Gecoupeerde staarten trekpaarden worden feitelijk gedoogd 

De staart van trekpaarden mag in Nederland sinds 2001 niet gecoupeerd worden zonder medische noodzaak. Een (trek)paard heeft een staart nodig tegen insecten, de staart hoort bij het dier. Op initiatief van toenmalig staatssecretaris Van Dam mogen trekpaarden zonder staart sinds december 2016 ook niet meer op keuringen of markten verschijnen, tenzij er sprake is van de eerdergenoemde ‘medische redenen’. Toch is nog steeds een groot deel van de staarten gecoupeerd, ook bij jonge dieren.

In theorie hoort een gezond trekpaardveulen niet zonder staart op een keuring te verschijnen, want de wet verbiedt dat. De praktijk pakt echter heel anders uit, zo toonde Reporter Radio aan, dat een aantal reportages maakte over de schimmige wereld van de paardenkeuringen.

Onwaarschijnlijke aantallen
Tot en met augustus zijn er in Nederland 6 keuringen geweest, waar in totaal 32 eenjarige trekpaarden gekeurd werden. Daarvan hadden 19 paarden geen staart, zo meldt Reporter Radio. Voorzitter Henk van der Pols van de Koninklijke Vereniging Het Nederlandse Trekpaard en de Haflinger (KVTH) zegt over deze cijfers:

“Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat er 19 paarden zijn met een aandoening”.

Op een vraag van interviewster Joga Brouwers van Reporter Radio waarom de secretaris van de KVTH ook een eenjarig veulen met gecoupeerde staart had reageert de voorzitter als door een wesp gestoken en het gesprek wordt afgebroken.

Zelden medische redenen
De medische redenen om te mogen couperen komen slechts sporadisch voor. Het gaat dan om een breuk, gezwel of andere aandoening waardoor het amputeren van de staart noodzakelijk is. Ook Animals Today bezoekt regelmatig paardenmarkten en vaak zijn er dieren met gecoupeerde staarten waarbij meteen vraagtekens gezet kunnen worden. Hoe oud is dat paard? Waarom is de staart gecoupeerd? Kloppen de papieren wel? Waarom doet de NVWA niets?

Karen’s blog: Organisatie trekpaardenkeuring IJzendijke ga je schamen!

Gedoogd?
Het couperen van de staart is een schoonheidsideaal waar het dier niets aan heeft. De staart past niet in het rassenbeeld van bepaalde fokkers, waardoor de ‘Belgische route’ is ontstaan. Met een vals doktersattest (lees: leugen over de medische noodzaak) vindt het couperen in België plaats, waarna de paarden alsnog in Nederland op shows en markten verschijnen. De NVWA controleert hier niet op omdat het een onmogelijke taak zou zijn, aldus Reporter Radio.

Er is dus bijna een gedoogsituatie ontstaan, omdat het huidige coupeerverbod wordt omzeild, de wetgever niet in staat lijkt om het probleem op te lossen en de wet in de praktijk vaak niet gehandhaafd wordt. Dat is feitelijk gedogen, ook als is het niet hardop afgesproken.

Afgelast om hoge boete
In 2016 werd er een paardenkeuring in Limburg afgelast omdat de NVWA hoge boetes beloofde wanneer bleek dat het coupeerverbod was geschonden. Schijnbaar was de markt niet de moeite waard met wat er aan legaal gecoupeerde  trekpaarden overbleef of trekpaarden mét staart. Tot dat moment waren er sinds het verbod nauwelijks controles geweest door de NVWA:

Trekpaardenkeuring afgelast door dreiging boete gecoupeerde staarten

Fokken op het plaatje
Reporter Radio sprak onder meer met Theo Nijssen, zelf houder van 13 trekpaarden met staart. Volgens hem belonen wedstrijden vooral de paarden zonder staart, en dat komt de oorspronkelijke kwaliteiten van het raspaard niet ten goede. Er wordt op verkeerde eigenschappen gefokt:

“Het gekke is, de vraag in de markt is zo, mensen willen paarden met staarten. Maar alleen het probleem is, die keuringsfokkers die bepalen de richting van het fokken, kijk, want als jij een paard met een staart hebt dan fok je een iets ander type paard. En bovendien, het werkelijke probleem bij de trekpaarden zit ‘m in het beenwerk, zit ‘m in de gezondheid, zit ‘m in de bruikbaarheid en daar wordt absoluut geen rekening mee gehouden. Het is gewoon plaatjesfokkerij. En doordat ze alleen dat plaatje willen fokken doen ze allemaal die andere kenmerken tekort.”

Stamboek in greep
Het couperen van staarten past dus niet meer bij de smaak van het publiek, aldus Nijssen. Een meerderheid wil tegenwoordig paarden mét staart. Hij wil dat er wordt opgetreden tegen het couperen, maar om één of andere reden gebeurt dat niet:

“Het is doodzonde dat het stamboek de handdoek niet oppakt en paarden gaat fokken voor de toekomst. (…) We moeten ons niet laten koeioneren door een klein groepje van die-hards die het stamboek in zijn greep houden, en op allerlei oneigenlijke manieren proberen toch zo door te gaan, door het omzeilen van de wet en door het ‘knevelen’ van mensen die wel de andere kant op willen.”

Afgekeurd betekent slacht
Paarden zonder staart die niet door de keuringen komen worden geslacht. ‘Die gaan in de worst’, aldus een geïnterviewde in de uitzending van Reporter Radio. Dat geld ook voor paarden waarmee niet verder gefokt kan worden. Zodra er niets meer aan te verdienen valt wacht het slachthuis. Niets nieuws onder de zon wat dat aangaat, maar het werk van de NVWA wordt er zo emotioneel niet makkelijker op. Een paard zonder staart afwijzen op markt of show betekent vrijwel zeker een doodvonnis.

De kansen van gecoupeerde jaarlingen, nog voordat bekend is of ze geschikt zijn voor de fok, worden op voorhand beperkt, want de kans is groter dat niemand ze meer wil. Toch blijft een specifieke groep fokkers vasthouden aan de achterhaalde traditie van het couperen van paardenstaarten bij trekpaarden.

Totaalverbod noodzaak
Omdat gebleken is dat de huidige wet- en regelgeving niet voldoet is een totaalverbod op paarden met gecoupeerde staarten op keuringen, shows en markten de enige oplossing. Geen uitzonderingen meer toestaan om medische redenen, want de randen van de wet zullen opgezocht worden zolang er brood in zit.

Het is afwachten wat minister Carla Schouten van LNV met deze kennis gaat doen, nadat er onder meer door Tjeerd de Groot van regeringspartij D66 op aangedrongen is om in actie te komen. De PvdD vroeg in 2016 ook al opheldering over het omzeilen van de wet inzake het couperen van staarten. Voor trekpaardenhouder Theo Nijssen is het antwoord zo klaar als een klontje:

“De minister moet stoppen met couperen, eindelijk stoppen. Het heeft nu zo lang geduurd, vanaf 2001 zijn we hier aan het sodemieteren. Wat is dat hier voor een land, hier in Nederland, dat we zo lang bezig moeten zijn om de intentie van de wetgever te kunnen handhaven?”

• Luister hier naar de volledige uitzending van Reporter Radio

Bronnen:

• NPO Radio 1
• Reporter Radio

©AnimalsToday.nl Bart van Riel