluiden (kunstmatige tonen en witte ruis), akoestische afschrikmiddelen en surfers alsook aan het geluid van energie- en infrastructuurwerkzaamheden en seismisch onderzoek.

Bij eerdere onderzoeken werd vaak gekeken naar hoe individuele dieren reageerden op tijdelijke geluidsbronnen, zoals een walvis die een omweg maakt rondom booreilanden tijdens diens migratie. Het was al duidelijk dat hard geluid een risico vormt voor het gehoor en fysiologische en gedragsveranderingen bij zeedieren veroorzaakt. Zelfs tijdelijk harde geluiden kunnen leiden tot chronische gehoorschade. De communicatie, bijvoorbeeld die van de blauwe vinvis, is ook veel moeilijker geworden nu er steeds meer menselijke geluiden zijn. Er was echter minder bekend over of antropogeen geluid ook sterfte onder het zeeleven en problemen bij het vestigen van nakomelingen veroorzaakt.

Ondraaglijk lawaaierig

In een uitgebreid review artikel, gepubliceerd in Science, is gekeken naar het belang van biogene (door dieren en planten) geproduceerde geluiden en de manieren waarop antropogene geluiden hierop van invloed zijn. Er zijn hiervoor meer dan tienduizend papers geanalyseerd om zo al het maritieme geluidsonderzoek te includeren. En nu is in deze review, geschreven door 25 auteurs van over de hele wereld, bevestigd dat antropogeen geluid ondragelijk is geworden voor het onderzeese leven.

Gevolgen

Onderwaterleven kan zich aanpassen aan geluidsvervuiling door weg te zwemmen of weg te kruipen. Sommige dieren zijn hierin meer succesvol dan andere. Als het geluid constant aanwezig blijft dan vertrekken sommige dieren voorgoed. Populaties nemen af naarmate meer dieren het grondgebied opgeven en strijden om dezelfde grondstoffen. Andere dieren die gebonden zijn aan bepaalde gebieden kunnen nergens heen. Antropogene ruis zorgt er uiteindelijk voor dat het zeeleven onder immense stress komt te staan. In het geval van baby clownvissen kan het lawaai er voor zorgen dat ze gedoemd zijn om richtingloos rond te dwalen in de oceaan, niet in staat om de weg naar huis te vinden.

Impact onderschat

Men is zich bewust van de impact van broeikasgassen en overbevissing, maar die van geluidsvervuiling lijkt nog sterk te worden onderschat en niet te worden meegenomen in het huidige beschermingsbeleid. De auteurs hopen dat beleidsmakers geluid ook gaan zien als een belangrijke antropogene stressor op het onderwaterleven. Ze hopen dat dat het artikel ze aanzet om ambitieuzer te worden in het reguleren en inzetten van bestaande technologische oplossingen om het lawaai van de zee te beperken en het menselijk beheer van oceaangeluiden te verbeteren.

Oplossingen

Lawaai is – in tegenstelling tot bijvoorbeeld plasticvervuiling en klimaatverandering – relatief makkelijk op te lossen. Zo kunnen schepen langzamer varen, scheepvaartsroutes worden aangepast, scheepsschroeven worden aangepast zodat deze minder lawaai maken en kan gebruik worden gemaakt van geluidsdempende bubbelschermen bij de bouw van windmolenparken. Diepzeemijnbouw wordt door de auteurs van het overzichtsartikel gezien als een mogelijke nieuwe bron van onderwaterlawaai. Ze stellen voor dat nieuwe technologieën worden ontworpen om geluid te minimaliseren voordat de commerciële mijnbouw begint.

Effect van geluidsreductie

Het effect van het verminderen van antropogeen geluid zal bijna meteen zichtbaar zijn. Dit werd ook duidelijk nadat COVID-19 had gezorgd voor meerdere ongeplande experimenten: de scheepvaartactiviteit vertraagde, de oceanen vielen relatief stil en zeezoogdieren en haaien keerden terug naar voorheen luidruchtige waterwegen waar ze nog zelden werden gezien. Als de oceaan minder verstoord wordt door antropogeen geluid dan kan de ‘soundscape’ van de oceaan zelfs weer hoorbaar worden. Hiermee weten we dan zeker dat elke baby Nemo uiteindelijk zijn weg naar huis hoort.

Bronnen:

© AnimalsToday.nl Aurora van de Loo